Giáo án Đại số 10 tiết 1 đến 17

Giáo án Đại số 10 tiết 1 đến 17

Chương I

MỆNH ĐỀ- TẬP HỢP

Tiết 1,2: §1.Mệnh đề

I.MỤC TIÊU

 Giúp học sinh nắm được:

- Khái niệm mệnh đề. Phân biệt được câu nói thông thường và mệnh đề

- Mệnh đề phủ định là gì. HS cần hiểu và lấy ví dụ về mệnh đề phủ định.

- Mệnh đề kéo theo là gì.HS cần hiểu và lấy ví dụ về mệnh đề kéo theo

- Mệnh đề tưong đương là gì.Mối quanhệ giữa mệnh đề tương đương và mệnh đề kéo theo

II.CHUÂN BỊ CUẢ GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH

- GV: Chuẩn bị những kiến thức mà học sinh đã học ở lớp dưới như:

 +Dấu hiệu chia hết cho 2, cho 3, cho 4, cho 5, cho 9.

 +Dấu hiệu nhận biết tam giác cân, tam giác đều.

 Phiếu học tập

-HS: Ôn lại các kiến thức ở lớp dưới: Các định lí, dấu hiệu.

 

doc 55 trang Người đăng trường đạt Lượt xem 1238Lượt tải 0 Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo án Đại số 10 tiết 1 đến 17", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
TUẦN I.
Chương I
MỆNH ĐỀ- TẬP HỢP
Tiết 1,2: §1.Mệnh đề
I.MỤC TIÊU
 Giúp học sinh nắm được:
- Khái niệm mệnh đề. Phân biệt được câu nói thông thường và mệnh đề
- Mệnh đề phủ định là gì. HS cần hiểu và lấy ví dụ về mệnh đề phủ định.
- Mệnh đề kéo theo là gì.HS cần hiểu và lấy ví dụ về mệnh đề kéo theo
- Mệnh đề tưong đương là gì.Mối quanhệ giữa mệnh đề tương đương và mệnh đề kéo theo
II.CHUÂN BỊ CUẢ GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
- GV: Chuẩn bị những kiến thức mà học sinh đã học ở lớp dưới như: 
 +Dấu hiệu chia hết cho 2, cho 3, cho 4, cho 5, cho 9............................
 +Dấu hiệu nhận biết tam giác cân, tam giác đều.................
 Phiếu học tập
-HS: Ôn lại các kiến thức ở lớp dưới: Các định lí, dấu hiệu.
III.KIỂM TRA BÀI CŨ
Gv: Kiểm tra bài cũ trong 5ph
 Bài tập 1: Xét tính đúng sai của các câu sau đây:
 a) Một số nguyên có ba chữ sô luôn nhỏ hơn 1000
b) Một điểm trên mặt phẳng bao giờ cũng nằm trên một đường thẳng cho trước
 GV: Những khẳng định có hai khả năng hoặc đúng hoặc sai, ta nói đó là những câu có tính đúng sai
Bài tập 2: Những câu sau đây câu nào không có tính đúng sai:
a) 3 láô nguyên tố
b) Thành phố Hà Nội rất đẹp 
c) x2 - 1 > 0
GV: Ta thấy :
 Câu a đúng: b là câu cảm thán: c có thể đúng hoặc sai
 Những câu như dạng câu b,c là những câu không có tính đúng sai.
 Như vậy trong đời sống hàng ngày cũng như trong toán học, ta thường gặp những câu trên. Những câu có tính đúng sai ta gọi đó là những mệnh đề
IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
.
PHƯƠNG PHÁP
NỘI DUNG
HOẠT ĐỘNG 1
I- MỆNH ĐỀ. MỆNH ĐỀ CHỨA BIẾN
1.Mệnh đề
 Gv: Cho hs làm câu hỏi 1( Thực hiện trong 5')
J 1: Nhìn vào bức tranh ( tranh sgk) hãy đọc và so sánh các câu ở bên phải, bên trái.
+Phan- Xi- Phăng là ngọn núi cao nhất của Việt Nam đúng hay sai?
+ < 8,96 đúng hay sai?
 Gọi 2 hs trả lời
-HS: Câu1: Có thể trả lời dúng hoặc sai
-HS: Câu 2: là đúng
+ Mệt quá chị ơi mấy giờ rồi? là câu có tính đúng sai hay không?
-HS: Đây là câu thông thường không có tính đúng sai.
Gv: -Các câu thứ nhất và thứ hai có tính đúng sai là những mệnh đề
 - Câu thứ ba không phải là mệnh đề.
+Những câu như thế nào là mệnh đề, không phải là mệnh đề?
( Cho hs thảo luận theo bàn)
+ Cho hs làm câu hỏi 2
 L 2:Nêu ví dụ về những câu là mệnh đề và những câu không là mệnh đề
-HS: Ví dụ: 5 > 3; Tổng ba góc của tam giác bằng 1800
 Không là mệnh đề: Bạn có khoẻ không; Tôi yêu thể thao...
2.Mệnh đề chứa biến
 G: Xét câu " n chia hết cho 3" 
+ Đây có phải mệnh đề hay không?
 Ta chưa khẳng định được tính đúng sai của câu này. Tuy nhiên, với mỗi giá trị của n thuộc tập số nguyên, câu này cho ta một mệnh đề:
* Với n =4 ta được "4 chia hết cho 3"
mệnh đề sai
* Với n = 15 ta được " 15 chia hết cho 3" mệnh đề đúng.
G: Xét câu" 2 + n = 5" hãy tìm các giá trị của n để được mệnh đề đúng, sai?
HS:- Cho n =1 ta được" 2 +1 = 5" Sai
 - Cho n = 3 ta được " 2+3 = 5' Đúng
Gv: Hai câu trên là những mệnh đề 
chứa biến
+Cho hs làm câu hỏi 3
J 3:Xét câu " x> 3". Hãy tìm hai giá trị của x để từ câu đã cho, nhận được một mệnh đề đúng và một mệnh đề sai.
Gv: Thực hiện câu hỏi, thao tác này trong 3'
-Hs: Thực hiện yêu cầu
Gv: Lấy một số ví dụ trong hình học về mệnh đề chưa biến:
* Tam giác ABC có hai đường cao bằng nhau là tam giác đều; Hai đường thẳng a và b cắt nhau.
HOẠT ĐỘNG 2
II. PHỦ ĐỊNH CỦA MỘT MỆNH ĐỀ
Gv: Nêu nội dung vídụ 1 sgk.
-Hs: Theo dõi sgk
+ Để phủ định một mệnh đề, ta thêm
( hoặc bớt) từ" không" (hoặc " không phải") vào trước vị ngữ của mệnh đề đó.
 Nêu nội dung khái niệm sgk.
 Và nội dung ví dụ 2
+ Cho hs làm tiếp câu hỏi 4:
L 4: Hãy phủ định các mệnh đề sau.
P: " là một số hữu tỉ";
Q: " Tổng hai cạnh của một tam giác lớn hơn cạnh thứ ba".
Xét tính đúng sai của các mệnh đề trên và các mệnh đề phủ định của chúng.
Gv: Cho hs làm bài vào phiếu học tập sau đó chữa phiếu của hs
-Hs: " là một số vô tỉ"
 P sai
" Tổng hai cạnh của một tam giác nhỏ hơn cạnh thứ ba"
 Q đúng.
Gv: Với mệnh đề phủ định ta dùng từ không, không phải hoặc phát biểu mệnh đề ngược của mệnh đề đã cho.
HOẠT ĐỘNG 3
III- MỆNH ĐỀ KÉO THEO
Gv: Nêu nội dung ví dụ 3
 Câu nói trên là một mệnh đề dạng
 " Nếu P thì Q" ở đây
P: " Trái đất không có nước"
Q: " không có sự sống"
-Hs: Theo dõi sgk 
+Gv: Cho hs làm tiếp câu hỏi 5
J 5: Từ các mệnh đề 
P: " Gió mùa đông bắc về"
Q: " Trời trở lạnh"
Hãy phát biểu mệnh đề PQ.
-Hs: " Khi gió mùa đông bắc về trời sẽ trở lạnh"
'' Nếu gió mùa đông bắc về thì trời trở lạnh"
+ Đây là mệnh đề sai hay đúng?
-Hs: Đây là mệnh đề đúng.
Gv: Nêu tiếp nội dung sgk 
-Hs: Theo dõi và ghi bài 
+Lấy ví dụ một định lí toán học và chỉ ra.Chỉ ra Mệnh đề P, Q
- HS:( Ví dụ " Tổng ba góc của tam giác bằng 1800"
P: Tam giác; Q: Tổng ba góc bằng 1800.
+Cho hs làm tiếp câu hỏi 6:
J 6:Cho tam giácABC.Từ các mệnh đề
P:'' Tam giác ABC có hai góc bằng 600"
Q:" ABC là một tam giác đều"
 Hãy phát biểu định lí P=>Q. Nêu giả thiết, kết luận và phát biểu lại định lí này dưới dạng điều kiện cần và đủ.
GV: Hoạt động này nhằm củng cố thêm mệnh đề kéo theo, đồng thời củng cố khái niệm định lí, điều kiện cần, điều kiện đủ, điều kiện cần và đủ.
GV: Cho hs thảo luận theo nhóm
Gọi đại diện nhóm trả lời
-Hs: Đại diện nhóm xong trước trả lời
* Nếu tam giác ABC có hai góc bằng 600 thì tam giác đó là một tam giác đều.
*GT: Tam giác ABC có Â == 600
KL:Tam giác ABC đều.
* Điều kiện đủ để tam giác ABC đều là tam giác có hai góc bằng 600 
 Điều kiện cần để tam giác ABC có hai góc bằng 600 là tam giác ABC đều.
* BÀI TẬP
(Phát phiều học tập cho hs)
+ GV: Nêu nội dung bài 1( Bài 1 tr9-sgk)
-Hs: a,d là mệnh đề
 b,c là mệnh đề chứa biến
Bài 2: (Bài tập trắc nghiệm)
- Hs: Chọn câu C.
I- MỆNH ĐỀ. MỆNH ĐỀ CHỨA BIẾN
1.Mệnh đề
 Mỗi mệnh đề phải hoặc đúng hoặc sai.
 Một mệnh đề không thể vừa đúng, vừa sai.
2.Mệnh đề chứa biến
 Ví dụ:
 " n chia hết cho 3"
 " 2 + n = 5"
Hai câu trên là những ví dụ về mệnh đề chứa biến.
II. PHỦ ĐỊNH CỦA MỘT MỆNH ĐỀ
Ví dụ 1: (sgk tr5)
 Kí hiệu mệnh đề phủ định của mệnh đề P là , ta có: 
 đúng khi P sai.
 sai khi P đúng
Ví dụ 2: 
P: " 3 là số nguyên tố";
: " 3 không phải là số nguyên tố".
Q: " 7 không chia hết cho 5";
:" 7 chia hết cho 5".
III- MỆNH ĐỀ KÉO THEO
Ví dụ 3.Ai cũng biết " Nếu Trái Đất không có nước thì không có sự sống".
 *Mệnh đề ''Nếu P thì Q" được gọi là mệnh đề kéo theo,và kí hiệu là PQ
* Mệnh đề P Q chỉ sai khi khi P đúng và Q sai.
Ví dụ 4
 Mệnh đề " -3 (-3)2 < (-2)2" sai.
Mệnh đề " 3< 4" đúng.
 + Các định lí toán học là những mệnh đề đúng và thường có dạng P =>Q
* P là giả thiết, Q là kết luận của định lí, hoặc
P là điều kiện đủ để có Q, hoặc 
Q là điều kiện cần để có P.
*BÀI TẬP
Bài 1( bài 1 tr9-sgk)
Trong các câu sau, câu nào là mệnh đề, câu nào là mệnh đề chưa biến?
a) 3 + 2 = 7 b) 4 + x = 3
c) x+y > 1 d) 2 - < 0.
Bài 2: Cho mệnh đề " là một số vô tỉ". Hãy chọn mệnh đề phủ định của mệnh đề trên trong các mệnh đề sau đây:
A. là hợp số.
B. là số nguyên tố
C. là số hữu tỉ
D. =3
V. CỦNG CỐ
1. Khi nào ta có một mệnh đề, mệnh đề chứa biến?
- Mệnh đề chứa biến: chỉ là mệnh đề tuỳ thụôc vào giá trị của biến
2. Mệnh đề phủ định của mệnh đề P là 
 đúng khi P sai
 sai khi P đúng.
3. Mệnh đề " Nếu P thì Q" được gọi là mệnh đề kéo theo, kí hiệu là P=>Q.
Mệnh đề P=>Q chỉ sai khi P đúng và Q sai.
4. Các định lí toán học là những mệnh đề đúng và thường có dạng P=>Q. Khi đó
P là giả thiết, Q là kết luận của định lí, hoặc
 P là điều kiện đủ để có Q, hoặc
Q là điều kiện cần để có P
VI. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
-Nắm chắc 3 nội dung cơ bản của bài học (theo hướng dẫn của phần củng cố)
- BTVN: 2 sgk (tr 9), 1,2,3,4,5 sbt(tr- 8)
VII.RÚT KINH NGHIỆM
Tiết 2: §1.Mệnh đề
I.MỤC TIÊU
 ( Nội dung như tiết 1)
II.CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
 -GV: Chuẩn bị một kiến thức; Định lí phát biểu dưới dạng thuận đảo, mệnh đề kéo theo. Phiếu học tập
-HS: Ôn tập các định lí, kiến thức tiết 1. Làm bài tập
III.KIỂM TRA BÀI CŨ
1.Chữa bài 5(tr8-sbt) 
 Lập mệnh đề P=> Q và xét tính đúng sai của nó, với
a) P:" 2< 3" Q:" -4< -6" b) P: " 4 =1" Q: " 3= 0"
Giải:
a) Mệnh đề " 2 -4< -6" là sai
b) Mệnh đề " 4 =1 => 3 = 0" là sai
2. Cho tam giác ABC. Xét các mệnh đề dạng P => Q sau.
a) Nếu ABC là một tam giác đều thì ABC là một tam giác cân.
b) Nếu ABC là một tam giác đều thì ABC là một tam giác cân và có một góc bằng 600.
Giải: Mệnh đề dạng Q => P
a) Nếu ABC là một tam giác cân thì ABC là một tam giác đều. ( mệnh đề sai)
b) Nếu ABC là một tam giác cân có một góc bằng 600 thì ABC là tam giác đều. (mệnh đề đúng)
 GV:( Phát phiếu học tập cho hs) Gọi 2hs lên bảng, hs còn lại làm vào phiếu học tập.
IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
PHƯƠNG PHÁP
NỘI DUNG
HOẠT ĐỘNG 1
IV- MỆNH ĐỀ ĐẢO- HAI MỆNH ĐỀ TƯƠNG ĐƯƠNG
+GV: Cho hs làm câu hỏi 7 
J 7: Chính là nội dung bài tập kiểm tra
 Đây là hoạt động nhằm dẫn đến khái niệm mệnh đề đảo (Thực hiện trong 3)
Gv: Mệnh đề Q => P được gọi là mệnh đề đảo của P =>Q
 Mệnh đề P=> Q đúng thì mệnh đề đảo 
Q=> P không nhất thiết phải đúng.
+ Nếu P=> Q đúng và Q=> P đúng thì ta nói P và Q là hai mệnh đề tương đương
Gv: Nêu nội dung hai mệnh đề tương đương.
+Hãy phát biểu mệnh đề P=>Q ở câu b dưới dạng điều kiện cần và đủ
- Hs: Trả lời.
GV: Cho hs nghiên cứu ví dụ 5 sgk
Gv: (Chốt lại)
P và Q tương đương với nhau khi 
P=>Q và Q=> P đều đúng.
Ta chỉ xét P đúng trong mệnh đề P=>Q và chỉ xét Q đúng trong mệnh đề Q =>P do đó chỉ xét P và Q cùng đúng.
 Khi đó ta nói PQ là mệnh đề đúng.
HOẠT ĐỘNG 2
V- KÍ HIỆU VÀ 
+ GV: Nêu nội dung ví dụ 6 sgk
GV: Nhấn mạnh với mọi có nghĩa là tất cả. Viết có nghĩa là tất cảcác số thực x thì x2 
+ Cho hs làm tiếp câu hỏi 8 
J 8: Phát biểu thành lời mệnh đề sau
> n.
Mệnh đề này đúng hay sai?
 Gv: Cho hs làm bài ở phiều ht gọi hs trả lời.
-Hs: Với mọi số nguyên n ta có n+1>n 
 Đây là một mệnh đề đúng.
Gv: Mệnh đề này nhằm nói lên mối quan hệ giữa phát biểu bằng lời và phát biểu bằng kí hiệu.
+ Gv giới thiệu cho hs tiếp ví dụ 7
Gv: Nhấn mạnh " tồn tại"có nghĩa là " có ít nhất một".
+Cho hs làm tiếp câu hỏi 9 trong sgk
J 9: Phát biểu thành lời mệnh đề sau
 .
Mệnh đề này đúng hay sai?
Gv: Hoạt động này nhằm củng cố mệnh đề có kí hiệu tồn tại (thực hiện trong 4')
gọi hs thực hiện
-Hs: Tồn tại một số nguyên x mà x2 = x
+ Hãy tìm x?
-Hs: x2 = x x(x-1) = 0 
 x=0 hoặc x=1
+Xét tính đúng sai của mệnh đề.
-Hs: Đây là mệnh đề đúng.
+Gv: Cho hs nghiên cứu tiếp ví dụ 8
Cho hs đọc nội dung ví dụ 8
 Em có nhận xét gì về câu nói của bạn Minh và bạn nam?
-Hs: Câu của bạn Minh là phủ định của bạn Nam
+ Viết các mệnh đề này dưới dạng kí hiệu?
-HS: Trả lời ( Dựa vào sgk)
+ Cho hs làm tiếp câu hỏi 10
J 10: Phát biểu mệnh đề phủ định của mệnh đề sau
P: " Mọi động vật dều dichuyển được''.
-HS: Tồn tại động vật không di chuyển được.
+Cho hs nghiên cứ tiếp ví dụ 9
 Nhận xét câu nói của ... (0 ;).
c) §å thÞ lµ mét ®­êng th¼ng ®i qua N ( ; 0) vµ ®iÓm M (2; 4).
d) §å thÞ gåm 2 nh¸nh ®èi xøng nhau qua trôc tung : Nh¸nh thø nhÊt qua (0 ; -1) vµ (1; 0); Nh¸nh thø hai ®i qua (0; -1) vµ (- 1; 0) c¶ hai nh¸nh nµy ®Òu ë trªn ®­êng th¼ng y = -1.
§¸p ¸n: 
a) §å thÞ lµ mét ®­êng th¼ng ®i qua hai ®iÓm A (0 ; - 3) ; B ( ; 0)
b) §å thÞ lµ ®­êng th¼ng song song víi Ox vµ c¾t trôc tung t¹i ®iÓm M (0 ;).
c) §å thÞ lµ mét ®­êng th¼ng ®i qua N ( ; 0) vµ ®iÓm M (2; 4).
d) §å thÞ gåm 2 nh¸nh ®èi xøng nhau qua trôc tung : Nh¸nh thø nhÊt qua (0 ; -1) vµ (1; 0); Nh¸nh thø hai ®i qua (0; -1) vµ (- 1; 0) c¶ hai nh¸nh nµy ®Òu ë trªn ®­êng th¼ng y = -1.
- Gi¸o viªn cho hs lµm tiÕp bµi 3.
Gi¸o viªn ph©n tÝch c¸ch gi¶i vµ chØ ra c¸c chç sai ( nÕu cã ) cña häc sinh.
§¸p ¸n: 
 a) a = - 5 , b = 3;	 b) Ta cã a=-1; b=3	
 c) a = 0; b = - 3.
- GV: Cho hs lµm bµi 4.
- HS: lªn b¶ng lµm bµi
Bµi 1:. 
Gi¸ trÞ nhá nhÊt cña hµm sè y = ½x½ + 2 lµ
(a) 1;	(b) –1;
(c) 2;	(d) - 2;
§¸p ¸n: 
y =
Gi¶i. Ta cã 
	- x + 2 nÕu x < 0
	 x + 2 nÕu x > 0
Ta cã " x y(0) = 2
" x > 0 th× y > y(0) = 2
VËy y > y(0) = 2 " x.
§¸p. Chän (c).
Bµi 2. VÏ ®å thÞ cña c¸c hµm sè.
a) y = 2x – 3
b) y = 
c) y = -x + 7
d) y = ½x½ - 1
Häc sinh lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i
§¸p ¸n: 
a) §å thÞ lµ mét ®­êng th¼ng ®i qua hai ®iÓm A (0 ; - 3) ; B ( ; 0)
b) §å thÞ lµ ®­êng th¼ng song song víi Ox vµ c¾t trôc tung t¹i ®iÓm M (0 ;).
c) §å thÞ lµ mét ®­êng th¼ng ®i qua N ( ; 0) vµ ®iÓm M (2; 4).
d) §å thÞ gåm 2 nh¸nh ®èi xøng nhau qua trôc tung : Nh¸nh thø nhÊt qua (0 ; -1) vµ (1; 0); Nh¸nh thø hai ®i qua (0; -1) vµ (- 1; 0) c¶ hai nh¸nh nµy ®Òu ë trªn ®­êng th¼ng y = -1.
Bµi 3. X¸c ®Þnh a, b ®Ó ®å thÞ cña hµm sè y = ax + b ®i qua c¸c ®iÓm.
a) A (0; 3) vµ B ( ; 0) 
 => a = - 5 , b = 3 => y = -5x+ 3
b) A (1; 2) vµ B (2; 1)
 Ta cã a=-1; b=3 => y = -x + 3
c) A (15; - 3) vµ B (21 ; -3)
=> a = 0; b = - 3.
Ta cã y = - 3.
4. VÏ ®å thÞ cña hµm sè 
 x+ 1 víi x 1
y= -2x + 4 víi x <1
§¸p ¸n:
§å thÞ gåm 2 nh¸nh:
- Nh¸nh thø nhÊt ®i qua hai ®iÓm ( 1; 2) vµ ( 2:3)
- Nh¸nh thø hai ®i qua hai ®iÓm ( 1;2) vµ (0 ; 4)
V. Cñng cè : - Chuys c¸c d¹ng bµi ®· lµm
VI. H­íng dÉn : - Xem l¹i c¸c bµi tËp. BTVN 7,8,9 / 34-sbt. ¤n hs y = ax2
TuÇn 
TiÕt 15-16. §3 hµm sè bËc hai
I. Môc ®Ých
Gióp HS n¾m ®­îc :
VÒ kiÕn thøc:
- HiÓu quan hÖ gi÷a ®å thÞ cña hµm sè y = ax2 + bx + c vµ ®å thÞ cña hµm sè y = ax2.
- HiÓu vµ ghi nhí c¸c tÝnh chÊt cña hµm sè y = ax2 + bx + c.
VÒ kÜ n¨ng:
- Khi cho mét hµm sè bËc hai, biÕt c¸ch x¸c ®Þnh täa ®é ®Ønh, ph­¬ng tr×nh cña trôc ®èi xøng vµ h­íng cña bÒ lâm cña parabol.
- VÏ thµnh th¹o c¸c parabol d¹ng y = ax2 + bx + c b»ng c¸ch x¸c ®Þnh ®Ønh, trôc ®èi xøng vµ mét sè ®iÓm kh¸c. Tõ ®ã suy ra ®­îc sù biÕn thiªn , lËp b¶ng biÕn thiªn cña hµm sè vµ nªu ®­îc mét sè tÝnh chÊt kh¸c cña hµm sè (x¸c ®Þnh c¸c giao ®iÓm cña parabol víi c¸c trôc täa ®é, x¸c ®Þnh dÊu cña hµm sè trªn mét kho¶ng ®· cho, t×m gi¸ trÞ lín nhÊt hay bÐ nhÊt cña hµm sè).
- BiÕt c¸ch gi¶i mét sè bµi to¸n ®¬n gi¶n vÒ parabol.
VÒ th¸i ®é
RÌn luyÖn tÝnh tØ mØ chÝnh x¸c khi vÏ ®å thÞ.
II.ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh.
+ Gi¸o viªn : CÇn chuÈn bÞ mét sè kiÕn thøc mµ häc sinh ®· häc ë líp 9 vÒ hµm sè bËc hai.
VÏ s½n h×nh 21, h×nh 22, Parabol vµ c¸c b¶ng trong SGK.
+ Häc sinh : CÇn «n l¹i mét sè kiÕn thøc ®· häc ë líp d­íi, vÒ hµm sè y = ax2 , chuÈn bÞ mét sè dông cô th­íc kÎ, bót ch× , bót ®Ó vÏ ®å thÞ hµm sè bËc hai.
TiÕt 15 
III . C¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
I.KiÓm tra Bµi cò: (8') 
II. Bµi míi: 
T
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh
Néi dung
1. §Þnh nghÜa: Hµm sè bËc hai ®­îc cho bëi c«ng thøc 
y = ax2 + bx + c (a ¹ 0)
TËp x¸c ®Þnh cña hµm sè nµy lµ D = ℝ.
Hµm sè y = ax2 (a ¹ 0) ®· häc ë líp 9 lµ mét tr­êng hîp riªng cña hµm sè nµy.
2. §å thÞ cña hµm sè bËc hai.
* Nh¾c l¹i c¸c kÕt qu¶ ®· biÕt vÒ ®å thÞ cña hµm sè y = ax2
C©u hái 1:
§å thÞ cña hµm sè quay bÒ lâm : lªn trªn, xuèng d­íi khi nµo ?
C©u hái 2:
Täa ®é ®Ønh cña parabol y = ax2 (a ¹ 0) lµ ®iÓm nµo 
C©u hái 3.
TÝnh ®èi xøng cña ®å thÞ?
- HS: Tr¶ lêi c¸c c©u hái
-Gîi ý tr¶ lêi c©u hái 1
Khi a > 0 ®å thÞ quay bÒ lâm lªn trªn, khi a < 0 ®å thÞ quay bÒ lâm xuèng d­íi.
Gîi ý tr¶ lêi c©u hái 2
O (0; 0)
Gîi ý tr¶ lêi c©u hái 3
Hµm sè y = ax2 lµ hµm sè ch½n nªn ®å thÞ cña nã ®èi xøng qua Oy.
-: GV: H­íng dÉn hs nghiªn cøu NhËn xÐt- sgk.
C©u hái 1:
NÕu ®Æt X = th× hµm sè trªn cã d¹ng nh­ thÕ nµo ?
C©u hái 2:
NÕu ®Æt tiÕp Y = y + th× hµm sè trªn cã d¹ng nh­ thÕ nµo ? 
C©u hái 3.
Em cã nhËn xÐt g× vÒ h×nh d¸ng cña ®å thÞ hai hµm sè y = ax2 + bx + c (a ¹ 0) vµ y = ax2 (a ¹ 0)
- HS: Tr¶ lêi c¸c c©u hái
( Cã thÓ theo c¸c gîi ý sau)
Gîi ý tr¶ lêi c©u háØ
Hµm sè cã d¹ng y = aX2 - 
Gîi ý tr¶ lêi c©u hái 2
Y = aX2
Gîi ý tr¶ lêi c©u hái 3
H×nh d¹ng hai ®å thÞ nµy gièng nhau.
*§å thÞ y=ax2+bx+c (a kh¸c 0)
 Xem SGK
- Cho hs lµm vÝ dô trong sgk
Gi¸o viªn ph©n tÝch c¸ch gi¶i vµ chØ ra c¸c chç sai ( nÕu cã ) cña häc sinh.
§¸p ¸n: 
 §å thÞ cña hµm sè f(x) = ax2 + bx + c (a ¹ 0) lµ parabol, nhËn ®­êng th¼ng x = - = - lµm trôc ®èi xøng.
§¸p. chän (b).
* C¸ch vÏ.
§Ó vÏ ®­êng parabol y = ax2 + bx + c (a ¹ 0) ta thùc hiÖn c¸c b­íc.
1) X¸c ®Þnh täa ®é cña ®Ønh I .
2) VÏ trôc ®èi xøng x = - .
3) X¸c ®Þnh täa ®é c¸c giao ®iÓm cña parabol víi trôc tung vµ trôc hoµnh (nÕu cã)
X¸c ®Þnh thªm mét sè ®iÓm thuéc ®å thÞ, ch¼ng h¹n ®iÓm ®èi xøn víi giao ®iÓm cña ®å thÞ víi trôc tung, ®Ó vÏ ®å thÞ chÝnh x¸c h¬n.
4) VÏ parabol.
Khi vÏ parabol cÇn chó ý ®Õn dÊu cña hÖ sè a (a > 0 bÒ lâm quay lªn trªn, a < 0 bÒ lâm quay xuèng d­íi).
- HS: Lªn b¶ng thùc hiÖn
1. §Þnh nghÜa: Hµm sè bËc hai ®­îc cho bëi c«ng thøc 
y = ax2 + bx + c (a ¹ 0)
TËp x¸c ®Þnh cña hµm sè nµy lµ D = ℝ.
II. §å thÞ cña hµm sè bËc hai.
1. NhËn xÐt
* Nh¾c l¹i c¸c kÕt qu¶ ®· biÕt vÒ ®å thÞ cña hµm sè y = ax2
§iÓm O (0; 0 ) lµ ®Ønh cña parabol y = ax2. §ã lµ ®iÓm thÊp nhÊt cña ®å thÞ trong tr­êng hîp a > 0 (y ³ 0 víi mäi x) vµ lµ ®iÓm cao nhÊt cña ®å thÞ trong tr­êng hîp a < 0 (y £ 0 víi mäi x ) 
2) Thùc hiÖn phÐp biÕn ®æi ë líp 9, ta cã thÓ viÕt.
y = ax2 + bx + c = a , víi D = b2 – 4ac
Tõ ®ã ta cã nhËn xÐt sau :
NÕu x = - th× y = . VËy®iÓm I thuéc ®å thÞ cña hµm sè y = ax2 + bx + c (a ¹ 0)
NÕu a > 0 th× y ³ víi mäi x, do ®ã I lµ ®iÓm thÊp nhÊt cña ®å thÞ.
NÕu a < 0 th× y £ víi mäi x, do ®ã I lµ ®iÓm cao nhÊt cña ®å thÞ.
Nh­ vËy, ®iÓm I ®èi víi ®å thÞ cña hµm sè y = ax2 + bx + c (a ¹ 0) ®ãng vai trß nh­ ®Ønh O (0 ; 0) cña parabol y = ax2.
VÝ dô: . §å thÞ cña hµm sè f(x) = 2x2 + 3x + 1 nhËn ®­êng th¼ng.
(a) x = lµm trôc ®èi xøng	
(b) x = - lµm trôc ®èi xøng
(c) x = - lµm trôc ®èi xøng	
(d) x = lµm trôc ®èi xøng.
H·y chän kÕt qu¶ ®óng.
* VÏ parabol y = -2x2 + x + 3	
III.cñng cè: (2 ' ): Nh¾c l¹i c¸c kiÕn thøc träng t©m cña bµi.
VI: H­íng dÉn: bµi tËp vÒ nhµ. Bµi 27 trang 58 sgk
TiÕt 16 
III . TiÕn tr×nh bµi gi¶ng :
I.kiÓm tra Bµi cò: (8') 
II. Bµi míi: 
T
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh
Néi dung
3. Sù biÕn thiªn cña hµm sè bËc hai.
Dùa vµo ®å thÞ cña hµm sè y = ax2 + bx + c (a ¹ 0) ta cã b¶ng biÕn thiªn cña nã trong hai tr­êng hîp a > 0 vµ a < 0 nh­ sau :
Gi¸o viªn vÏ BBT lªn b¶ng vµ gi¶i thÝch
- GV: Cho hs lµm bµi tËp
+ HS: Suy nghÜ lµm bµi vµ tr¶ lêi
-Gi¸o viªn ph©n tÝch c¸ch gi¶i vµ chØ ra c¸c chç sai
 ( nÕu cã ) cña häc sinh.
§¸p ¸n: c
- Cho hs vÏ ®å thÞ cña hµm sè trªn
+ HS: Thùc hµnh vÏ ®å thÞ cña hµm sè
Gi¸o viªn h­íng dÉn häc sinh vµ cïng lµm víi häc sinh.
- GV: Cho hs lµm tiÕp vÝ dô 2
+ HS: Lµm viÖc c¸ nh©n ®Ó vÏ ®å thÞ cña hµm sè.
 1hs lªn b¶ng tr×nh bµy 
- Gv: Gäi hs söa sai ( nÕu cã )
- Cho hs lµm tiÕp bµi tËp
- H­íng dÉn hs lµm bµi
- Hs: Lµm bµi theo sau ®ã gv ch÷a vµ chØ ra chç sai.
3. Sù biÕn thiªn cña hµm sè bËc hai.
§Þnh lý :
NÕu a > 0 th× hµm sè y = ax2 + bx + c 
NghÞch biÕn trªn kho¶ng 
§ång biÕn trªn kho¶ng 
NÕu a < 0 th× hµm sè y = ax2 + bx + c 
§ång biÕn trªn kho¶ng 
NghÞch biÕn trªn kho¶ng 
VÝ dô 1: . Hµm sè y = - x2 – 2x + 3
(a) §ång biÕn " x 0
(b) §ång biÕn " x > 0 vµ nghÞch biÕn " x < 0
c) §ång biÕn " x - 1
(d) §ång biÕn " x > - 1 vµ nghÞch biÕn " x < - 1
Häc sinh lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i
VÝ dô 2: 
Cho biÕt sù biÕn thiªn cña hµm sè vµ vÏ ®å thÞ hµm sè: y= -x2+4x-3
Gi¶i: Hµm sè: y= -x2+4x-3
 TX§: R
- To¹ ®é ®Ønh I ( 2 ; 1)
- Trôc ®èi xøng lµ x = 2
B¶ng biÕn thiªn
x
- 2 + 
y
 -3 
- - 
- To¹ ®é giao ®iÓm víi c¸c trôc
+ Giao víi trôc tung ( 0; -3)
+ Giao víi trôchoµnh ( 1; 0); ( 3; 0 )
- VÏ ®å thÞ:
*Bµi tËp 
X¸c ®Þnh parabol y = ax2 +bx + 2, biÕt r»ng parabol ®ã
a) §i qua ®iÓm M ( 1;5) vµ N ( -2; 8)
b) §i qua ®iÓm A (3: -4) cã trôc ®èi xøng lµ x = 
§¸p ¸n:
a) parabol ®i qua ®iÓm M nªn:
a - b = 3 (1)
Parabol ®i qua ®iÓm N nªn:
4a - 2b = 6 ( 2)
Tõ (1) vµ (2) =>
 a = 2, b = - 1
VËy y = 2x2 - x + 2
b) Parabol ®i qua ®iÓm A nªn:
9 a + 3b = - 6 (4)
Cã trôc ®èi xøng x = 
=> b = 3a (3)
Tõ (3) vµ (4) => a = , b = 1
VËy y = x2 + x - 2
III.Cñng cè: (7 ' ): 
+ Nªu c¸c b­íc vÏ ®å thÞ cña hµm sè y = ax2 + bx + c
+ Muèn x¸c ®Þnh ®ùoc hµm sè bËc hai cÇn biÕt c¸c ®k g×? 
IV.H­íng dÉn: bµi tËp vÒ nhµ: Bµi 2 , 3 trang 49- sgk
TiÕt 17. 
C©u hái vµ bµi tËp «n tËp ch­¬ng iI
i. môc tiªu
* VÒ kiÕn thøc
- Cñng cè kiÕn thøc vÒ sù biÕn thiªn cña hµm sè bËc nhÊt vµ bËc hai.
- HiÓu vµ biÕt c¸ch vÏ ®å thÞ cña hµm bËc nhÊt trªn tõng kho¶ng mµ hµm sè cho.
- HiÓu vµ ghi nhí c¸c tÝnh chÊt cña hµm sè y =ax2 + bx + c
* VÒ kÜ n¨ng
- LuyÖn tËp kü n¨ng vÏ c¸c ®­êng bËc nhÊt vµ bËc hai, sö dông tÝnh ch½n lÎ vÏ ®å thÞ c¸c hµm sè.
- Khi cho mét hµm bËc hai, biÕt c¸ch x¸c ®Þnh to¹ ®é ®Ønh, ph­¬ng tr×nh cña trôc ®èi xøng vµ bÒ lâm cña parabol.
- BiÕt tr×nh bµy c¸ch vÏ vµ vÏ ®­îc parabol.
- BiÕt c¸ch gi¶i mét sè bµi tËp ®¬n gi¶n vÒ parabol.
II. ChuÈn bÞ
G: Bµi so¹n + SGK
 HS: CÇn «n l¹i kiÕn thøc ®· häc cña ch­¬ng.
 III.KiÓm tra bµi cò
 1. VÏ BBT cña hµm sè y=ax+b trong hai tr­êng hîp a>0 vµ a<0
 2.VÏ BBT cña hµm sè y=ax2+bx+c trong hai tr­êng hîp a>0 vµ a<0
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Néi dung
G: Cho hs lµm bµi tËp 1
Bµi tËp 1: Cho .T×m m ®Ó hµm sè ®ång biÕn trªn 
+ Hµm sè ®ång biÕn trªn kho¶ng khi nµo?
-H: Víi x1, x2 , x1 < x2 
 => f(xx) f(xx) -f(x2) < 0.
HoÆc:
 V× a = 1 > 0 nªn hµm sè ®ång biÕn trªn kho¶ng ( m; )
+ §Ó hµm sè ®ång biÕn trªn ta ph¶i cã ®iÒu g×?
2. VÏ ®å thÞ c¸c hµm sè sau vµ lËp b¶ng biÕn thiªn:
a) y = -2x + 3
b) y = x2 + 2x + 3.
+ Gäi hs lªn b¶ng lËp BTT cña hai hµm sè.
- HS1: Lµm c©u a
 HS 2: Lµm c©u b
Bµi tËp 1: Cho .T×m m ®Ó hµm sè ®ång biÕn trªn 
Gi¶i:
Hµm sè ®ång biÕn trªn ( m; )
§Ó hµm sè ®ång biÕn trªn th× ( m; ) => m 2
2. VÏ ®å thÞ c¸c hµm sè sau vµ lËp b¶ng biÕn thiªn:
a) y = -2x + 3
b) y = x2 + 2x + 3.
Gi¶i:
a) HS tù tr×nh bµy
b) - To¹ ®é ®Ønh I( - 1; 2)
- Trôc ®èi xøng x = -1.
- LËp b¶ng biÕn thiªn
- Giao víi trôc Oy
 Cho x = 0 => y = 3.

Tài liệu đính kèm:

  • docGIÁO ÁN ĐẠI SỐ 10.doc