Giáo án Đại số khối 10 Chương II: Hàm số bậc nhất và bậc hai

Ngày soạn: 
Ngày giảng: 
Chương II: hàm số bậc nhất và bậc hai
Tiết 14, 15, 16: đại cương về hàm số
I - Mục tiêu: Qua bài học, học sinh cần nắm được:
	1. Về kiến thức:
	- Hiểu khái niệm hàm số và các tính chất cơ bản của hàm số như: tập xác định, tập giá trị, sự biến thiên, tính chẵn, lẻ, đồ thị của hàm số.
 	- Hiểu 2 phương pháp chứng minh tính đồng biến, nghịch biến của hàm số trên 1 khoảng (nửa khoảng hoặc đoạn): Phương pháp dùng định nghĩa và phương pháp lập tỷ số.
	- Hiểu các phép tịnh tiến đồ thị song song với trục toạ độ.
	2. Về kĩ năng: 
* Khi cho hàm số bằng biểu thức, học sinh cần:
 	- Biết cách tìm tập xác định, xét sự biến thiên, xét tính chẵn - lẻ của hàm số.
	- Biết cách tìm giá trị của hàm số tại 1 điểm cho trước thuộc tập xác định.
	- Biết cách kiểm tra xem 1 điểm có toạ độ cho trước có thuộc đồ thị của 1 hàm số đã cho hay không.
	* Khi cho hàm số bằng đồ thị, học sinh cần:
	- Biết cách tìm giá trị của hàm số tại 1 điểm cho trước thuộc tập xác định và ngược lại, tìm các giá trị của x để hàm số nhận 1 giá trị cho trước.
	- Bước đầu nhận biết được giá trị lớn nhất, giá trị nhỏ nhất của hàm số, dấu của hàm số tại 1 điểm hoặc trên 1 khoảng. Nhận biết được sự biến thiên, tính chẵn , lẻ thông qua đồ thị.
	3. VÒ t­ duy, th¸i ®é:
	- RÌn luyÖn tÝnh tû mû, cÈn thËn, chÝnh x¸c khi vÏ ®å thÞ.
	- ThÊy ®­îc ý nghÜa cña hµm sè vµ ®å thÞ trong ®êi sèng thùc tÕ.
II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 
 ChuÈn bÞ 1 sè kiÕn thøc HS ®· häc ë líp 9: Hµm sè, hµm sè bËc nhÊt, hµm sè y = ax2
 VÏ s½n b¶ng cña vÝ dô 1 vµ ®å thÞ h×nh 2.1, 2.2, 
2.4, 2.9 (SGK).
III. Ph­¬ng ph¸p d¹y häc: Ph­¬ng ph¸p vÊn ®¸p gîi më th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ®iÒu khiÓn t­ duy. 
IV. TiÕn tr×nh bµi häc vµ c¸c ho¹t ®éng
1 - æn ®Þnh líp, kiÓm tra sÜ sè.
2 - KiÓm tra bµi cò:
 	* GV yªu cÇu HS nh¾c l¹i kh¸i niÖm hµm sè (®· häc ë líp 9).
	* H·y nªu mét vµi lo¹i hµm sè ®· häc.
	* TËp x¸c ®Þnh cña hµm sè lµ R, ®óng hay sai. V× sao?
3 - Gi¶ng bµi míi:
T×nh huèng 1: Kh¸i niÖm vÒ hµm sè
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
Néi dung ghi b¶ng
H§1: GV nh¾c l¹i vµ bæ xung thªm vÒ kh¸i niÖm hµm sè.
 Cho D lµ tËp con kh¸c rçng cña R. Hµm sè f x¸c ®Þnh trªn D lµ mét quy t¾c cho t­¬ng øng víi mçi phÇn tö x Î D mét vµ chØ mét sè thùc R.
Ta viÕt f: D ® R
 x ® y = f(x)
Trong ®ã: D gäi lµ tËp x¸c ®Þnh ( hay miÒn x¸c ®Þnh) cña hµm sè f.
 * x Î D gäi lµ biÕn sè (hay ®èi sè).
H§2: HD HS ®äc vÝ dô 1 ( theo dâi b»ng h×nh vÏ s½n) vµ tr¶ lêi c©u hái: B¶ng trªn cã lµ quy t¾c x¸c ®Þnh 1 hµm sè kh«ng? h·y nªu TX§ vµ TGT cña hµm sè ®ã?
H§3: GV nªu vÝ dô cñng cè §N
 Trong c¸c quy t¾c sau, ®©u lµ hµm sè? V× sao?
a) f : R ® R
 x ® y = f(x) = 
b) g : R+ ® R
 x ® y = f(x) = 
c) h : R- ® R
 x ® y = f(x) = x + 3
H§4: HD HS thùc hiÖn H1
b. Hµm sè cho b»ng biÓu thøc:
H§1: GV nªu quy ­íc.
 Th­êng cho hµm sè f bëi c«ng thøc y = f(x) mµ kh«ng chØ râ tËp x¸c ®Þnh cña hµm sè. Khi ®ã ta quy ­íc tËp x¸c ®Þnh cña hµm sè y = f(x) lµ tËp hîp tÊt c¶ c¸c sè thùc x sao cho biÓu thøc f(x) cã nghÜa.
H§2:HDHS c¸ch t×m TX§ cña h/sè
H§3:AD t×m tËp x¸c ®Þnh cña c¸c hµm sè sau:
H§4: GV nhÊn m¹nh cho HS: trong BT cña h/s:
* y = f(x) gäi lµ gi¸ trÞ cña hµm sè f t¹i x.
 * C«ng thøc y = f(x) gäi lµ quy t¾c t×m gi¸ trÞ f(x) cña hµm sè f t¹i mäi x Î D.
* TËp T = {y Î R | $ x Î D ®Ó y = f(x) } gäi lµ tËp gi¸ trÞ hay miÒn gi¸ trÞ cña hµm sè f.
HD5: GV yªu cÇu HS t×m tËp gi¸ trÞ cña c¸c hµm sè trong vÝ dô trªn.
Chó ý: Nãi chung, kh«ng thÓ x¸c ®Þnh ®­îc tÊt c¶ c¸c ®iÓm cña ®å thÞ hµm sè nªn chØ vÏ gÇn ®óng b»ng c¸ch x¸c ®Þnh mét sè ®iÓm råi nèi l¹i thµnh mét ®­êng.
HS theo dâi vµ ghi nhí.
HS suy nghÜ vµ tr¶ lêi
quy t¾c f kh«ng lµ hµm sè
quy t¾c g vµ h lµ hµm sè.
a. §K lµ: x 0 vµ
(x – 1)(x – 2) 0
HS suy nghÜ vµ tr¶ lêi:
HS theo dâi vµ ghi nhí.
HS suy nghÜ vµ tr¶ lêi.
+ TËp gi¸ trÞ cña g lµ R+
+ TËp gi¸ trÞ cña h lµ (-¥; 3]
1. Kh¸i niÖm vÒ hµm sè:
a. Hµm sè: SGK
- Hµm sè lµ nh÷ng quy t¾c cã tÝnh t­¬ng øng 1 - 1: víi mçi phÇn tö x thuéc tËp x¸c ®Þnh cã duy nhÊt mét phÇn tö y thuéc tËp sè thùc
- VÝ dô: B¶ng SGK cho ta x¸c ®Þnh hµm sè: s = f(k) víi s thuéc vµo tËp T = {1; 2; 3; 6; 9; 12}.
b. Hµm sè cho b»ng biÓu thøc:SGK
* T×m TX§ cña hµm sè lµ t×m c¸c gi¸ trÞ cña biÕn sao cho c¸c phÐp to¸n ®­îc chØ ra trong biÓu thøc cña hµm sè ®Òu thùc hiÖn ®­îc.
- TX§ cña mét sè hµm sè th­êng gÆp:
1. y = P(x), D = R
2., .
3. , 
4. NÕu y = [f(x) g(x)].h(x) th× 
* Gi¶i bµi to¸n : t×m TX§ cña hµm sè, ta lµm nh­ sau:
+) NhËn xÐt xem h/s cho ë d¹ng nµo.
+) ChØ ra c¸c ®iÒu kiÖn rµng buéc ®Ó hµm sè x¸c ®Þnh.
+) Gi¶i c¸c ®iÒu kiÖn ®ã.
+) KÕt luËn vÒ TX§ cña h/s.
VÝ dô: TËp x¸c ®Þnh cña hµm sè: a. lµ:
 D = R+ \ {1;2}
b. 	 
 lµ D = R.
* Muèn t×m gi¸ trÞ cña h/s y = f(x) t¹i mét ®iÓm x0 thuéc TX§, ta thay x bëi x0 vµo biÓu thøc cña h/s vµ thùc hiÖn c¸c phÐp tÝnh ®· chØ ra.
- VÝ dô: 
Cho h/s y = f(x) = 2x2 -1
Khi ®ã: f(2) = 7; f(-1) = 1; ...
c. §å thÞ cña hµm sè SGK
C«ng thøc y = f(x) ®­îc gäi lµ ph­¬ng tr×nh cña ®å thÞ.
 Tõ ®å thÞ cña hµm sè cho ta biÕt:
- Gi¸ trÞ cña h/s t¹i 1 ®iÓm cho tr­íc thuéc TX§ vµ ng­îc l¹i, t×m c¸c gi¸ trÞ cña x ®Ó h/s nhËn 1 gi¸ trÞ cho tr­íc (gÇn ®óng).
- Gi¸ trÞ lín nhÊt, nhá nhÊt cña h/s trªn ®o¹n, kho¶ng (nÕu cã), ®ång thêi x¸c ®Þnh ®­îc dÊu cña h/s t¹i 1 ®iÓm hoÆc trªn 1 kho¶ng.
T×nh huèng 2: Sù biÕn thiªn cña hµm sè ( Hµm sè ®ång biÕn, nghÞch biÕn)
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
Néi dung ghi b¶ng
H§1: HD HS ®äc vÝ dô 3(SGK).
H§2: HD HS thùc hiÖn H2
H§3: GV yªu cÇu HS nh¾c l¹i ®Þnh nghÜa hµm sè ®ång biÕn, nghÞch biÕn trªn mét kho¶ng.
H§4: GV chÝnh x¸c ho¸.
Cho hµm sè y = f(x) x¸c ®Þnh trªn kho¶ng (a; b).
· Hµm sè y = f(x) gäi lµ ®ång biÕn (hay t¨ng) trªn kho¶ng (a;b) nÕu " x1, x2 Î (a; b) ta cã: x2 > x1 Þ f(x2) > f(x1).
· Hµm sè y = f(x) gäi lµ nghÞch biÕn (hay gi¶m) trªn kho¶ng (a;b) nÕu " x1, x2 Î (a; b) ta cã: x2 > x1 Þ f(x2) < f(x1).
H§5: HD HS quan s¸t h×nh vÏ 2.1, chØ râ h/sè ®ång biÕn, nghÞch biÕn trªn kho¶ng nµo trong c¸c kho¶ng (-3; -1), (-1; 2) vµ (2; 8)?
HS suy nghÜ vµ nªu ®Þnh nghÜa ®· häc ë líp 9.
Hµm sè ®· cho ®ång biÕn trªn kho¶ng (-3;-1),(2;8) vµ nghÞch biÕn trªn (-1; 2).
2. Sù biÕn thiªn cña hµm sè
a. Hµm sè ®ång biÕn, hµm sè nghÞch biÕn. SGK
- Khi cho hµm sè b»ng biÓu thøc, muèn biÕt hµm sè ®ã lµ ®ång biÕn hay nghÞch biÕn ta dùa vµo ®Þnh nghÜa: víi mäi x1< x2 thuéc vµo TX§, cÇn so s¸nh ®­îc f(x1) víi f(x2) tõ ®ã cã kÕt luËn.
- Khi cho hµm sè b»ng ®å thÞ, c¨n cø vµo chiÒu ®i lªn hay ®i xuèng cña ®å thÞ tõ tr¸i sang ph¶i ®Ó kÕt luËn vÒ tÝnh ®ång biÕn, nghÞch biÕn.
VÝ dô: SGK
I
O
X
Y
x
y
4. Cñng cè
	* Kh¸i niÖm hµm sè: víi mçi gi¸ trÞ x thuéc tËp D cã duy nhÊt gi¸ trÞ y t­¬ng øng thuéc tËp sè thùc R th× ta cã mét hµm sè.
	Ta gäi x lµ biÕn sè vµ y lµ hµm sè cña x. TËp D gäi lµ TX§ cña hµm sè.
	* TX§ cña hµm sè y = f(x) lµ tËp hîp c¸c sè thùc x sao cho biÓu thøc f(x) cã nghÜa.
	* Hµm sè cã thÓ cho b»ng: c«ng thøc, biÓu ®å, b¶ng, ®å thÞ.
	* §å thÞ cña hµm sè y = f(x) lµ tËp hîp c¸c ®iÓm M(x; f(x)) trªn mÆt ph¼ng to¹ ®é víi mäi x thuéc D.
 	* Hµm sè y = f(x) gäi lµ ®ång biÕn (hay t¨ng) trªn kho¶ng (a;b) 
nÕu " x1, x2 Î (a; b) ta cã: x2 > x1 Þ f(x2) > f(x1).
* Hµm sè y = f(x) gäi lµ nghÞch biÕn (hay gi¶m) trªn kho¶ng (a;b) 
nÕu " x1, x2 Î (a; b) ta cã: x2 > x1 Þ f(x2) < f(x1).
5. H­íng dÉn HS tù häc:
	- Häc kü lý thuyÕt, xem l¹i c¸c vÝ dô. 
	- Lµm c¸c bµi 1, 2, 3(Tr.44, 45) vµ 7, 8, 9, 10 (Tr. 45, 46).
	- §äc tr­íc néi dung bµi ( phÇn cßn l¹i).
TiÕt 15
1 - æn ®Þnh líp, kiÓm tra sÜ sè.
2 - KiÓm tra bµi cò:
 	1. T×m tËp x¸c ®Þnh cña hµm sè : . 
2. Cho hµm sè: . TËp x¸c ®Þnh cña hµm sè lµ:
	H·y chän kÕt qu¶ ®óng.	§S: (c)
	3 - Gi¶ng bµi míi:
T×nh huèng 3: Sù biÕn thiªn cña hµm sè ( Kh¶o s¸t sù biÕn thiªn cña hµm sè, hµm sè ch½n, hµm sè lÎ).
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
Néi dung ghi b¶ng
H§1: Yªu cÇu HS nh¾c l¹i ®Þnh nghÜa hµm sè ®ång biÕn, nghÞch biÕn.
H§2: GV yªu cÇu HS xÐt tØ sè ®Ó suy ra ®iÒu kiÖn t­¬ng ®­¬ng víi ®Þnh nghÜa trªn.
H§3: GV chÝnh x¸c ho¸.
H§4: HD HS ®äc vÝ dô 4 SGK.
H§5: GV nªu vÝ dô ¸p dông.
VÝ dô: Kh¶o s¸t sù biÕn thiªn cña hµm sè y = f(x) = 2x2 - 3x + 5 trªn kho¶ng (2; +¥).
HD HS thùc hiÖn theo tõng b­íc ®· chØ ra.
 H§6: HD HS lËp b¶ng biÕn thiªn: 
B¶ng gåm 2 cét, 2 dßng nh­ trong SGK( tr. 40) hoÆc tranh vÏ s½n.
 Trong b¶ng cÇn ghi c¸c gi¸ trÞ ®Æc biÖt cña hµm sè vµ dïng c¸c mòi tªn ®Ó chØ sù biÕn thiªn cña hµm sè.
H§7: HD HS thùc hiÖn H4
Lµm t­¬ng tù vÝ du 4 SGK.
H§8: GV HD HS c¸ch ®äc b¶ng biÕn thiªn .
H§9: GV vÏ c¸c d¹ng ®å thÞ kh¸c nhau vµ yªu cÇu HS nh×n ®å thÞ ®Ó x¸c ®Þnh tÝnh ®ång biÕn, nghÞch biÕn cña hµm sè.
HS theo dâi vµ ghi chÐp.
HS suy nghÜ vµ gi¶i vÝ dô.
§S: hµm sè ®ång biÕn.
HS theo dâi vµ lµm theo.
HS thùc hiÖn H4
HS quan s¸t ®å thÞ vµ tr¶ lêi.
 b. Kh¶o s¸t sù biÕn thiªn cña hµm sè. (SGK)
- §Ó kh¶o s¸t sù biÕn thiªn cña hµm sè y = f(x) trªn (a; b), ta lµm nh­ sau:
+ Víi mäi x1 kh¸c x2 thuéc (a;b), t×m f(x1) - fx2) = ?
+ LËp tØ sè 
+ XÐt dÊu:
· NÕu th× hµm sè ®ång biÕn trªn kho¶ng (a; b).
· NÕu 
 th× hµm sè ngh.biÕn trªn kho¶ng (a; b).
VÝ dô 4: SGK
VÝ dô: 
Hµm sè y = f(x) = 2x2 - 3x + 5 ®ång biÕn trªn kho¶ng(2; +¥).
* B¶ng biÕn thiªn: ghi l¹i kÕt qu¶ kh¶o s¸t sù biÕn thiªn cña mét hµm sè.
- Trong b¶ng BT, mòi tªn ®i lªn thÓ hiÖn tÝnh ®ång biÕn, mòi tªn ®i xuèng thÓ hiÖn tÝnh nghÞch biÕn cña hµm sè. 
T×nh huèng 4: Hµm sè ch½n, hµm sè lÎ
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
Néi dung ghi b¶ng 
** D¹y KN: Hµm sè ch½n, hµm sè lÎ th«ng qua c¸c H§ sau: 
H§1: GV cho HS quan s¸t tranh vÏ s½n ®å thÞ cña 2 hµm sè y = x2 ,y= x vµ gîi ý ®Ó HS nªu nhËn xÐt vÒ ®å thÞ cña 2 hµm sè ®ã.
H§2: GV kh¼ng ®Þnh y = x2 lµ vÝ dô vÒ hµm sè ch½n, hµm sè y = x lµ vÝ dô vÒ hµm sè lÎ.
H§3: GV yªu cÇu HS ph¸t biÓu ®Þnh nghÜa tæng qu¸t.
H§4: GV chØnh söa vµ nªu ®Þnh nghÜa SGK.
Chó ý: NÕu " x Î D Þ -x Î D th× D ®­îc gäi lµ tËp ®èi xøng.
H§5: GV nªu c©u hái cñng cè §N Mét hµm sè ch½n hay lÎ cÇn tho¶ m·n nh÷ng §K g× ?
H§6: GV yªu cÇu HS nªu c¸c b­íc ®Ó xÐt tÝnh ch½n - lÎ cña mét hµm sè.
H§7: HD HS thùc hiÖn H5
H§8: GV nªu vÝ dô ¸p dông:
XÐt tÝnh ch½n - lÎ cña c¸c hµm sè sau:
** D¹y: §å thÞ cña hµm sè ch½n, hµm sè lÎ th«ng qua c¸c H§ sau: 
H§1: GV kh¼ng ®Þnh: TÝnh ch½n, lÎ cña hµm sè cã vai trß quan träng trong viÖc kh¶o s¸t vµ vÏ ®å thÞ hµm sè.
H§2: GV h­íng dÉn HS c¸ch xÐt ®å thÞ cña hµm sè ch½n, hµm sè lÎ:
 XÐt ®iÓm M(a; f(a)) thuéc ®å thÞ hµm sè y = f(x) vµ ®iÓm M'(-a; f(-a)). Ta cã a Î D nªn -a Î D.
+ NÕu y = f(x) lµ hµm sè ch½n th× vÞ trÝ cña ®iÓm M' vµ ®iÓm M nh­ thÕ nµo?
+ NÕu y = f(x) lµ hµm sè lÎ th× vÞ trÝ cña ®iÓm M' vµ ®iÓm M nh­ thÕ nµo?
H§3: GV yªu cÇu HS ph¸t biÓu thµnh ®Þnh lý (sgk).
H§4: GV yªu cÇu HS nªu nhËn xÐt: Tõ ®Þnh lý trªn ta cã thÓ kh¶o sat vµ vÏ ®å thÞ cña nh÷ng hµm sã ch½n, lÎ ®¬n gi¶n h¬n nh­ thÕ nµo?
H§5: HD HS thùc hiÖn H6
+ §­êng Parabol y = x2 cã trôc ®èi xøng lµ Oy. T¹i 2 gi¸ trÞ ®èi nhau cña biÕn sè x, H/sè nhËn cïng mét  ... 
+ NÕu a < 0 th× .
DÊu b»ng x¶y ra .
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
2. Bµi to¸n: 
GV nªu bµi to¸n.
 XÐt sù biÕn thiªn cña hµm sè y = ax2+bx+c trªn c¸c kho¶ng vµ .
GV chÝnh x¸c ho¸ vµ nªu thµnh ®Þnh lý.
3. §Þnh lý:
§Þnh lý: XÐt sù hµm sè y = ax2+bx +c (a ¹ 0).
+ NÕu a > 0 th× hµm sè nghÞch biÕn trªn vµ ®ång biÕn trªn .
+ NÕu a < 0 th× hµm sè ®ång biÕn trªn vµ nghÞch biÕn trªn .
GV yªu cÇu HS lËp b¶ng biÕn thiªn.
HS suy nghÜ vµ gi¶i bµi to¸n.
Víi x1 ¹ x2 cã 
* Víi a > 0 ta cã:
+ NÕu th× Þ hµm sè nghÞch biÕn trªn .
+ NÕu th× Þ hµm sè ®ång biÕn trªn .
* Víi a < 0, t­¬ng tù.
HS theo dâi vµ ghi chÐp.
HS lªn b¶ng lËp b¶ng biÕn thiªn.
+ Víi a > 0
 x -¥ +¥
 +¥ +¥
 y
+ Víi a < 0
 x -¥ +¥
 y
 -¥ -¥
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
GV nªu kh¸i niÖm gi¸ trÞ cùc ®¹i, gi¸ trÞ cùc tiÓu. 
 + NÕu a > 0 th× hµm sè y = ax2 + bx + c ®¹t gi¸ trÞ cùc tiÓu t¹i .
 + NÕu a < 0 th× hµm sè y = ax2 + bx + c ®¹t gi¸ trÞ cùc ®¹i t¹i .
III. §å thÞ cña hµm sè y = ax2 + bx + c (a ¹ 0):
1. C«ng thøc ®æi trôc täa ®é:
GV: H­íng dÉn HS ®­a ra c«ng thøc ®æi trôc.
I
O
x
y
X
x0
y0
Y
M
 Trong hÖ trôc täa ®é Oxy xÐt ®iÓm I(x0; y0). Dùng hÖ täa ®é IXY sao cho IX song song, cïng h­íng, cïng ®¬n vÞ víi Ox; IY song song, cïng h­íng, cïng ®¬n vÞ víi Oy.
 XÐt ®iÓm M(x; y) trong hÖ Oxy vµ M(X; Y) trong hÖ täa ®é IXY.
 Khi ®ã .
(C«ng thøc ®æi trôc täa ®é)
I
O
X
Y
x
y
2. §å thÞ cña hµm sè y = ax2 + bx + c:
GV yªu cÇu HS dïng c«ng thøc ®æi trôc ®Ó t×m ph­¬ng tr×nh cña (C) trong hÖ trôc IXY, tõ ®ã nªu nhËn xÐt vÒ ®å thÞ (C) trong hÖ täa ®é IXY.
GV yªu cÇu HS chuyÓn thµnh c¸c nhËn xÐt trong hÖ Oxy vµ nªu c¸ch vÏ ®å thÞ
GV chÝnh x¸c ho¸. 
NhËn xÐt: §å thÞ hµm sè y = ax2 + bx + c lµ mét parabol cã ®Ønh vµ nhËn ®­êng th¼ng lµm trôc ®èi xøng.
IV. C¸c vÝ dô.
GV nªu c¸c vÝ dô, gäi HS lªn b¶ng gi¶i.
VÝ dô. XÐt sù biÕn thiªn vµ vÏ ®å thÞ cña hµm sè sau:
HS theo dâi vµ ghi chÐp.
HS theo dâi vµ ghi chÐp.
HS thay x, y trong c«ng thøc ®æi trôc ®Ó cã hµm sè Y = F(X) vµ nhËn xÐt vÒ tÝnh chÊt cña hµm sè nµy.
HS suy nghÜ vµ tr¶ lêi.
HS theo dâi vµ ghi chÐp.
HS suy nghÜ vµ gi¶i vÝ dô.
HS tù ®äc vÝ dô trong SGK.
4. Cñng cè
5. H­íng dÉn HS tù häc:
Ngµy so¹n: 
Ngµy gi¶ng: 
TiÕt 19: luyÖn tËp
I - Môc tiªu: Qua bµi häc, häc sinh ®­îc cñng cè:
	1. VÒ kiÕn thøc:
	- HiÓu kh¸i niÖm hµm sè vµ c¸c tÝnh chÊt c¬ b¶n cña hµm sè nh­: tËp x¸c ®Þnh, tËp gi¸ trÞ, sù biÕn thiªn, tÝnh ch½n, lÎ, ®å thÞ cña hµm sè.
 	- HiÓu 2 ph­¬ng ph¸p chøng minh tÝnh ®ång biÕn, nghÞch biÕn cña hµm sè trªn 1 kho¶ng (nöa kho¶ng hoÆc ®o¹n): Ph­¬ng ph¸p dïng ®Þnh nghÜa vµ ph­¬ng ph¸p lËp tû sè.
	- HiÓu c¸c phÐp tÞnh tiÕn ®å thÞ song song víi trôc to¹ ®é.
	2. VÒ kÜ n¨ng: 
* Khi cho hµm sè b»ng biÓu thøc, häc sinh cÇn:
 	- BiÕt c¸ch t×m tËp x¸c ®Þnh, xÐt sù biÕn thiªn, xÐt tÝnh ch½n - lÎ cña hµm sè.
	- BiÕt c¸ch t×m gi¸ trÞ cña hµm sè t¹i 1 ®iÓm cho tr­íc thuéc tËp x¸c ®Þnh.
	- BiÕt c¸ch kiÓm tra xem 1 ®iÓm cã to¹ ®é cho tr­íc cã thuéc ®å thÞ cña 1 hµm sè ®· cho hay kh«ng.
	* Khi cho hµm sè b»ng ®å thÞ, häc sinh cÇn:
	- BiÕt c¸ch t×m gi¸ trÞ cña hµm sè t¹i 1 ®iÓm cho tr­íc thuéc tËp x¸c ®Þnh vµ ng­îc l¹i, t×m c¸c gi¸ trÞ cña x ®Ó hµm sè nhËn 1 gi¸ trÞ cho tr­íc.
	- B­íc ®Çu nhËn biÕt ®­îc gi¸ trÞ lín nhÊt, gi¸ trÞ nhá nhÊt cña hµm sè, dÊu cña hµm sè t¹i 1 ®iÓm hoÆc trªn 1 kho¶ng. NhËn biÕt ®­îc sù biÕn thiªn, tÝnh ch½n , lÎ th«ng qua ®å thÞ.
	3. VÒ t­ duy, th¸i ®é:
	- RÌn luyÖn tÝnh tû mû, cÈn thËn, chÝnh x¸c khi vÏ ®å thÞ.
	- ThÊy ®­îc ý nghÜa cña hµm sè vµ ®å thÞ trong ®êi sèng thùc tÕ.
II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 
 ChuÈn bÞ 1 sè kiÕn thøc HS ®· häc ë líp 9: Hµm sè, hµm sè bËc nhÊt, hµm sè y = ax2
 VÏ s½n b¶ng cña vÝ dô 1 vµ ®å thÞ h×nh 2.1, 2.2, 2.4, 2.9 (SGK).
III. Ph­¬ng ph¸p d¹y häc: Ph­¬ng ph¸p vÊn ®¸p gîi më th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ®iÒu khiÓn t­ duy. 
IV. TiÕn tr×nh bµi häc vµ c¸c ho¹t ®éng
1 - æn ®Þnh líp, kiÓm tra sÜ sè.
2 - KiÓm tra bµi cò:
 	* GV yªu cÇu HS nh¾c l¹i kh¸i niÖm hµm sè (®· häc ë líp 9).
	* H·y nªu mét vµi lo¹i hµm sè ®· häc.
	* TËp x¸c ®Þnh cña hµm sè lµ R, ®óng hay sai. V× sao?
3 - Gi¶ng bµi míi:
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
Bµi 1(42). XÐt sù biÕn thiªn vµ vÏ ®å thÞ cña c¸c hµm sè sau:
Bµi 2(42). XÐt sù biÕn thiªn vµ vÏ ®å thÞ cña c¸c hµm sè sau:
Bµi 3(42). T×m täa ®é giao ®iÓm cña c¸c ®å thÞ hµm sè sau ®©y. VÏ ®å thÞ.
a) y = x -1 vµ y = x2 - 2x - 1
b) y = 2x - 5 vµ y = x2 - 4x + 4
Bµi 4(43). T×m parabol y = ax2 + bx + 2 biÕt r»ng parabol ®ã:
a) ®i qua hai ®iÓm M(1; 5) vµ N(-2; 8).
b) ®i qua ®iÓm A(3; -4) vµ cã trôc ®èi xøng x = -3/2.
c) cã ®Ønh I(2; -2).
d) ®i qua ®iÓm B(-1; 6), ®Ønh cã tung ®é -1/4.
Bµi 5(43). T×m parabol y = ax2 + bx + c biÕt r»ng parabol ®ã ®i qua ®iÓm A(8;0) vµ cã ®Ønh I(6; -12).
x
-6
3/2
2
-2
-1
1
O
b)
3
3/4
2
-2
-1
1
O
x
y
a)
y
a) (0; -1) vµ (3; 2)
b) (-1; 4) vµ (2; 5)
a) a = 2; b = 1
b) a = -1/3; b = -1
c) a = 1; b = -4
d) a = 16; b = 12 vµ a = 1; b = -3
a = 3; b = -36; c = 96
4. Cñng cè
5. H­íng dÉn HS tù häc:
Ngµy so¹n: 
Ngµy gi¶ng: / / 
TiÕt 7, 8: «n tËp ch­¬ng ii
I - Môc tiªu: Qua bµi häc, häc sinh cÇn n¾m ®­îc:
	1. VÒ kiÕn thøc:
	- HiÓu quan hÖ gi÷a ®å thÞ cña hµm sè y = ax2 + bx + c vµ ®å thÞ cña h.sè y = ax2
	- HiÓu vµ ghi nhí c¸c tÝnh chÊt cña hµm sè y = ax2 + bx + c.
	2. VÒ kÜ n¨ng:
 	- HS biÕt c¸ch kh¶o s¸t: x¸c ®Þnh to¹ ®é ®Ønh, ph­¬ng tr×nh cña trôc ®èi xøng, h­íng cña bÒ lâm cña parabol, lËp ®­îc b¶ng biÕn thiªn vµ vÏ thµnh th¹o c¸c parabol d¹ng y = ax2 + bx + c.
	- BiÕt c¸ch gi¶i 1 sè bµi to¸n ®¬n gi¶n vÒ hµm sè bËc 2: X¸c ®Þnh dÊu cña hµm sè trªn 1 kho¶ng ®· cho, t×m gi¸ trÞ LN hay GTNN cña hµm sè, x¸c ®Þnh hµm sè b¹c 2.
	3. VÒ t­ duy, th¸i ®é:
	- RÌn luyÖn tÝnh cÈn thËn, tØ mØ chÝnh x¸c khi vÏ ®å thÞ.
II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 
 ChuÈn bÞ 1 sè kiÕn thøc HS ®· häc ë líp 9 vÒ hµm sè bËc hai y = ax2
 VÏ s½n h×nh 21, 22 vµ c¸c b¶ng trong SGK, c¸c dông cô vÏ h×nh theo qui ®Þnh.
III. Ph­¬ng ph¸p d¹y häc: Ph­¬ng ph¸p vÊn ®¸p gîi më th«ng qua c¸c ho¹t ®éng ®iÒu khiÓn t­ duy. 
IV. TiÕn tr×nh bµi häc vµ c¸c ho¹t ®éng
A - æn ®Þnh líp, kiÓm tra sÜ sè.
B - KiÓm tra bµi cò:
C - Gi¶ng bµi míi:
4. Cñng cè
5. H­íng dÉn HS tù häc:
 §3: Hµm sè bËc hai
D - Ch÷a bµi tËp:
 §3: vµi Hµm sè kh¸c
 TiÕt theo PPCT : 18
 TuÇn d¹y :
I - Môc ®Ých, yªu cÇu:
 HS ¸p dông c¸c kiÕn thøc ®· häc ®Ó xÐt sù biÕn thiªn vµ vÏ ®å thÞ cña ba hµm sè cô thÓ: .
 HS biÕt c¸ch vÏ ®å thÞ hµm sè bËc nhÊt, bËc hai chøa dÊu gi¸ trÞ tuyÖt ®èi, sö dông tÝnh chÊt ch½n lÎ ®Ó vÏ ®å thÞ hµm sè.
II - TiÕn hµnh:
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
A - æn ®Þnh líp, kiÓm tra sÜ sè.
B - KiÓm tra bµi cò:
· Nªu ®Þnh lý vÒ sù biÕn thiªn cña hµm sè y = ax + b.
· Nªu c¸ch xÐt sù biÕn thiªn cña hµm sè.
· Nªu tÝnh chÊt cña ®å thÞ hµm sè ch½n, hµm sè lÎ.
· Nªu c¸c b­íc cÇn lµm trong bµi to¸n xÐt sù biÕn thiªn vµ vÏ ®å thÞ hµm sè.
C - Gi¶ng bµi míi:
GV giíi thiÖu néi dung bµi míi.
1. Hµm sè y = |x|:
GV yªu cÇu HS t×m tËp x¸c ®Þnh, xÐt tÝnh ch½n - lÎ, xÐt sù biÕn thiªn vµ lËp b¶ng biÕn thiªn cña hµm sè y = |x|.
GV chÝnh x¸c ho¸.
HS t¸i hiÖn kiÕn thøc ®· häc trong bµi tr­íc vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái.
HS suy nghÜ vµ tr¶ lêi.
+ TËp x¸c ®Þnh : d = R, hµm sè ch½n.
+ Sù biÕn thiªn:
Ta cã .
Do ®ã hµm sè ®· cho ®ång biÕn trªn kho¶ng (0;+¥) vµ nghÞch biÕn trªn kho¶ng (-¥; 0).
B¶ng biÕn thiªn:
 x -¥ 0 +¥
 +¥ +¥
 y
 0
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
GV h­íng dÉn HS tõ tÝnh chÊt cña hµm sè ®Ó suy ra c¸ch vÏ ®å thÞ.
GV yªu cÇu HS nhËn xÐt vÒ ®å thÞ.
GV chÝnh x¸c ho¸.
2. Hµm sè y = x3:
GV yªu cÇu HS tiÕn hµnh c¸c b­íc xÐt sù biÕn thiªn vµ vÏ ®å thÞ hµm sè y = x3.
GV chÝnh x¸c ho¸.
3. Hµm sè y = :
GV yªu cÇu HS tiÕn hµnh c¸c b­íc xÐt sù biÕn thiªn vµ vÏ ®å thÞ hµm sè y = x3.
y
O
x
1
-1
1
+ §å thÞ: 
§å thÞ hµm sè y = |x| gåm hai nh¸nh lµ tia ph©n gi¸c c¸c gãc phÇn t­ thø nhÊt vµ thø hai vµ ®èi xøng nhau qua Oy.
HS suy nghÜ vµ tr¶ lêi.
+ TËp x¸c ®Þnh: D = R, hµm sè lÎ.
+ Sù biÕn thiªn:
"x1 ¹ x2 ta cã nªn hµm sè ®ång biÕn trªn R.
B¶ng biÕn thiªn:
 x -¥ +¥
 +¥
 y
 -¥
+ §å thÞ: ®i qua gèc täa ®é O(0;0) vµ c¸c ®iÓm (1;1), (2;8) ®ång thêi nhËn O lµm t©m ®èi xøng.
HS suy nghÜ vµ tr¶ lêi.
+ TËp x¸c ®Þnh: D = R+ = [0; +¥)
+ Sù biÕn thiªn:
Ho¹t ®éng cña GV
Ho¹t ®éng cña HS
"x1 ¹ x2 ta cã nªn hµm sè ®ång biÕn trªn R.
B¶ng biÕn thiªn:
 x -¥ 0 +¥
 +¥
 y
 0
y
O
x
2
1
4
1
+ §å thÞ: ®i qua gèc täa ®é vµ c¸c ®iÓm (1; 1), (4; 2), (9; 3).
D - Ch÷a bµi tËp:
§Ò bµi
H­íng dÉn - §¸p sè
Bµi 1(46). VÏ ®å thÞ c¸c hµm sè sau:
a) 
b) 
c) 
Bµi 2(46). XÐt sù biÕn thiªn vµ vÏ ®å thÞ c¸c hµm sè sau:
a) 
b) 
Bµi 3(46). X¸c ®Þnh tÝnh ch½n, lÎ vµ vÏ ®å thÞ c¸c hµm sè sau:
a) 
b) 
c) 
d) 
a) nghÞch biÕn trªn R
b) nghÞch biÕn trªn (-¥; 4].
 «n tËpch­¬ng II
 TiÕt theo PPCT : 19
 TuÇn d¹y :
I - Môc ®Ých, yªu cÇu:
 HS hÖ thèng l¹i c¸c kiÕn thøc ®· häc trong ch­¬ng II: kh¸i niÖm hµm sè, sù biÕn thiªn cña hµm sè, tÝnh ch½n - lÎ cña hµm sè.
 HS biÕt c¸ch xÐt sù biÕn thiªn vµ vÏ ®å thÞ cña hµm sè bËc nhÊt, bËc hai vµ mét sè hµm sè kh¸c, biÕt c¸ch ¸p dông tÝnh ch½n - lÎ ®Ó vÏ ®å thÞ hµm sè.
II - TiÕn hµnh:
A. æn ®Þnh líp, kiÓm tra sÜ sè:
B. C¸c kiÕn thøc cÇn nhí: HS tù hÖ thèng l¹i c¸c kiÕn thøc nªu trªn.
C. Ch÷a bµi tËp: 
§Ò bµi
H­íng dÉn - §¸p sè
Bµi 1 (46). XÐt sù biÕn thiªn cña c¸c hµm sè sau trªn kho¶ng ®· chØ ra:
a) trªn kho¶ng (1; +¥).
b) trªn kho¶ng (2; +¥).
Bµi 2(46). X¸c ®Þnh tÝnh ch½n - lÎ vµ vÏ ®å thÞ c¸c hµm sè sau:
a) 
b) 
Bµi 3(46). VÏ ®å thÞ c¸c hµm sè sau:
a) 
b) 
c) 
Bµi 4(47). T×m parabol y = ax2 + bx + c biÕt parabol ®ã:
a) §i qua 3 ®iÓm A(0; -1), B(1; -1), C(-1; 1).
b) §i qua ®iÓm D(3; 0) vµ cã ®Ønh I(1; 4).
a) ®ång biÕn
b) nghÞch biÕn
a) hµm sè lÎ
b) hµm sè ch½n
a) y = x2 - x - 1
b) y = -x2 + 2x + 3
§Ò bµi
H­íng dÉn - §¸p sè
Bµi 5(47). Cho hµm sè y = x2 - 2x - 1
a) XÐt sù biÕn thiªn vµ vÏ ®å thÞ (P) cña hµm sè.
b) T×m giao ®iÓm cña ®å thÞ (P) víi ®­êng th¼ng y = -x + 1.
c) T×m giao ®iÓm cña ®å thÞ (P) víi ®å thÞ y = 2x - 5.
a) Hµm sè nghÞch biÕn trªn (-¥ ; 1), ®ång biÕn trªn (1;+¥).
b) (-1; 2) vµ (2; -1)
c) (2; -1).
 kiÓm tra viÕt ch­¬ng II
 TiÕt theo PPCT : 20
 TuÇn d¹y :
I - Môc ®Ých, yªu cÇu:
 KiÓm tra ®¸nh gi¸ ®óng HS vÒ c¸c kiÕn thøc, kü n¨ng tiÕp thu ®­îc sau khi häc ch­¬ng II nh­: c¸ch xÐt sù biÕn thiªn vµ vÏ ®å thÞ cña hµm sè bËc nhÊt, bËc hai; c¸ch xÐt tÝnh ch½n - lÎ cña mét hµm sè; c¸ch t×m giao ®iÓm cña c¸c ®å thÞ.
II - Néi dung kiÓm tra:
A. §Ò bµi:
Bµi 1: Cho hµm sè y = x2 - 3x + 2.
a) XÐt sù biÕn thiªn vµ vÏ ®å thÞ (P) cña hµm sè.
b) T×m giao ®iÓm cña ®å thÞ (P) víi ®­êng th¼ng y = 2x - 2.
 VÏ ®­êng th¼ng y = 2x - 2 trªn cïng mét hÖ täa ®é víi ®å thÞ (P).
Bµi 2: Cho hµm sè y = x2 - 3|x| + 2.
a) XÐt tÝnh ch½n - lÎ vµ vÏ ®å thÞ hµm sè ®ã.
b) T×m m ®Ó ph­¬ng tr×nh x2 - 3|x| + 2 = m cã 4 nghiÖm ph©n biÖt.
B. BiÓu ®iÓm:
 Bµi 1: a) 4 ®
 b) 2 ®
 Bµi 2: a) 3 ®
 b) 1 ®