Giáo án Ngữ văn 10 chuẩn tiết 55: Làm văn các hình thức kết cấu của văn bản thuyết minh

Tiết 55 . Làm văn
CÁC HÌNH THỨC KẾT CẤU
 CỦA VĂN BẢN THUYẾT MINH
	Ngày soạn: 1
	Ngày giảng:
	Lớp giảng: 
	Sĩ số:
A. Mục tiêu bài học
	Qua bài giảng, giúp HS:
	Trình bày và phân tích được các hình thức kết cấu cơ bản của văn bản thuyết minh kết cấu theo thời gian, không gian, kết cấu theo trật tự lôgích của đối tượng thuyết minh và nhận thức của người đọc, kết cấu hỗn hợp
	Xây dựng được kết cấu cho bài văn thuyết minh về các đối tượng theo kiểu giới thiệu, trình bày.
B. Phương tiện thực hiện
	- SGK, SGV
	- Tài liệu liên quan
C. Cách thức tiến hành
	GV tổ chức giờ giảng: đọc hiểu, đàm thoại phát vấn, thảo luận
D. Tiến trình giờ giảng
	1. ổn định
	2. KTBC
	3. GTBM
	4. Hoạt động dạy học
Hoạt động của Thầy và Trò
Yêu cầu cần đạt
GV: đẻ thuyết phục người khác chúng ta phải có cơ sở, lập luận để vấn đề chúng ta trình bày có sức thuyết phục. -> văn thuyết minh
Thuyết minh là gì?
HS trả lời GV ghi bảng
GV: có những loại văn bản thuyết minh nào?
HS: nhiều
GV: kết cấu văn bản là gì?
HS: tổ chức sắp xếp
GV: yêu cầu khi sắp xếp
GV yêu cầu HS thảo luận, chia thành 4 nhóm-> lấy kết quả
GV yêu cầu HS đọc phân fghi nhớ SGK
GV yêu cầu HS làm sau đso lấy kết quả
GV: viết văn bản thuyết minh về địa danh của quê hương
I. Kết cấu của văn bản thuyết minh
1. Văn thuyết minh
a. Khái niệm
- Là loại văn nhằm giới thiệu, trình bày chính xác khách quan về cấu tạo, tính chất, quan hệ, giá trị... của sự vật hiện tượng, 1 vấn đề thuộc tự nhiên, xã hội, con người...
b. Phân loại
- Có nhiều loại:
+ Loại trình bày, giới thiệu
+ Loại thiên về miêu tả sự vật, hiện tượng với những hình ảnh sinh động, giàu tính hình tượng.
2. Kết cấu văn bản
- Là sự tổ chức, sắp xếp các thành tố của văn bản thành 1 đơn vị thống nhất, hoàn chỉnh có nghĩa
+ Cách sắp xếp phải phù hợp với mối liên hệ bên trong của các đối tượng, quan hệ giữa các đối tượng với môi trường xung quanh và quá trình nhận thức của con người.
3. Phân tích kết cấu văn bản trong SGK
a. Hội thổi cơm thi ở Đồng Văn
- Đối tượng và mục đích:
+ Đối tượng: thuyết minh về hội thi thổi cơm ở Đồng Văn
+ Mục đích: giới thiệu thời gian, địa điểm, diễn biến của lễ hội; ý nghĩa của lễ hội đối với đời sống tinh thần của người lao động vùng đồng bằng Bắc Bộ.
- Các ý chính của văn bản:
+ Thời gian, địa điểm diễn ra lễ hội
+ Diễn biến của lễ hội
Ÿ Thi nấu cơm: làm thủ tục bắt đầu cuộc thi lấy lửa trên ngọn cây chuối cao, nấu cơm
Ÿ Phần chấm thi: tiêu chuẩn chấm thi, cách chấm thi khách quan.
-> ý nghĩa của lễ hội đối với đời sống tính thần của người dân lao động.
- Các ý chính của văn bản sắp xếp theo:
+ Trình tự lô gích: giới thiệu thời gian, địa điểm, diễn biến, ý nghĩa của lễ hội đối với đời sống tinh thần của người dân.
+ Trình tự thời gian: được thể hiện ở phần diễn biến của lễ hội: thủ tục, diễn biến, chấm thi.
b. Bưởi Phúc Trạch
- Đối tượng và mục đích
+ Đối tượng: loại trái cây nổi tiếng ở Hà Tĩnh - bưởi Phúc Trạch
+ Mục đích: nhắm giúp người đọc cảm nhận được hình dáng mầu sắc, hương vị hấp dẫn và sự bổ dưỡng
- Các ý chính:
+ Hình dáng bên ngoài
+ Hương vị đặc sắc
+ Sự hấp dẫn và bổ dưỡng.
+ Danh tiếng của bưởi
- Các cách sắp xếp ý:
+ Trình tự thời gian: từ ngoài vào trong
+ Trình tự lô gích: các phương diện khác của quả bưởi (hình dáng, hương vị, sự bổ dưỡng), quan hệ nhân quả.
II. Ghi nhớ 
III. Luyện tập
1. Bài tập 1
- Giới thiệu chung về bài thơ: tác giả, thể loại, nội dung chính
- Thuyết minh về nội dung của bài thơ: hào khí, sức mạnh của quân đội đời Trần, chí làm trai theo tinh thần Nho giáo (lập công danh)
- Thuyết minh về nghệ thuật của tác phẩm: sự cô đọng, đạt tới độ súc tích cao.
2. Bài tập bổ sung
	5. Củng cố và dặn dò
Lập dàn ý bài văn thuyết minh