Giáo án Ngữ văn 10 - Tiết 55 đến hết

Người soạn Nguyễn Thị Hồng Lương
Soạn ngày 23/12/2015
Tiết PPCT 55
CÁC HÌNH THỨC KẾT CẤU CỦA VĂN BẢN THUYẾT MINH
A. Mục tiêu:
 - Nắm được các hình thức kết cấu của văn bản thuyết minh qua các VD sgk.
- Nhận biết được hình thức kết cấu của văn bản thuyết minh trên mỗi văn bản cụ thể.
- HS có kĩ năng xây dưng được kết cấu cho văn bản phù hợp với
B. Chuẩn bị:
- Phương tiện: SGK, giáo án, tài liệu kham khảo
- Thiết bị: không
C. Tiến trình bài giảng
1. Tổ chức
Lớp
Ngày giảng
Sĩ số
10A
Tiết
Thứ
Ngày/tháng/năm
Sĩ số
Tên HS vắng
10C
2. Kiểm tra: 
 Kết hợp trong giờ.
3. Bài mới
Hoạt động của GV & HS
Nội dung kiến thức cơ bản
Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu kết cấu văn bản thuyết minh.
HS: Đọc đoạn văn kết cấu của văn bản.
CH: Thế nào là kết cấu của văn bản? Từ khái niệm chung đó, hiểu thế nào là kết cấu của văn bản thuyết mình? (HS trả lời).
HS: Chia nhóm:
- Nhóm 1,2 tìm hiểu văn bản 1,
HS: ®äc thÇm v¨n b¶n(1): Héi thæi c¬m thi §ång V©n.
CH: §èi t­îng thuyÕt minh trong bµi? Môc ®Ých thuyÕt minh lµ g×? H·y nªu nh÷ng néi dung thuyÕt minh chÝnh?V¨n b¶n thuyÕt minh cã kÕt cÊu theo kiÓu nµo? (C¸c néi dung thuyÕt minh ®­îc s¾p xÕp theo trËt tù nµo?)
- Nhóm 3,4 tìm hiểu văn bản 2.
HS: §äc thÇm v¨n b¶n (2).
 §èi t­îng thuyÕt minh trong bµi? Môc ®Ých thuyÕt minh lµ g×? H·y nªu nh÷ng néi dung thuyÕt minh chÝnh?
V¨n b¶n thuyÕt minh cã kÕt cÊu theo kiÓu nµo? (C¸c néi dung thuyÕt minh ®­îc s¾p xÕp theo trËt tù nµo?)
CH: Tõ viÖc ph©n tÝch 2 v¨n b¶n trªn vµ c¸c v¨n b¶n kh¸c, em h·y cho biÕt c¸c d¹ng kÕt cÊu cña v¨n b¶n thuyÕt minh?
HS: Trả lời
Hoạt động 2: Tổng kết 
HS: §äc ghi nhí sgk T168.
Hoạt động 3 : Luyện tập
HS : chia 4 nhóm (nhóm 1,2 bài tập 1 ; nhóm 3,4 bài tập 2)
Yêu cầu bài tập 1 : ThuyÕt minh bµi th¬ “Tá lßng” cña Ph¹m Ngò L·o, em cÇn chän h×nh thøc kÕt cÊu nµo?
GV: Gîi 
Yêu cầu bài tập 2: NÕu ph¶i thuyÕt minh vÒ mét danh lam th¾ng c¶nh cña ®Êt n­íc, em sÏ giíi thiÖu nh÷ng néi dung nµo? S¾p xÕp chóng ra sao?
GV: Gîi ý.
I- KÕt cÊu cña v¨n b¶n thuyÕt minh:
* KÕt cÊu cña v¨n b¶n:
- KÕt cÊu lµ sù tæ chøc, s¾p xÕp c¸c thµnh tè cña v¨n b¶n thµnh mét ®¬n vÞ thèng nhÊt, hoµn chØnh, cã ý nghÜa.
* KÕt cÊu cña v¨n b¶n thuyÕt minh:
- KÕt cÊu cña v¨n b¶n thuyÕt minh lµ c¸ch thøc tæ chøc, s¾p xÕp néi dung thuyÕt minh theo mét tr×nh tù nµo ®ã.
a- T×m hiÓu v¨n b¶n (1):
- §èi t­îng thuyÕt minh: Héi thæi c¬m thi §ång V©n (mét lÔ héi d©n gian). 
- Môc ®Ých thuyÕt minh: Gióp ng­êi ®äc h×nh dung ®­îc thêi gian, diÔn biÕn, ®Þa ®iÓm, ý nghÜa cña lễ héi.
- Néi dung thuyÕt minh:
+ Thêi gian diÔn biÕn lÔ héi.
+ DiÔn biÕn cña lÔ héi (thi nÊu c¬m: b¾t ®Çu, lÊy löa, nÊu c¬m, chÊm. Thi, tiªu chuÈn, c¸ch chem.).
+ ý nghÜa cña lÔ héi víi ®êi sèng tinh thÇn ng­êi d©n.
- C¸c néi dung thuyÕt minh s¾p xÕp theo trËt tù: thêi gian.
b- T×m hiÓu v¨n b¶n (2):
- §èi t­îng thuyÕt minh: b­ëi Phóc Tr¹ch (mét lo¹i c©y ngon næi tiÕng) ë miÒn Trung n­íc ta.
- Môc ®Ých thuyÕt minh: Gióp ng­êi ®äc c¶m nhËn ®­îc nh÷ng gi¸ trÞ cña b­ëi Phóc Tr¹ch.
- Néi dung thuyÕt minh:
+ H×nh d¸ng bªn ngoµi cña qu¶ b­ëi.
+ VÎ ngon lµnh, h­¬ng vÞ hÊp dÉn.
+ Søc hÊp dÉn vµ sù bæ d­ìng.
+ Danh tiÕng cña b­ëi Phóc Tr¹ch.
- Tr×nh tù thuyÕt minh: theo nhiÒu quan hÖ:
 + Tr×nh tù kh«ng gian.
 + Tr×nh tù l« gÝch.
3- C¸c h×nh thøc kÕt cÊu c¬ b¶n cña v¨n b¶n thuyÕt minh:
- C¸c d¹ng kÕt cÊu:
+ Theo tr×nh tù thêi gian.
+ Theo tr×nh tù kh«ng gian.
+ Theo tr×nh tù l« gÝch.
+ Hçn hîp.
II- Tæng kÕt:
* Ghi nhí sgk T 168
III- LuyÖn tËp:
1- Bµi tËp 1 (sgk T168):
X©y dùng kÕt cÊu cho cho v¨n b¶n thuyÕt minh bµi th¬ “Tá lßng” cña Ph¹m Ngò L·o:
- Giíi thiÖu chung vÒ bµi th¬: t¸c gi¶, thÓ lo¹i, néi dung chÝnh.
- ThuyÕt minh gi¸ trÞ néi dung cña bµi th¬: hµo khÝ, søc m¹nh qu©n ®éi thêi TrÇn, chÝ lµm trai theo quan niÖm Nho gi¸o (lËp c«ng vµ lËp danh).
- ThuyÕt minh gi¸ trÞ nghÖ thuËt bµi th¬: sù c« ®äng, ®¹t tíi ®é sóc tÝch cao; nhÊn m¹nh tÝnh k× vÜ vÒ thêi gian, kh«ng gian vµ con ng­êi.
2- Bµi tËp 2 (T168):
 - X¸c ®Þnh néi dung thuyÕt minh vÒ c¸c mÆt: vÞ trÝ, quang c¶nh, sù tÝch, søc hÊp dÉn vµ gi¸ trÞ cña ®èi t­îng thuyÕt minh ®Ó ng­êi ®äc cã thÓ h×nh dung nh­ chÝnh m×nh ®· tõng ®Õn th¨m di tÝch, th¾ng c¶nh ®ã.
- Cã thÓ thuyÕt minh theo tr×nh tù kh«ng gian vµ tr×nh tù l« gÝch mét c¸ch linh ho¹t.
4. Củng cố, hệ thống bài học
 - Các hình thức kết cấu của văn bản thuyết mình.
5. Hướng dẫn về nhà
- Học bài nắm chắc khái niệm kết cấu của văn bản thuyết minh và các hình thức kết cấu của văn bản thuyết minh, vận dụng vào làm lại bài tập 1,2.
- Chuẩn bị T56 Lập dàn ý bài văn thuyết minh.
Soạn ngày 24/12/2015
Tiết PPCT 56
LẬP DÀN Ý BÀI VĂN THUYẾT MINH
A. Mục tiêu:
 - HS nắm được qui trình xây dựng dàn ý cho bài văn thuyết minh.
- Hiểu được sự cần thiết của việc lập dàn ý bài văn thuyết minh.
- Biết lập dàn ý cho một bài văn thuyết minh.
B. Chuẩn bị:
- Phương tiện: SGK, giáo án, tài liệu kham khảo
- Thiết bị: không
C. Tiến trình bài giảng
1. Tổ chức
Lớp
Ngày giảng
Sĩ số
10A
Tiết
Thứ
Ngày/tháng/năm
Sĩ số
Tên HS vắng
10C
2. Kiểm tra: 
 CH: Trình bày các hình thức kết cấu của văn bản thuyết minh? 
Y/C trả lời: Gồm các kết cấu sau: kết cấu theo trình từ thời gian; Theo trình tự không gian; Theo trình tự lô gích; Theo trình tự hỗn hợp. 
3. Bài mới
Hoạt động của GV & HS
Nội dung kiến thức cơ bản
Hoạt động 1: HS tìm hiểu dàn ý của bài văn thuyết minh.
HS: chia 4 nhóm trả lời 4 câu hỏi sau:
CH1: H·y nh¾c l¹i bè côc ba phÇn cña mét bµi lµm v¨n vµ nhiÖm vô cña mçi phÇn?
CH2: Bè côc ba phÇn cña mét bµi lµm v¨n cã phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña v¨n thuyÕt minh kh«ng? V× sao?
CH3: So s¸nh ë phÇn më bµi vµ kÕt bµi cña bµi v¨n tù sù vµ bµi v¨n thuyÕt minh cã ®iÓm t­¬ng ®ång vµ kh¸c biÖt nµo?
CH4: C¸c tr×nh tù s¾p xÕp (cho phÇn th©n bµi) theo sgk T169 cã phï hîp víi yªu cÇu cña mét bµi v¨n thuyÕt minh kh«ng? V× sao?
Hoạt động 2: Hướng dẫn tìm hiểu cách lập dàn ý cho bài văn thuyết minh.
CH:Tr×nh bµy nh÷ng c«ng viÖc cÇn lµm tr­íc khi lËp dµn ý?
HS: §äc thÇm môc a sgk T170; viÕt phÇn më bµi (dµn ý) cña m×nh (5p) , tr×nh bµy tr­íc nhãm.
GV: §Þnh h­íng
HS: §äc môc b, sgk T170,171.
Rót ra kÜ n¨ng lËp dµn ý phÇn th©n bµi; chän ý, xÕp s¾p ý theo hÖ thèng nµo cho phï hîp; tõ ®ã ®äc l¹i Chu V¨n An-nhµ s­ ph¹m mÉu mùc (sgk tr172,173), nhËn xÐt 2 c¸ch s¾p xÕp trong sgk (Tr 171,172) so víi bµi v¨n trÝch?
GV: L­u ý.
CH: PhÇn kÕt bµi thuyÕt minh Chu V¨n An- nhµ s­ ph¹m mÉu mùc nh­ thÕ nµo?T¹i sao l¹i chän c¸ch kÕt bµi Êy? Tãm l¹i phÇn kÕt bµi cÇn ph¶i nªu ®­îc nh÷ng ý g×?
Hoạt động 3: Tổng kết
HS: Ghi nhí sgk.
 Hoạt động 4: Hướng dẫn luyện tập.
GV: Nªu yªu cÇu c¸ch lµm bài tập 1.
HS: lập dàn ý và trình bày trước lớp.
Bài tập 2 GV: Gîi ý HS lµm ë nhµ.
I- Dµn ý bµi v¨n thuyÕt minh:
1- Bè côc 3 phÇn cña mét bµi lµm v¨n vµ nhiÖm vô mçi phÇn:
* Më bµi: Giíi thiÖu sù vËt, sù viÖc, ®êi sèng cô thÓ cña bµi viÕt.
* Th©n bµi: Néi dung chÝnh cña bµi viÕt.
* KÕt bµi: nªu suy nghÜ, hµnh ®éng cña ng­êi viÕt.
2- Bè côc 3 phÇn cña mét bµi lµm v¨n còng phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña v¨n thuyÕt minh, v× dï thuyÕt minh vÒ ®èi t­îng nµo, vÒ vÊn ®Ò g× còng ph¶i lÇn l­ît giíi thiÖu tõ kh¸i qu¸t (më bµi) ®Õn cô thÓ, chi tiÕt (th©n bµi) vµ kÕt bµi ®­a l¹i cho ng­êi ®äc (ng­êi nghe) mét bµi häc, c¶m xóc suy nghÜ, nhËn xÐt nµo ®ã vÒ ®èi t­îng (kÕt bµi).
3- Nh÷ng ®iÓm t­¬ng ®ång vµ kh¸c biÖt gi÷a bµi v¨n tù sù vµ bµi v¨n thuyÕt minh ë phÇn më bµi vµ kÕt bµi:
So s¸nh
Bµi v¨n tù sù
Bµi v¨n thuyÕt minh.
Gièng nhau
Më bµi
Giíi thiÖu ®èi t­îng: nh©n vËt, danh nh©n.
KÕt bµi
NhÊn m¹nh Ên t­îng chung vÒ ®èi t­îng
( nh©n vËt, danh nh©n), t¹o cho ng­êi ®äc t×nh c¶m, c¶m xóc vÒ hä.
Kh¸c nhau
Më bµi
Giíi thiÖu nh©n vËt, t×nh huèng truyÖn.
Giíi thiÖu ®Þa ®iÓm, vai trß trong ®êi sèng lÞch sö, v¨n, v¨n ho¸, kh¸i qu¸t vÒ ph­¬ng ph¸p, c¸ch lµm.
KÕt bµi
KÕt thóc c©u chuyÖn
NhÊn m¹nh vai trß, vÞ trÝ, ý nghÜa trong ®êi sèng v¨n ho¸, x· héi, khoa häc, lÞch sö céng ®ång.
4- C¸c tr×nh tù s¾p xÕp ý :
+ Tr×nh tù thêi gian (x­a -.nay)
+ Tr×nh tù kh«ng gian (tõ gÇn ->xa, trong - > ngoµi, tõ trên -> d­íi).
+ Tr×nh tù nhËn thøc cña con ng­êi (tõ quen -> l¹, tõ dÔ thÊy -> khã thÊy).
+ Tr×nh tù chøng minh- ph¶n b¸c hoÆc ph¶n b¸c- chøng minh)
=> Cã tr­êng hîp phï hîp, cã tr­êng hîp kh«ng phï hîp. Nh×n chung cã thÓ kÕt hîp c¸c tr×nh tù trªn trong mét bµi v¨n thuyÕt minh.
II- LËp dµn ý bµi v¨n thuyÕt minh:
§Ò (sgk T169): 
Giíi thiÖu vÒ mét danh nh©n v¨n ho¸, mét t¸c gi¶ v¨n häc hoÆc mét nhµ khoa häc mµ anh (chÞ) yªu thÝch vµ ®· t×m hiÓu kÜ.
1- X¸c ®Þnh ®Ò tµi:
+ Chän ®Ò tµi cô thÓ: chon danh nh©n v¨n ho¸, hay nhµ khoa häc, nhµ v¨n (th¬) cô thÓ? V× sao chän? (V× hiÓu biÕt nhiÒu, rÊt yªu quÝ, sïng mé, v× nh©n dÞp kØ niÖm niệm ngµy mÊt, ngµy sinh cña danh nh©n ®ã., kÕt hîp c¸c lÝ do trªn).
+ Thu thập t×m hiÓu c¸c t­ liÖu vÒ danh nh©n ®ã.
+ Chän, tr×nh bµy, giíi thiÖu trªn c¬ së t×m hiÓu ®èi t­îng ®äc (nghe) lµ ai.
2- LËp dµn ý:
a- PhÇn më bµi:
- Giíi thiÖu mét danh nh©n v¨n ho¸.
 VD1: ¤ng LÝ Tù Träng.
Cã thÓ më dÇu b»ng c¸c c¸ch:
+ V× sao giíi thiÖu danh nh©n nµy (mét trong nh÷ng danh nh©n rÊt cæ ë Hµ Néi, cã nh÷ng nÐt ®éc ®¸o vÒ ch©n dung, sù nghiÖp).
+ Tªn thËt, quª qu¸n, kho¶ng thêi gian sèng, n¬i thê tù.
+ Bµi ca dao cã liªn quan vµ lêi dÉn:
 Kho¶ chÌo m×nh ng­îc bÕn ChÌm
 V­¬ng LÝ ¤ng trong hoa chen m¸i ®×nh.
VD2: Giíi thiÖu danh nh©n TrÇn H­ng §¹o cho ng­êi nghe (®äc) n­íc ngoµi l¹i cã thÓ më ®Çu b»ng chiÕn th¾ng M«ng- Nguyªn lÉy lõng, b»ng viÖc «ng ®­îc xem lµ mét trong 10 viªn ®¹i t­íng- nhµ qu©n sù næi tiªng strong lÞch sö thÕ giíi
b- PhÇn th©n bµi:
- Bµi viÕt trong sgk chän c¸ch tr×nh bµy thø 2 ®Ó tr×nh bµy phÇn th©n bµi:
+ Cuéc dêi.
+ sù nghiÖp.
Còng cã thÓ chän c¸ch thø nhÊt. Nh­ng h¹n chÕ cña c¸ch nµy lµ ở chç khã lµm næi bËt ®­îc c«ng lao vµ sù nghiÖp cña Chu V¨n An (v× tr×nh bµy r¶i theo c¸c chÆng cuéc ®êi).
L­u ý: 
* NÕu thuyÕt minh mét danh lam th¾ng c¶nh, hoÆc di tÝch lÞch sö th× phÇn th©n bµi cã thÓ tr×nh bµy theo c¸c c¸ch:
+ Tr×nh bµy theo trình tự kh«ng gian tõ ngoµi vµo trong hoÆc tõ trong ra ngoµi.
+Tr×nh bµy theo trình tự thêi gian tõ khi x©y dựng ®Õn nay.
+ CÊu tróc danh lam- di tÝch.
+Sù tÝch th¸nh thÇn- danh nh©n.
* NÕu lµ thuyÕt minh mét ph­¬ng ph¸p, mét c¸ch lµm th× tr×nh bµy l¹i kh¸c:
+ Nguyªn liÖu, vËt liÖu, ®iÒu kiÖn tiÕn hµnh.
+ C¸c b­íc c¸c kh©u trong qu¸ tr×nh thÝ nghiÖm, tiÕn hµnh.
c- KÕt bµi:
- PhÇn kÕt bµi thuyÕt minh Chu V¨n An- nhµ s­ ph¹m mÉu mùc:
 Th¸i ®é, viÖc lµm cña nh©n d©n ta ®èi víi danh nh©n Chu V¨n An (dÆt tªn cho mét thµnh phè, mét tr­êng THPT lín nhÊt Hµ Néi).
- PhÇn kÕt bµi cÇn ®­îc nªu nh÷ng ý:
 + Trë l¹i ®­îc ®Ò tµi cña bµi thuyÕt minh.
 +L­u l¹i nh÷ng suy nghÜ, c¶m xóc l©u bÒn trong lßng ®éc gi¶.
III- Tæng kÕt:
Ghi nhí sgk T171
VI- LuyÖn tËp:
1- Bµi tËp 1 (sgk Tr171):
LËp dµn ý giíi thiÖu mét t¸c gi¶ v¨n häc (NguyÔn Tr·i, NguyÔn Du, NguyÔn KhuyÕn, NguyÔn §×nh ChiÓu)
- Yªu cÇu c¸ch lµm bµi:
+ Dùa vµo bµi giíi thiÖu trong  ... g trong c©u sau ®Ó trë thµnh c©u v¨n ®óng víi b¶n dÞch sgk.
 Tr­¬ng Phi.............. n­íc m¾t khãc................ V©n Tr­êng.
 A- Nghe hÕt mäi chuyÖn/rá/qu× l¹y.
 B- Nghe hÕt mäi chuyÖn/r¬i/l¹y.
 C- Nghe hÕt chuyÖn/r¬i/qu× l¹y.
 D- Nghe hÕt chuyÖn/rá/ thôp l¹y.
C©u 2:Trong Tµo Th¸o uèng r­îu luËn anh hïng, tÝnh c¸ch cña Tµo Th¸o cã thÓ coi lµ ®iÓn h×nh cho lo¹i ng­êi nµo trong x· héi.
 A- BËc anh hïng nghÜa hiÖp.
 B-Lo¹i b¹o chóa gian hïng.
 C- Nhµ m­u sÜ thuyÕt kh¸ch.
 D- KÎ giang hå h¶o h¸n.
C©u 3:NguyÔn Du s¸ng t¸c TruyÖn KiÒu theo cuèn tiÓu thuyÕt ch­¬ng håi cña Thanh T©m Tµi Nh©n (Trung Quèc) cã trªn lµ:
 A- Kim V©n KiÒu truyÖn.
 B- Kim KiÒu truyÖn.
 C- Kim KiÒu t©n truyÖn.
 D- Kim V©n KiÒu t©n truyÖn.
C©u 4: Kh¸i qu¸t nµo sau ®©y vÒ gi¸ trÞ t­ t­ëng TruyÖn kiÒu lµ kh«ng ®óng?
 A- TruyÖn KiÒu lµ bµi ca tù do vµ ­íc m¬ c«ng lÝ.
 B- TruyÖn KiÒu lµ tiÕng khãc cho s« sphËn con ng­êi.
 C-TruyÖn KiÒu lµ lêi than o¸n vÒ sù v×u dËp cña ®Þnh mÖnh.
 D- TruyÖn KiÒu lµ lêi tè c¸o ®anh thÐp.
C©u 5: Dßng nµo d­íi ®©y kh«ng x¸c ®Þnh ®óng vÞ trÝ cña sù viÖc Thóy KiÒu “Trao duyªn” cho Thóy V©n.
A- Bän Sai nha Ëp tíi b¾t bí cha vµ em trai Thóy KiÒu.
B- Sau viÖc b¸n m×nh chuéc cha ®· thu xÕp xong xu«i.
C- Sau khi Kim Träng ®· ®i hé tang chó ë Liªu D­¬ng.
 D- Tr­íc ®ªm Thóy KiÒu vµ Kim Träng thÒ nguyÒn.
C©u 6: TruyÖn KiÒu ®­îc s¸ng t¸c b»ng:
 A- Ch÷ H¸n.
 B- Ch÷ N«m
 C- Ch÷ Quèc Ng÷.
 D- C¶ A,B,C.
C©u 7:Dßng nµo sau ®©y kh«ng nªu ®óng c¸c thao t¸c c¬ b¶n th­êng gÆp trong v¨n nghÞ luËn?
 A- Ph©n tÝch, tæng hîp.
 B- Gi¶i thÝch, chøng minh.
 C- Tra cøu, s­u tËp.
 D- DiÔn dÞch, qui n¹p.
C©u8- CÊu tróc cña v¨n b¶n v¨n häc lµ:
 A- TÇng ng«n tõ: tõ ng÷ ©m ®Õn ng÷ nghÜa
 B- TÇng h×nh t­îng
 C- TÇng hµm nghÜa
 D- C¶ A,B,C
B- PhÇn tù luËn (8®):
Anh (chÞ) chÐp l¹i chÝnh x¸c 12 c©u th¬ ®Çu vµ ph¸t biÓu suy nghÜ cña m×nh.
- §¸p ¸n- dµn ý.
A- PhÇn tù luËn (2®): Mçi c©u 0,5®.
C©u
1
2
3
4
5
6
7
8
§/A ®óng
D
B
A
C
D
B
C
D
B- PhÇn tù luËn (8®)
 * MB:- Giíi thiÖu nhµ ®¹i thi hßa NguyÔn Du vµ truyÖn KiÒu.
 - §o¹n trÝch Trao duyªn vµ 12 c©u th¬ ®Çu.
 (1®).
 *TB:
 - NT: Sö dông tõ ng÷ “cËy” “chÞu”, “l¹y”
Trong hoµn c¶nh ®au ®ín nhÊt KiÒu vÉn lùa chän ®­îc nh÷ng tõ ng÷ thÝch hîp ®Ó nhê em thay m×nh.
KiÒu nh¾c l¹i nh÷ng kØ niÖm.
KiÒu ph¶i hi sinh t×nh yªu ®Ó v× hc÷ hiÕu.
Nh÷ng thµnh ng÷ b×nh dÞ “thÞt n¸t x­¬ng mßn”
 (6®)
*KB:- Thµnh c«ng trong viÖc thÓ hiÖn t©m lÝ cña NguyÔn Du qua Nh©n vËt Thóy KiÒu víi sù lùa hcän tõ ng÷ rÊt khÐo lÐo.(1®).
4- Cñng cè:
- Thu bµi, nhËn xÐt giê lµm bµi
5- DÆn dß:
- ChuÈn bÞ T102 ViÕt qu¶ng c¸o.
Ng­êi so¹n: NguyÔn ThÞ Hång L­¬ng.
So¹n ngµy: 
 TiÕt:99
 LuyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n nghÞ luËn (T2)
 Gi¶ng:
I- Môc tiªu:
- ¤n tËp vµ cñng cè viÕt ®o¹n v¨n nãi chung, ®o¹n v¨n nghÞ luËn nãi riªng.
-TÝnh hîp c¸c kiÕn thøc ®· häc vÒ v¨n, tiÕng ViÖt vµ n¬i vèn sèng thùc tÕ.
- RÌn kÜ n¨ng viÕt ®o¹n v¨n nghÞ luËn cã cÊu tróc vµ ph­¬ng ph¸p lËp luËn kh¸c nhau.
II- ChuÈn bÞ:
Ph­¬ng tiÖn:sgk, sgv, gi¸o ¸n
ThiÕt bÞ: kh«ng.
III- TiÕn tr×nh bµi d¹y:
 1- Tæ chøc:
 SÜ sè 10
 10
 10
 2- KiÓm tra:KÕt hîp trong giê
 3- Bµi míi: 
 Ho¹t ®éng cña T
 Ho¹t ®éng cña H
H: Chän mét trong c¸c ý ë dµn ý ®Ó viÕt ®o¹n v¨n.
( Chän ý c).
( §o¹n v¨n kho¶ng 12-> 15 c©u, thêi gian chuÈn bÞ 20-> 25 phót).
T: H­íng dÉn vÒ nhµ.
H: Chän c¸c ý ë dµn ý, trõ ý c ®· viÕt trªn líp.
II: ViÕt ®o¹n v¨n nghÞ luËn:
VD: chän ý 2(c): “S¸ch gióp con ng­êi tù ”
- B1: ViÕt c©u më ®o¹n mang ý kh¸i qu¸t:cña c¶ ®o¹n v¨n (Lu©n ®iÓm)
“ S¸ch kh«ng nh÷ng gióp ta hiÓu vÒ d©n téc m×nh, mµ cßn gióp ta hiÓu ®­îc c¶ b¶n th©n m×nh”.
- B2: ViÕt c©u triÓn khai:
+ §äc s¸ch gióp chóng ta hiÓu kÜ lÞch sö dùng n­íc vµ d÷ n­íc cña d©n téc ta cã biÕt bao biÕn cè th¨ng trÇn hµo hïng vµ bi tr¸ng.
+ §äc s¸ch míi gióp chóng ta them thÝa bªn c¹nh tªn tuæi cña mét sè vÞ anh hïng d©n téc cßn l­u danh trong sö s¸ch, cßn cã hµng triÖu triÖu c¸c anh hïng v« danh ®· bá m×nh v× n­íc.
+ §äc s¸ch chóng ta hiÓu r»ng nh÷ng ngµy m×nh ®ang sèng h«m nay ®· ®­îc thÕ hÖ cha «ng b¶o vÖ vµ gi÷ g×n b»ng bao må h«i n­íc m¾t vµ c¶ x­¬ng m¸u.
+ ®äc s¸ch chóng ta míi ngé ra r»ng tri thøc cña nh©n lo¹i mªnh m«ng nh­ ®¹i d­¬ng hiÓu biÕt cña mçi chóng ta ch¼ng qua chØ lµ vµi giät n­íc nhá mµ th«i.
- B3: L¾p r¸p c©u më ®o¹n vµ c©u triÓn khai.
III: H­íng dÉn luyÖn tËp:
 ViÕt ®o¹n v¨n nghÞ luËn:
§Ò: S¸ch më réng tr­íc m¾t t«i nh÷ng ch©n trêi míi (Go-r¬-ki)
4- Cñng cè:
- N¾m c¸nh cho ®o¹n v¨n nghÞ luËn
5- DÆn dß:
TËp viÕt hoµn chØnh c¸c ®o¹n v¨n theo dµn ý trªn.
- ChuÈn bÞ T 100-101 Bµi viÕt sè 7 ( KiÓm tra k× II)
Ng­êi so¹n: NguyÔn ThÞ Hång L­¬ng.
So¹n ngµy: 
 TiÕt 11, 101
 Bµi viÕt sè 7 (KiÓm tra häc k× II)
 Gi¶ng:
I- Môc tiªu:
- KiÓm tra kiÕn thøc häc k× II vÒ V¨n, tiÕng ViÖt vµ viÕt v¨n nghÞ luËn víi c¸c kÜ n¨ng lËp luËn ®· häc ë THCS vµ líp 10.
- ViÕt ®­îc bµi v¨n s¸t hîp víi thùc tÕ vµ gÇn gòi trong nhµ tr­êng vµ cuéc sèng. (bµi v¨n nghÞ luËn x· héi)
- Cã c¶m høng viÕt bµi vµ ®¹t ®­îc bµi v¨n hay.
II- ChuÈn bÞ:
Ph­¬ng tiÖn:sgk, sgv, gi¸o ¸n
ThiÕt bÞ: kh«ng.
III- TiÕn tr×nh bµi d¹y:
 1- Tæ chøc:
 SÜ sè 10
 10
 10
 2- KiÓm tra:
 3- Bµi míi: 
 Ho¹t ®éng cña T
 Ho¹t ®éng cña H
4- Cñng cè:
- 
5- DÆn dß:
- ChuÈn bi TiÕt 102 ViÕt qu¶ng c¸o.
Ng­êi so¹n: NguyÔn ThÞ Hång L­¬ng.
So¹n ngµy: 
 TiÕt 102
 ViÕt qu¶ng c¸o.
 Gi¶ng:
I- Môc tiªu:
- N¾m ®­îc môc ®Ých qu¶ng c¸o lµ th«ng tin thuyÕt phôc kh¸ch hµng tin vµo chÊt l­îng, tiÖn Ých vµ tiÖn lîi cña s¶n phÈm, dÞch vô lµm t¨ng lßng ham thÝch mua hµng vµ sö dông dÞch vô.
- BiÕt c¸ch viÕt, tr×nh bµy v¨n b¶n qu¶ng c¸o ng¾n gän, hÊp dÉn.
- ThÊy ®­îc tÝnh chÊt hai mÆt cña qu¶ng c¸o: mÆt tÝch cùc vµ mÆt tiªu cùc.
- Ng­êi viÕt qu¶ng c¸o vµ ng­êi thùc hiÖn qu¶ng c¸o ph¶i cã l­¬ng t©m vµ tr¸ch nhiÖm ®èi víi kh¸ch hµng.
II- ChuÈn bÞ:
Ph­¬ng tiÖn:sgk, sgv, gi¸o ¸n
ThiÕt bÞ: kh«ng.
III- TiÕn tr×nh bµi d¹y:
 1- Tæ chøc:
 2- KiÓm tra:
Môc ®Ých viÕt b¶n tin vµ c¸ch viÕt b¶n tin?
 3- Bµi míi: 
 Ho¹t ®éng cña T
 Ho¹t ®éng cña H
Môc ®Ých cña v¨n b¶n qu¶ng c¸o?
H: §äc v¨n b¶n qu¶ng c¸o (sgk tr142, 143).
- C¸c v¨n b¶n trªn qu¶ng c¸o vÒ ®iÒu g×?
- Chóng ta th­êng gÆp c¸c v¨n b¶n ®ã ë ®©u?
- KÓ mét sè v¨n b¶n cïng lo¹i?
§Ó t¹o sù hÊp dÉn, c¸c v¨n b¶n trªn ®­îc tr×nh bµy nh­ thÕ nµo?
§äc hai v¨n b¶n qu¶ng c¸o: Qu¶ng c¸o vÒ n­íc gi¶i kh¸t vµ kem d­ìng da vµ nhËn xÐt 2 qu¶ng c¸o trªn?
H: §äc sgk Tr 144 vµ tr¶ lêi c©u hái môc 1 (II).
H: §äc ghi nhí Tr 145.
H·y ph©n tÝch tÝnh hÊp dÉn vµ t¸c dông kÝch thÝch t©m lÝ ng­êi mua hµng cña c¸c qu¶ng c¸o trªn?
4 nhãm chuÈn bÞ tr×nh bµy c¸c qu¶ng c¸o.
I- Vai trß vµ yªu cÇu cña v¨n b¶n qu¶ng c¸o:
1- V¨n b¶n qu¶ng c¸o trong ®êi sèng:
- V¨n b¶n qu¶ng c¸o lµ v¨n b¶n th«ng tin vÒ mét s¶n phÈm hay dÞch vô nh»m thuyÕt phôc kh¸ch hµng tin vµo chÊt l­îng, tiÖn Ých vµ tiÖn lîi cña s¶n phÈm, dÞch vô lµm t¨ng lßng ham thÝch mua hµng vµ sö dông dÞch vô.
a- V¨n b¶n qu¶ng c¸o vÒ: 
+ S¶n phÈm m¸y vi tÝnh.
+ DÞch vô kh¸m bªnh.
b- Chóng ta th­êng gÆp c¸c v¨n b¶n ®ã trªn ti-vi, b¸o chÝ, tê r¬i, pa-n«, ¸p phÝch
c- KÓ mét sè v¨n b¶n cïng lo¹i:.
2- Yªu cÇu chung cña v¨n b¶n qu¶ng c¸o:
a- §¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau:
+ Ng¾n gän, hÊp dÉn, g©y Ên t­îng.
+ Trung thùc.
+ T«n träng ph¸p luËt.
+ §¶m b¶o tÝnh v¨n ho¸, thÈm mÜ.
b- NhËn xÐt 2 vÝ dô (sgk tr 143, 144):
* V¨n b¶n qu¶ng c¸o n­íc gi¶i kh¸t dµi dßng nh­ng kh«ng lµm næi bËt tÝnh ­u viÖt lo¹i n­íc gi¶i kh¸t cÇn qu¶ng c¸o.
* Qu¶ng c¸o cho mét lo¹i kem d­ìng da tr¾ng qu¸ c­êng ®iÖu khiÕn kh¸ch hµng cã thÓ nghi ngê hiÖu qu¶ ®Ých thùc cña s¶n phÈm.
II- C¸ch viÕt qu¶ng c¸o:
* §Ò bµi:
 ViÕt qu¶ng c¸o cho s¶n phÈm rau s¹ch.
1- X¸c ®Þnh néi dung c¬ b¶n cho lêi qu¶ng c¸o:
* B­íc 1: Gi¶i thÝch thÕ nµo lµ rau s¹ch:
+ Rau ®­îc t­íi b»ng n­íc s¹ch (n­íc l·), kh«ng sö dông c¸c lo¹i thuèc diÖt cá, hoÆc c¸c lo¹i kÝch thÝch t¨ng tr­ëng.
+ Rau ®­îc b¶o qu¶n b»ng ph­¬ng tiÖn chuyªn dïng, kh«ng sö dông ph­¬ng tiÖn cã ph©n ho¸ häc hoÆc ho¸ chÊt ®éc h¹i.
* B­íc 2: kÓ c¸c phÈm chÊt cña rau s¹ch.
+ Cã t¸c dông tèt cho søc khoÎ nh­ gi¶i nhiÖt, ®iÒu hoµ tiªu ho¸, chèng t¸o bãn, chèng x¬ v÷a ®éng m¹ch.
+ t¹o c¶m gi¸c h­ng phÊn cho b÷a ¨n: m¾t nh×n, tai nghe, miÖng nhai
* B­íc 3: Th«ng b¸o vÒ chñng lo¹i vµ gi¸ c¶.
 + Chñng lo¹i phong phó, ®¸p øng mäi khÈu vÞ.
 + Gi¸ c¶ hîp lÝ phï hîp víi søc mua cña thÞ tr­êng.
2- Chän h×nh thøc qu¶ng c¸o:
- Chän ph­¬ng ph¸p tr×nh bµy (cã thÓ mét trong c¸c c¸ch sau):
 + Dïng c¸ch qui n¹p: lÇn l­ît kÓ nh÷ng ­u viÖt cña rau r¹ch råi cuèi cïng kh¼ng ®Þnh gi¸ trÞ cña nã.
 + Dïng c¸ch so s¸nh: So s¸nh tÝnh ­u viÖt cña rau s¹ch víi c¸c lo¹i rau kh¸c.
- Chän tõ ng÷ kh¼ng ®Þnh tuyÖt ®èi vµ c¸c kiÓu c©u ®Ó kh¼ng ®Þnh tÝnh ­u viÖt cña rau s¹ch vµ l«i cuèn ng­êi ®äc.
- KÕt hîp víi tranh ¶nh, h×nh thøc tr×nh bµy.
II- Tæng kÕt:
* Ghi nhí sgk Tr 144.
III- LuyÖn tËp:
1- Bµi tËp 1 (sgk tr 145):
- C¶ 3 v¨n b¶n a,b,c ®Òu tr×nh bµy ®ñ néi dung qu¶ng c¸o. C¸c v¨n b¶n ®Òu tr×nh bµy rÊt ng¾n gän.
- V¨n b¶n a: néi dung: chiÕc xe lµ s¶n phÈm v­ît tréi “sang träng”, “tinh tÕ”, “m¹nh mÏ”, “quyÕn rò”. Nã cßn lµ ng­êi b¹n ®¸ng tin cËy.
- V¨n b¶n b: S÷a t¾m th¬m ng¸t h­¬ng hoa lµ bÝ quyÕt lµm ®Ñp.
- V¨n b¶n c: Sù th«ng minh, tù ®éng ho¸ lµm cho m¸y ¶nh v« cïng tiÖn lîi, dÔ sö dông.
2- Bµi tËp 2 (sgk T145):
- Nhãm 1 : Qu¶ng c¸o cho viÖc ®i xe buýt.
- Nhãm 2: qu¶ng c¸o cho mét trËn bãng ®¸.
- Nhãm 3: Qu¶ng c¸o cho mét danh lam th¾ng c¶nh hoÆc mãn ¨n ®Æc s¶n ®Þa ph­¬ng.
- Nhãm 4: Qu¶ng c¸o cho mét s¸ng kiÕn hoÆc mét tê b¸o t­êng cña líp.
4- Cñng cè:
- Môc ®Ých viÕt qu¶ng c¸o vµ c¸ch viÕt qu¶ng c¸o.
5- DÆn dß:
- ChuÈn bÞ TiÕt 103 Tr¶ bµi sè 7.
Ng­êi so¹n: NguyÔn ThÞ Hång L­¬ng.
So¹n ngµy: 
 TiÕt 103
 Tr¶ bµi sè 7
 Gi¶ng:
I- Môc tiªu:
- Cñng cè vµ kh¾c s©u kiÕn thøc vÒ v¨n nghÞ luËn, nhÊt lµ c¸ch x¸c ®Þnh luËn ®iÓm, luËn cø.
 TÝch hîp kiÕn thøc vÒ v¨n, tiÕng ViÖt vµ vèn sèng thùc tª.
RÌn kÜ n¨ng t×m hiÓu ®Ò, x¸c ®Þnh luËn ®iÓm, luËn cø vµ lËp dµn ý cho bµi v¨n nghÞ luËn.
Cã ý thøc th¸i ®é häc tËp, t×m hiÓu vµ vËn dông.
II- ChuÈn bÞ:
Ph­¬ng tiÖn:sgk, sgv, gi¸o ¸n
ThiÕt bÞ: kh«ng.
III- TiÕn tr×nh bµi d¹y:
 1- Tæ chøc:
 SÜ sè 10
 10
 10
 2- KiÓm tra:
 3- Bµi míi: 
 Ho¹t ®éng cña T- H
 Néi dung kiÕn thøc c¬ b¶n
4- Cñng cè:
5- DÆn dß:
- ChuÈn bÞ tiÕt 194 H­íng dÉn häc hÌ.
Ng­êi so¹n: NguyÔn ThÞ Hång L­¬ng.
So¹n ngµy: 
 TiÕt 104
 H­íng dÉn häc hÌ.
 Gi¶ng:
I- Môc tiªu:
- H­íng dÉn häc sinh biÕt hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc ®· häc ë ch­¬ng tr×nh líp 10: V¨n, tiÕng ViÖt, tËp lµm v¨n ®Ó lµm c¬ së tiÕp tôc häc lªn líp 11.
- KÜ n¨ng: hÖ thèng, kh¸i qu¸t, n¾m kiÕn thøc c¬ b¶n.
- Cã ý thøc häc tËp ®Ó kh¾c s©u kiÕn thøc ®· häc vµ t×m hiÓu n©ng cao líp 11 trong thêi gian nghØ hÌ.
II- ChuÈn bÞ:
Ph­¬ng tiÖn:sgk, sgv, gi¸o ¸n
ThiÕt bÞ: kh«ng.
III- TiÕn tr×nh bµi d¹y:
 1- Tæ chøc:
 SÜ sè 10
 10
 10
 2- KiÓm tra:
 3- Bµi míi: 
 Ho¹t ®éng cña T- H
 Néi dung kiÕn thøc c¬ b¶n
4- Cñng cè:
5- DÆn dß: