Giáo án Tin học Lớp 10 - Bài 11: Tập và quản lý tệp - Năm học 2019-2020

Tuần: 12	Ngày soạn: 9/11/2019
Tiết KHDH: 23
Bài 11: TỆP VÀ QUẢN LÝ TỆP
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 
1. Kiến thức:	
- Biết khái niệm tệp, các thuộc tính của tệp, quy tắc đặt tên tệp.
	- Biết khái niệm thư mục, cây thư mục, đường dẫn tới thư mục, tệp.
2. Kĩ năng: 
- Đặt được tên tệp đúng.
- Nhận dạng được tệp, thư mục, viết được đường dẫn, đường dẫn đầy đủ.
3. Thái độ: 
-Tích cực học tập và rèn luyện, có hành vi đúng khi sử dụng máy tính.
4. Định hướng phát triển năng lực 
	- Năng lực chung: Giải quyết vấn đề và sáng tạo, tự học, giao tiếp, tư duy. 
	- Năng lực chuyên biệt: Năng lực Tin học (HS đặt được tên tệp, thư mục, chỉ ra được đường dẫn).
II. CHUẨN BỊ
Chuẩn bị của Giáo viên: 
- Giáo án, SGK, máy tính, máy chiếu, các phiếu học tập.
Chuẩn bị của Học sinh: 
- SGK, vở ghi, bút, học bài cũ và nghiên cứu trước bài 11.
Bảng tham chiếu các mức yêu cầu cần đạt của câu hỏi, bài tập,kiểm tra, đánh giá. 
Nội dung
Câu hỏi/bài tập
Nhận biết
(Mô tả yêu cầu cần đạt)
Thông hiểu
(Mô tả yêu cầu cần đạt)
Vận dụng thấp
(Mô tả yêu cầu cần đạt)
Vận dụng cao
(Mô tả yêu cầu cần đạt)
Tệp và quản lý tệp
Câu hỏi/bài tập định tính (TN/TL)
- Biết được khái niệm về tệp, thư mục
- Xác định được đường dẫn.
- Trình bày được cấu trúc tên tệp, thư mục.
- Phân biệt được đường dẫn và đường dẫn đầy đủ.
- Đặt được tên tệp, thư mục.
- Viết được đường dẫn.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số (1 phút)
2. Kiểm tra bài cũ: (4 phút)
- GV: Chiếu một số câu hỏi trắc nghiệm nội dung trong bài Khái niệm hệ điều hành gọi học sinh trả lời.
- HS thực hiện theo yêu cầu của giáo viên.
3. Nội dung:
A. KHỞI ĐỘNG.
Hoạt động 1: Tình huống xuất phát (5 phút)
1. Mục tiêu: Từ tình huống thực tế học sinh bước đầu hình dung được cách tổ chức thông tin lưu trên bộ nhớ ngoài, thấy được sự cần thiết phải có tệp và thư mục.
2. Phương pháp: Dạy học tình huống có vấn đề.
3. Hình thức tổ chức: Cá nhân và cặp đôi.
4. Phương tiện: SGK, máy chiếu.
5. Sản phẩm: HS hình dung và thấy được tầm quan trọng của tệp và thư mục 
6. Năng lực hướng đến: Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp.
Nội dung hoạt động 1:
Bài toán đặt vấn đề: Cách quản lí tài liệu của thư viện trường học.
Hoạt động của Giáo viên
Hoạt động của học sinh
- Cho HS quan sát 2 hình vẽ về cách sắp xếp sách, nêu nhận xét.
- Các em đã đến thư viện nhà trường mượn sách, báo để đọc chưa?
- Chiếu hình ảnh về cách quản lí tài liệu, sách báo ở thư viện cho HS quan sát.
- Yêu cầu HS quan sát và cho biết thư viện quản lí tài liệu, sách báo theo mô hình như thế nào?
- Dẫn dắt, cách bộ nhớ ngoài tổ chức lưu trữ thông tin. 
- Thực hiện yêu cầu.
- HS trả lời.
- Thực hiện theo yêu cầu, quan sát có thể thảo luận cặp đôi và trả lời.
Lắng nghe.
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC:
Hoạt động 2: Khái niệm tệp và tên tệp (10 phút)
1. Mục tiêu: HS biết khái niệm tệp và quy tắc đặt tên tệp trong hệ điều hành Windows.
2. Phương pháp/kĩ thuật : Thuyết trình, vấn đáp
3. Hình thức dạy học: Cá nhân, cặp đôi.
4. Phương tiện: SGK, máy chiếu.
5. Sản phẩm: HS Trình bày được khái niệm tệp và biết được quy tắc đặt tên tệp. Biết được ý nghĩa của một số mở rộng tệp.
6. Năng lực hướng đến: Năng lực tự học, tư duy, giao tiếp, năng lực Tin học.
Nội dung hoạt động 2:
Hoạt động của Giáo viên
Hoạt động của học sinh
- Chiếu hình ảnh cho HS quan sát và tham khảo sách để rút ra khái niệm Tệp.
Em hiểu thế nào là tệp?
 -Nhận xét và bổ sung, cho HS xem ví dụ.
- Yêu cầu HS quan sát ví dụ nhận xét cấu trúc của tên tệp?
- Giải thích rõ về các thành phần trong cấu trúc tên tệp (thường tên tệp phản ánh nội dung tệp, phần mở rộng phản ảnh loại tệp).
- Nghiên cứu sgk và cho biết quy tắc đặt tên tệp trong HĐH Windows?
Cần nhấn mạnh:
+ Tên tệp được đặt theo quy định riêng của từng hệ điều hành.
+ Phần mở rộng: là phần đặc trưng cho từng chương trình ví dụ:
Word: Có phần mở rộng là .Doc
Excel: Có phần mở rộng là .XLS
Powerpoint: à PPT. 
+ Tên tệp trong HĐH Windows không phân biệt chữ hoa và chữ thường.
- Quan sát, Nghiên cứu SGK trả lời.
- Khái niệm tệp (File): Tệp, còn gọi là tập tin, là một tập hợp các thông tin ghi trên bộ nhớ ngoài, tạo thành một đơn vị lưu trữ do hệ điều hành quản lí. Mỗi tệp có một tên để truy cập. 
- Cấu trúc tên tệp 
Tên tệp gồm hai phần:
.[]
Trả lời.
* Quy cách đặt tên tệp trong HĐH Windows
- Tên Tệp không quá 255 kí tự. Gồm hai phần đó là phần tên và phần mở rộng và được phân cách nhau bởi dấu chấm
- Phần mở rộng của tên tệp không nhất thiết phải có và được hệ điều hành sử dụng để phân loại tệp
- Tên tệp không được chứa các kí tự \ / : * ? “ |
Hoạt động 3: Tìm hiểu về thư mục và đường dẫn (10 phút)
1. Mục tiêu: HS hiểu các khái niệm liên quan đến thư mục (thư mục gốc, thư mục con, thư mục mẹ) và đường dẫn
2. Phương pháp/kĩ thuật : Vấn đáp, Thảo luận.
3. Hình thức dạy học: Cá nhân, thảo luận nhóm
4. Phương tiện, SGK, máy chiếu, Phiếu học tập.
5. Sản phẩm: HS chỉ ra được thư mục, thư mục gốc, thư mục con, thư mục mẹ và đường dẫn. HS biết cấu trúc cây thư mục.
6. Năng lực hướng đến: Giao tiếp, sáng tạo, tư duy, năng lực Tin học.
Nội dung Phiếu học tập 1:
PHIẾU HỌC TẬP 1
1. Hãy tìm hiểu nội dung sau và điền vào chỗ chấm?
- Khi một thư mục có chứa thư mục bên trong, ta nói thư mục ngoài là thư mục mẹ, thư mục bên trong là thư mục con.
- Thư mục ngoài cùng (không có thư mục mẹ) được gọi là thư mục gốc. Thư mục gốc là thư mục đầu tiên được tạo ra trên thiết bị lưu trữ (đĩa cứng).
{ Trong thư mục hình bên: 
Thư mục gốc là: .
- Thư mục mẹ của thư mục Tin học 10, Tin học 11, Tin học 12 là: .
Thư mục con của thư mục Du lieu là 
- Thư mục Toan hoc là thư mục con của thư mục ........
2. Thực hiện yêu cầu sau: 
- Quan sát hình bên và cho biết, để mở được tệp Bang diem lop 12.xls ta cần phải đi qua (mở) những thư mục nào?	
Nội dung hoạt động 3:
Hoạt động của Giáo viên
Hoạt động của Học sinh
Nhắc lại ví dụ quản lý tài liệu của thư viện, dẫn dắt đến việc quản lí tệp trong máy tính cũng tương tự như mô hình quản lý tài liệu của thư viện. 
- Thư mục dùng để làm gì?
Để quản lí tệp một cách khoa học, tránh nhầm lẫn, dễ tìm kiếm người ta đã tạo ra những thư mục để lưu trữ phân loại các tệp.
- Phát phiếu học tập số 1
- Yêu cầu HS thảo luận nhóm (4-6 HS/nhóm)
- Gọi HS trình bày bài làm (Yêu cầu 1 trong phiếu học tập 1).
- Phân tích, kết luận.
Nhấn mạnh:
- Mỗi đĩa có một thư mục tạo tự động gọi là thư mục gốc. 
- Thư mục chứa thư mục khác gọi là thư mục mẹ.
- Thư mục nằm trong thư mục khác gọi là thư mục con.
- Cách đặt tên thư mục theo quy tắc đặt tên ở phần tên tệp.
- Trong một thư mục không chứa được hai thư mục con hay hai tệp trùng tên ở cùng cấp.
à Giải thích cấu trúc dạng cây của thư mục.
- Gọi HS trình bày tiếp bài làm (Yêu cầu 2 trong phiếu học tập 1), dẫn dắt đi đến khái niệm đường dẫn.
Đường dẫn đi theo chiều: Từ thư mục gốc đến các thư mục và tệp cần tìm.
 Dạng: ổ đĩa:\ Thư mục cấp 1\Thư mục cấp 2\  \Tên thư mục (tệp) tìm. 
- Quan sát, lắng nghe.
Lắng nghe
- Ngồi theo nhóm.
Nghiên cứu phiếu học tập, tham khảo SGK, thảo luận thực hiện phiếu học tập 1.
- Trình bày kết quả.
- Lắng nghe, ghi bài 
- Quan sát, lắng nghe.
- Trình bày
- Lắng nghe.
* Đường dẫn: Là chỉ dẫn để xác định chính xác vị trí của thư mục (tệp)nào đó ở trong máy.
C. LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG
Hoạt động 4: Vận dụng làm bài tập liên quan đến tệp và thư mục. (10 phút)
(1). Mục tiêu: Phân biệt được các loại tệp và thư mục
(2). Phương pháp/kĩ thuật: Thuyết trình, Thảo luận nhóm (4-6 HS/nhóm)
(3). Hình thức dạy học: Nghiên cứu SGK, thảo luận.
(4). Phương tiện: SGK, máy chiếu.
(5). Sản phẩm: HS trả lời, giải thích được các câu hỏi, bài tập.
(6). Năng lực hướng đến: Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp, phân tích, tư duy.
Nội dung Phiếu học tập 2:
PHIẾU HỌC TẬP 2.
1. Cho ví dụ 2 tên tệp đúng và 2 tên tệp sai quy định trong HĐH Windows.
- Tên đúng:..	
- Tên sai:	
2. Em hãy chọn đúng hoặc sai cho các câu sau bằng cách đánh dấu ü vào ô đúng hoặc sai
Nội dung hoạt động 4:
Hoạt động của Giáo viên
Hoạt động của Học sinh
- Chia nhóm (4-6 HS/nhóm)
- Phát phiếu học tập 2.
- Yêu cầu HS thảo luận nhóm thực hiện các yêu cầu trong phiếu học tập 2.
- Gọi đại diện các nhóm trình bày.
Nhận xét, kết luận.
- Ngồi theo nhóm
- Nhận phiếu học tập.
- Thực hiện thảo luận nhóm và làm bài tập theo yêu cầu của giáo viên.
- Lắng nghe, nhận xét.
D. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG:
Hoạt động 5: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu thêm (5 phút)
(1). Mục tiêu: Giúp những học sinh có nhu cầu mở rộng thêm kiến thức của mình.
(2). Phương pháp/kĩ thuật: Làm việc cá nhân, nhóm
(3). Hình thức dạy học: Trong lớp và Ngoài lớp học
(4). Phương tiện: SGK, máy tính, mạng Internet.
(5). Sản phẩm: Học sinh tìm hiểu thêm về các loại tệp của các loại hệ điều hành.
(6). Năng lực hướng đến: Tự học, sáng tạo.
Hướng dẫn: GV có thể giao nhiệm vụ cho học sinh tìm hiểu thêm trên Internet.
- Nhắc lại một số kiến thức trọng tâm, 
- Yêu cầu HS về xem lại bài và chuẩn bị bài mới “GIAO TIẾP VỚI HỆ ĐIỀU HÀNH