Giáo án Tin học Lớp 10 - Bài 2: Trình bày văn bản với định dạng ảnh nâng cao - Năm học 2022-2023

Chủ Đề 1: THỰC HÀNH LÀM VIỆC VỚI CÁC TỆP VĂN BẢN: 9 tiết, Từ tiết 1 à 9
BÀI 2: TRÌNH BÀY VĂN BẢN VỚI ĐỊNH DẠNG ẢNH NÂNG CAO
Môn học: Chuyên đề Tin Học; Lớp: 10
Thời gian thực hiện: 2 tiết
Ngày soạn: 25/09/2022
Tuần dạy: 4, 5
Tiết PPCT: 4, 5
 I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
	- Hiểu đuợc thế nào là định dạng ảnh nâng cao và tác dụng của định dạng ảnh nâng cao trong việc làm cho văn bản đẹp mắt và hấp dẫn.
- Biết các công cụ hỗ trợ định dạng ảnh nâng cao của phần mềm soạn thảo văn bản. 
2. Kĩ năng: 
- Sử dụng thành thạo các công cụ định dạng ảnh nâng cao.
- Vận dụng kiến thức đã học để định dạng các ảnh trong cuốn cẩm nang du lịch của nhóm, giúp cuốn cẩm nang đẹp và hấp dẫn hơn.
- Biết tra cứu thông tin trên Internet và từ các nguồn khác để tham khảo, thu thập thông tin cần thiết.
- Biết tổ chức, quản lí các thông tin (tư liệu, ảnh) tham khảo được một cách khoa học.
- Lên kế hoạch, phân công và làm việc nhóm hiệu quả.
3. Phẩm chất 
- Chăm chỉ, năng động, chịu khó tìm tòi, sáng tạo, vận dụng.
- Biết tôn trọng bản quyền tác giả, sử dụng tư liệu và hình ảnh theo đúng quỵ định về bản quyền.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Giáo viên:
Phương pháp: Vấn đáp, diễn giảng.
Phương tiện: Máy chiếu, máy tính, phông chiếu hoặc bảng. 
- Một số ảnh.
- Một văn bản đã soạn sẵn nội dung để chèn ảnh, minh hoạ các kiểu trình bày, định dạng ảnh trong văn bản.
2. Học sinh: Sgk, Sản phẩm nhóm đã làm.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: (Tiến trình dạy học)
A. KHỞI ĐỘNG
- Mục tiêu: Gợi mở cho HS về việc cần khám phá công cụ mới để thực hiện định dạng ảnh trong văn bản đẹp mắt, hấp dẫn 
- Nội dung: Hs dựa vào hiểu biết để trả lời câu hỏi
- Sản phẩm: Từ yêu cầu Hs vận dụng kiến thức để trả lời câu hỏi GV đưa ra 
- Tổ chức thực hiện: 
- GV cho HS quan sát Hình 2.1, thảo luận nhóm và trả lời các câu hỏi.
- GV có thể hỏi thêm HS nhận xét về tính thẩm mĩ của văn bản mẫu và HS có mong muốn làm được như vậy với cuốn cẩm nang du lịch của nhóm mình không.
à Sau đó, GV dẫn dắt HS vào bài học mới.
Hs: Lắng nghe, trả lời câu hỏi
Sản phẩm dự kiến
Hoạt động của giáo viên và học sinh
- HS nắm được mục đích của việc chèn ảnh vào văn bản
- HS nhận xét được tính thẩm mĩ của văn bản
- HS có nhu cầu chèn hình ảnh vào văn bản
- GVcho HS xem một số hình ảnh các văn bản có chèn hình ảnh.
- GV Hỏi: Các văn bản khi chèn hình ảnh vào thì tính thẩm mĩ như thế nào?
-GV dẫn dắt HS tới kiến thức mới của bài học, là một công cụ giúp chúng ta làm ra các văn bản sinh động, trực quan hơn.
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC 
Hoạt động 1: Định dạng ảnh nâng cao
- Mục Tiêu: HS nắm được các công cụ cho phép định dạng ảnh nâng cao.
- Nội dung: Hoạt động đọc, quan sát, thảo luận, nhận xét.
- Sản phẩm: Hs hoàn thành tìm hiểu kiến thức
- Tổ chức thực hiện: 
Sản phẩm dự kiến
Hoạt động của giáo viên và học sinh
- Nêu được ý nghĩa các lệnh chèn ảnh, định dạng ảnh nâng cao mà GV thực hiện:
+ Thao tác chèn ảnh: Insert/Picture
+ Để thực hiện định dạng ảnh: Sử dụng bảng chọn Picture Format. Và sử dụng các lệnh trong khung Size (chỉnh kích thước), Picture Style (mẫu ảnh), màu sắc, hiệu ứng (Adjust)
- Nêu được một số thao tác thực hiện các công việc sau:
a/ Chỉnh sửa kích thước ảnh 
b/ Áp dụng mẫu định dạng cho ảnh
c/ Điều chỉnh màu sắc, hiệu ứng của ảnh
- Hình thành ý tưởng chọn mẫu định dạng phù hợp cho mỗi ảnh khác nhau
- So sánh được cách nhập số đo vào hộp thoại và kéo thả trực tiếp trên ảnh
GV: thực hiện các công cụ định dạng ảnh trực tiếp trên máy tính cho hs quan sát. Khi thực hiện GV giải thích các lệnh và chức năng của từng lệnh của mỗi thao tác. Sau khi thực hiện xong Gv hỏi Hs ý nghĩa của các lệnh mà Hs quan sát được.
HS: quan sát GV thực hiện, kết hợp SGK để nêu ý nghĩa của các lệnh mà GV đã thực hiện
GV: Dựa trên kết quả đọc, quan sát, thảo luận của HS, GV dẫn dắt để chốt lại kiến thức cần ghi nhớ trong hộp kiến thức 
GV: cho hs thảo luận và nêu ưu, nhược điểm của cách nhập số đo vào hộp thoại và kéo thả các nút tròn trực tiếp trên ảnh
GV: Nhận xét sản phẩm thảo luận của học sinh và nhấn mạnh cả 2 cách đều có điểm mạnh riêng cần chọn thao tác phù hợp với sản phẩm.
Chỉnh sửa kích thước ảnh bằng cách nhập sô đo 2 chiều
Chỉnh sửa kích thước ảnh bằng cách kéo thả chuột
Ưu điểm
Chính xác tuyệt đối.
Có thể thực hiện để có nhiều ảnh có kích thước bằng nhau.
Có thể nhanh hơn, tiện hơn.
Quan sát được sự thay đổi của kích thước ảnh khi kéo thả chuột và chỉ cần thả tay khi ảnh đã đạt kích thước mong muốn.
Nhược điểm
Mất thời gian hơn khi không biết trước số đo cần chỉnh. Nếu kích thước chưa đạt, phải nhập lại số đo mới.
Kém chính xác hơn do ước lượng kích thước ảnh bằng mắt thường.
Gặp khó khăn nếu như muốn chỉnh nhiều ảnh có kích thước bằng nhau.
Hoạt động 2: VỊ TRÍ, BỐ CỤC CỦA ẢNH TRONG VÃN BẢN
- Mục Tiêu: Hình dung được cách sắp xếp, bố cục, vị trí của các ảnh với nhau trong cùng một văn bản
- Nội dung: Hoạt động đọc, quan sát, thảo luận, nhận xét.
- Sản phẩm: Hs hoàn thành tìm hiểu kiến thức bố cục ảnh trong văn bản
- Tổ chức thực hiện: 
Sản phẩm dự kiến
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Hs: Nêu được 2 đường dẫn thực hiện chọn bố trí cho ảnh: 
C1: Vào bảng chọn Picture/ khung Arrange gồm:
 + Position: vị trí của ảnh trong văn bản
 + Wrap text: Chọn kiểu trình bày của ảnh
C2: Vào bảng chọn Layout/ khung Arrange
Hs: Nêu được các lệnh trong hộp Position và Wrap text
Hộp Wrap Text
Trả lời và giải thích được câu hỏi 1, 2 sgk trang 14
Điền từ đúng vào chỗ trống:
Kiểu trình bày của ảnh 1 trong Hình 2.7 là Tight.
Kiểu trình bày của ảnh 2 trong Hình 2.7 là Square.
2. Các công cụ và mô tả cách thực hiện:
- Soạn thảo văn bản.
- Chèn ảnh 1: Chọn ảnh 1, thiết lập kiểu trình bày là Tight. Di chuyển ảnh vào vị trí giữa văn bản như mẫu.
- Chèn ảnh 2: Chọn ảnh 2, thiết lập kiểu trình bày là Square. Di chuyển ảnh vào vị trí như mẫu.
GV: thực hiện các công cụ cách bố trí ảnh trực tiếp trên máy tính cho hs quan sát. Khi thực hiện GV giải thích các lệnh và chức năng của từng lệnh của mỗi thao tác. Sau khi thực hiện xong Gv hỏi Hs ý nghĩa của các lệnh mà Hs quan sát được.
GV cho HS quan sát Hình 2.1 và Hình 2.5, thảo luận nhóm để trả lời từng câu hỏi của hoạt động.
Hoạt động: Quan sát cách trình bày các ảnh trong văn bản bên (Hình 2.5) và văn bản trong Hình 2.1, hãy cho biết:
a) Mỗi văn bản có bao nhiêu ảnh.
b) Sự khác nhau về vị tri của các ảnh và văn bản trong hai trang văn bản này.
Sau đó, gọi đại diện 1 nhóm lên trả lời, các nhóm còn lại nhận xét, bổ sung.
GV giảng thêm để HS hiểu về công cụ hỗ trợ sắp xếp ảnh theo các lớp khác nhau và giải thích các lệnh ở Hình 2.6.
Khi chèn ảnh vào văn bản, có thề sắp xếp đề chúng tạo thành nhiều lớp, xếp chồng lên nhau đề tăng tính thầm mĩ của văn bản bằng cách sử dụng các lệnh sau:
Chốt kiến thức: Dựa trên các kiến thức đã được giảng và thảo luận, GV chốt kiến thức cẩn ghi nhớ.
Gv: Cho hs đọc câu hỏi 1, 2 sgk trang 14 và trả lời câu hỏi
Gv: nhận xét và giải thích. Trình chiếu văn bản mầu có chèn ảnh theo câu hỏi để hs quan sát và rút kinh nghiệm
Hoạt động 3: THỰC HÀNH
a) Mục tiêu: Áp dụng các kiến thức đã học ở tiết lí thuyết, HS cần trình bày, trang trí các trang nội dung đó với ảnh minh hoạ và định dạng chúng đẹp mắt, hấp dẫn.
b) Nội dung: HS chèn ảnh vào văn bản và định dạng ảnh.
c) Sản phẩm: HS hoàn thành chèn ảnh và trình bày ảnh trong văn bản hợp lý đẹp mắt
d) Tổ chức thực hiện:
Sản phẩm dự kiến
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nhiệm vụ chung: Soạn thảo các trang cẩm nang du lịch với ảnh minh hoạ
HS biết Nhiệm vụ chung của tiết học
Nhiệm vụ 1: Phác thảo ý tưởng, phân tích và chuẩn bị công cụ.
- Các nhóm sử dụng được công cụ hỗ trợ thảo luận nhóm.
- HS sưu tầm thêm các sản phẩm truyền thông như hoạ báo, áp phích, tờ rơi... hoặc trên Internet
- HS biết tổ chức quản lí các tệp một cách khoa học.
- Tổ chức quản lí các tệp trên máy tính theo cây thư mục một cách khoa học, chuyên nghiệp
- Có trách nhiệm với toàn bộ dữ liệu dùng chung của nhóm.
Nhiệm vụ 2: Thực hiện ý tưởng đã thảo luận.
- Thực hiện được các thao tác chèn ảnh và văn bản, chọn bố cục hợp lý cho văn bản
- Có thể thực hiện được nhiều cách khác nhau để thực hiện các thao tác theo yêu cầu.
- Các em tự tin và biết cách giải quyết các tình huống có thể sê gặp phải. HS phát hiện tình huống, tìm nguyên nhân dẫn tới tình huống, tìm cách xử lí tình huống và lí giải được giải pháp của mình.
- GV cho HS biết Nhiệm vụ chung của tiết học.
- GV nhắc lại cho HS về nguyên tắc thực hành: Trước khi bắt tay vào làm, cần quan sát, suy nghĩ, lên ý tưởng, lập kế hoạch, phân công công việc. Hi vọng, sau một vài buổi, HS sẽ dần hình thành và tạo thành thói quen làm việc như vậy. Các nhiệm vụ trong bài Thực hành cũng được thiết kế theo nguyên tắc đó, GV cần yêu cầu HS nghiêm túc thực hiện từng nhiệm vụ.
- GV gợi ý cho các nhóm công cụ hỗ trợ thảo luận nhóm hiệu quả như sơ đồ tư duy, máy tính có kết nối Internet để tra cứu.
- GV yêu cẩu HS sưu tầm thêm các sản phẩm truyền thông như hoạ báo, áp phích, tờ rơi... cùng chủ đề để học tập ý tưởng trình bày của họ.
- GV nhắc HS là việc tìm ảnh minh hoạ rất quan trọng, trong quá trình tìm ảnh, lưu ý về nguổn ảnh và cần trích dẫn nguồn, tuân thủ, tôn trọng bản quyền. Phải lưu ý tới chất lượng ảnh gốc (độ phân giải, kích thước...).
- GV lưu ý nhắc nhở thường xuyên HS về việc cẩn tổ chức quản lí các tệp một cách khoa học để tránh nhẩm lẫn, mất mát dữ liệu. Bởi vì, tu bài này trở đi, các nhóm sẽ có rất nhiều sản phẩm/ phiên bản trung gian trong quá trình thực hiện dự án. Cũng từ bài này trở đi, HS sẽ cần tìm kiếm, tham khảo, lưu trữ rất nhiều các tài liệu, tư liệu như ảnh, âm thanh, video, văn bản... Do đó, GV rèn luyện cho HS các kĩ năng, thói quen như sau:
+ Tuân thủ quy tắc đặt tên tệp cho các phiên bản như yêu cầu trong sách.
+ Tổ chức quản lí các tệp trên máy tính theo cây thư mục một cách khoa học, chuyên nghiệp.
+ Nếu có điều kiện, khuyến khích HS sử dụng một thư mục trực tuyến dùng chung cho cả nhóm. Tổ chức quản lí dữ liệu tại thư mục trực tuyến này cũng cần đảm bảo tính khoa học, chuyên nghiệp như trên máy tính.
+ Có trách nhiệm với toàn bộ dữ liệu dùng chung của nhóm.
- GV yêu cầu HS đọc kĩ từng bước hướng dẫn, làm theo từng bước, vừa làm, vừa thảo luận để hiểu tại sao cẩn làm như vậy, làm như vậy để làm gì, có cách khác không? Tại sao nên hay không nên dùng cách khác?
à Trong quá trình HS thực hành, GV có đi đến từng nhóm, quan sát HS làm và đặt câu hỏi trực tiếp liên quan tới thao tác của HS hoặc chỉ vào bất kì hướng dẫn nào trong sách, hỏi HS hiểu hướng dẫn đó như thế nào, tại sao phải nên như vậy?
C. LUYỆN TẬP
a. Mục tiêu: Củng cố, luyện tập kiến thức, kỹ năng vừa học.
b. Nội dung: Trình bày lại các sản phẩm đã làm của nhóm mình.
c. Sản phẩm: Bài làm của các nhóm học sinh, kĩ năng giải quyết nhiệm vụ học tập.
d. Tổ chức thực hiện: 
Gv Cho HS nhắc lại sản phẩm tiếp tục hoàn thiện sản phẩm ở nhà:
Hs: Nhắc lại các vấn đề đã thực hiện
Sưu tầm, tìm kiếm thêm các mẫu trình bày văn bản có ảnh minh hoạ từ Internet hoặc từ các cuốn hoạ báo, tạp chí,... đề có ý tưởng và thực hiện trình bày các trang giới thiệu cảnh đẹp trong cầm nang du lịch của nhóm
D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
a. Mục tiêu: Vận dụng các kiến thức vừa học quyết các vấn đề học tập và thực tiễn.
b. Nội dung: Tiếp tục thực hiện các trang giới thiệu về địa lí, văn hoá, con người, ẩm thực của địa điềm du lịch của nhóm.
c. Sản phẩm: HS vận dụng các kiến thức vào giải quyết các nhiệm vụ đặt ra.
d. Tổ chức thực hiện:
Bên cạnh các cuốn cẩm nang thì tờ rơi hay áp phích cũng là một trong những ấn phẩm được dùng để thực hiện công tác truyền thông. Khác với cẩm nang trình bày thông tin trên nhiều trang giấy, thì áp phích thường chỉ cô đọng trong phạm vi 1 trang.
Bài tập vận dụng này giúp HS trải nghiệm thực hiện 1 áp phích đơn giản.
Tuỳ theo độ phân hoá của HS, GV có thể yêu cẩu HS sáng tạo các mẫu áp phích khác, hoặc áp phích cho chính dịch vụ du lịch của nhóm để trưng bày tại Hội chợ du lịch ba miền.