Bài 25: ĐỘNG NĂNG
I. MỤC TIÊU:
1. Về kiến thức:
- Phát biểu được định nghĩa và viết được công thức tính động năng
- Viết được biểu thức công của lực tác dụng và độ biến thiên động năng
2. Về kĩ năng và năng lực:
a) Kĩ năng:
- Vận dụng được biểu thức công của lực tác dụng và độ biến thiên động năng để giải các bài toán đơn giản liên quan đến bài học
- Nêu được các ví dụ về động năng sinh công
b) Năng lực:
- Kiến thức :K3,K4
-Trao đổi thông tin:X2,X5,X6,X7,X8
- Cá thể: C1
TUẦN 21 NGÀY SOẠN: 10/01/2016 TIẾT 42 NGÀY DẠY: 13/01/2016 Bài 25: ĐỘNG NĂNG I. MỤC TIÊU: 1. Về kiến thức: - Phát biểu được định nghĩa và viết được công thức tính động năng - Viết được biểu thức công của lực tác dụng và độ biến thiên động năng 2. Về kĩ năng và năng lực: a) Kĩ năng: - Vận dụng được biểu thức công của lực tác dụng và độ biến thiên động năng để giải các bài toán đơn giản liên quan đến bài học - Nêu được các ví dụ về động năng sinh công b) Năng lực: - Kiến thức :K3,K4 -Trao đổi thông tin:X2,X5,X6,X7,X8 - Cá thể: C1 3. Thái độ: - Có tinh thần học tập xây dựng bài - Yêu thích môn học 4. Trọng tâm: - Động năng 5. Tích hợp : Mục III : Năng lượng- Biến đổi động năng từ từ giảm năng lượng hao phí II. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên : - Chuẩn bị bài giảng và các bài tập vận dụng, các vị dụ về động năng 2. Học sinh: - Ôn tập phần động năng đã học ở lớp 8; các công thức tính công và công thức về chuyển động thẳng biến đổi đều như công thức liên hệ giữa a,v,s. - Ôn lại kiến thức định luật II Niu-Tơn III. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC: - Phương pháp tìm tòi,điều tra, nêu vấn đề, giải quyết vấn đề, dạy học tương tác IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: Hoạt động 1( 2 phút) : Ổn định lớp, kiểm tra bài cũ - Ổn đinh lớp, kiểm tra sĩ số - Kiểm tra bài củ: + Phát biểu và viết biểu thức tính công của lực tác dụng có điểm đặt của lực chuyển dời một đoạn s theo hướng của lực ? + Viết biểu thức định luật II Niu- Tơn ? Hoạt động 2( 10 phút ): Tìm hiểu về khái niệm năng lượng. Các năng lực cần đạt Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản K3-K4-X6: Sử dụng được kiến thức vật lí để thực hiện các nhiệm vụ học tập, vận dụng (giải thích, dự đoán, tính toán, đề ra giải pháp, đánh giá giải pháp ) kiến thức vật lí vào các tình huống thực tiễn và trình bày các kết quả từ các hoạt động học tập vật lí của mình (nghe giảng, tìm kiếm thông tin, thí nghiệm, làm việc nhóm ) một cách phù hợp.→để nêu các dạng năng lượng, và nêu các ví dụ về động năng ? X8-X7: tham gia hoạt động nhóm trong học tập vật lí, thảo luận được kết quả công việc của mình và những vấn đề liên quan dưới góc nhìn vật lí. .→để thảo luận lam câu C1. - ĐVĐ: Hàng ngày, chúng ta thường nghe nói đến từ “năng lượng”. Vậy năng lượng là gì? Nó tồn tại dưới dạng nào? Ở lớp 8 chúng ta tìm hiểu năng lượng dưới dạng cơ năng. Hôm nay chúng ta làm rõ hơn vấn đề này và đi sâu vào dạng động năng - Như chúng ta đã biết mọi vật đều mang năng lượng. Khi tương tác với nhau, các vật có thể trao đổi năng lượng cho nhau. Quá trình trao đổi năng lượng giữa các vật có thể diễn ra dưới những dạng khác nhau: thực hiện công, truyền nhiệt, phát ra các tia mang năng lượng - Hãy nêu các dạng năng lượng mà em biết ? - GV giới thiệu động năng.Yêu cầu HS nêu các ví dụ về động năng ? - Các em làm C1 trong SGK - Hướng dẫn hs thảo luận, xác nhận kết quả đúng. - Ghi nhận - Nhớ lại kiến thức cũ. - Nhớ lại các dạng trao đổi năng lượng. - HS nêu các dạng năng lượng cơ bản. - HS tiếp thu, ghi nhận - HS nêu các ví dụ về động năng. - Hs làm việc cá nhân sau đó thảo luận chung để tìm kết quả đúng nhất: (A-1; B-1; C-2; D-3; E-1) I. Khái niệm động năng 1. Năng lượng Mọi vật đều có mang năng lượng. Khi tương tác với nhau, các vật có thể trao đổi năng lượng cho nhau Hoạt động 3( 20 phút ): Tìm hiểu khái niệm động năng và công thức tính động năng Các năng lực cần đạt Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản X2: phân biệt được những mô tả các hiện tượng tự nhiên bằng ngôn ngữ đời sống và ngôn ngữ vật lí (chuyên ngành)→để cho biết các ví dụ trên có động năng không? Các vật này có sinh công không? Vì sao? K3-X6: Sử dụng được kiến thức vật lí để thực hiện các nhiệm vụ học tập, trình bày các kết quả từ các hoạt động học tập vật lí của mình (nghe giảng, tìm kiếm thông tin, thí nghiệm, làm việc nhóm ) một cách phù hợp.→để làm việc cá nhân cho biết động năng của một vật phụ thuộc vào những yếu tố nào, và làm thế nào để tính động năng của một vât? K3: Sử dụng được kiến thức vật lí để thực hiện các nhiệm vụ học tập à Làm bài tập vận dụng. X5: Ghi lại được các kết quả từ các hoạt động học tập vật lí của mình (nghe giảng, tìm kiếm thông tin, thí nghiệm, làm việc nhóm ).→để định nghĩa động năng như thế nào, và nhắc lại. - Ở lớp 8 các em đã học các dạng năng lượng nào? - Các em hiểu động năng là gì? - Các em hãy lấy ví dụ về động năng. - Vậy: Động năng là dạng năng lượng của một vật có được do nó đang chuyển động. - Trong các trường hợp sau: + Viên đạn đang bay; + Búa đang chuyển động; + Dòng nước đang chảy mạnh - Có động năng không? Các vật này có sinh công không? Vì sao? - Vậy: khi một vật có động năng thì vật đó có thể tác dụng lực lên vật khác và lực này sinh công. - Động năng của một vật phụ thuộc vào những yếu tố nào? - Làm thế nào để tính động năng của một vât Bài toán:Tác dụng 1 lực không đổi lên một vật có khối lượng m làm vật dịch chuyển theo hướng của lực vận tốc của vật thay đổi từ đến (Hình 25.1) a. Tính công của lực b. Nếu v1 = 0 thì công của lực bằng bao nhiêu? - Em nào chưa làm được thì sửa nhanh vào tập. - Thông báo: Người ta đã chứng minh được kết quả của bài toán đơn giản các em vừa làm vẫn đúng cho trường hợp tổng quát. - Khi lực tác lực tác dụng lên vật sinh công thì vật chuyển từ trạng thái chuyển động có vận tốc sang trạng thái có vận tốc hoặc từ trạng thái nghỉ sang trạng thái chuyển động. Thì động năng của vật thay đổi. - Vậy; ĐN của một vật có thể thay đổi khi vật chịu lực tác dụng hoặc vật tác dụng lực lên vật khác và các lực này sinh công. - ĐN của vật phụ thuộc vào vận tốc và khối lượng. Biểu thức: cho phép chúng ta tính ĐN của cho chất điểm hay một vật rắn chuyển động tịnh tiến bằng: - Có thể định nghĩa động năng như thế nào? Yêu cầu một vài hs nhắc lại. - Bài toán : Một người có khối lượng 50kg ngồi trong một ô tô có khối lượng 1200kg đang chạy với vận tốc 72km/h. a. Tính động năng của hệ ô tô và người. b. Động năng của người. c. Có thể vẽ được vectơ động năng hay không? - Hướng dẫn hs thảo luận để tìm được kết quả đúng. - Qua BT này chúng ta rút ra được kiến thức gì? - Động năng, thế năng, cơ năng. - Động năng là dạng cơ năng mà một vật có được do nó đang chuyển động. - Hs tự lấy ví dụ: - Có động năng; có sinh công. Vì chúng tác dụng lực lên các vật khác làm các vật đó chuyển động. - Phụ thuộc vào vận tốc và khối lượng của vật. Vật có khối lượng càng lớn, chuyển động càng nhanh thì động năng càng lớn. (Hình 25.1) - Hs làm việc cá nhân yêu cầu 1 em lên bảng làm. Ta có: ; trong đó Mà: Thay vào: Vậy: Nếu thì - HS định nghĩa động năng (SGK) - Làm việc cá nhân - Thảo luận kết quả để đi đến kết quả đúng nhất: + Động năng của hệ người và ô tô: Động năng của người so với ô tô = 0 Động năng của người so với đất: + Không vẽ được vectơ động năng. - ĐN là đại lượng vô hướng. 2. Động năng - Động năng là dạng năng lượng của một vật có được do đang chuyển động. - Khi một vật có động năng thì vật đó có thể tác dụng lực lên vật khác và lực này sinh công. II.Công thức tính động năng - Động năng của một vật khối lượng m đang chuyển động với vận tốc v là năng lượng (kí hiệu) mà vật đó có được do nó đang chuyển động và được xác định theo công thức: - Đơn vị Jun (J) Hoạt động 4( 5 phút ) : Tìm hiểu mối liên hệ giữa công của lực tác dụng và độ biến thiên động năng. Các năng lực cần đạt Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung cơ bản X6-K3: trình bày các kết quả từ các hoạt động học tập vật lí của mình (nghe giảng, tìm kiếm thông tin, thí nghiệm, làm việc nhóm ) một cách phù hợp, sử dụng được kiến thức vật lí để thực hiện các nhiệm vụ học tập.→để trả lời khi nào động năng của vật tăng? Khi nào động năng của vật giảm? - Các em xem lại kết quả ở bài toán 1 và cho biết mối liên hệ giữa công của lực tác dụng và độ biến thiên động năng? - Vậy,động năng của vật biến thiên khi lực tác dụng lên vật sinh công. - Khi nào động năng của vật tăng? Khi nào động năng của vật giảm? - Hệ quả: Khi lực tác dụng lên vật sinh công dương thì động năng tăng. + Khi lực tác dụng lên vật sinh công âm thì động năng giảm * Chú ý: Công do vật sinh ra thì bằng và trái dấu với công của ngoại lực. - Trả lời: - Khi A>0;động năng tăng. - khi A < 0 ;động năng giảm. III. Công của lực tác dụng và độ biến thiên động năng. - Vậy;động năng của vật biến thiên khi lực tác dụng lên vật sinh công. - Hệ quả: Khi lực tác dụng lên vật sinh công dương thì động năng tăng. + Khi lực tác dụng lên vật sinh công âm thì động năng giảm Hoạt động 6( 5 phút: Củng cố, giao nhiệm vụ về nhà. Các năng lực cần đạt Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh C1: Xác định được trình độ hiện có về kiến thức, kĩ năng , thái độ của cá nhân trong học tập vật lí - Hướng dẫn học sinh làm bài tập thí dụ. - Yêu cầu hs về nhà giải các bài tập 25.1 đến 25.9. - Làm bài tập thí dụ. - Ghi các bài tập về nhà. V. PHỤ LỤC: íCÂU HỎI TRẮC NGHIỆM : 1 Động năng của vật tăng khi: a. vận tốc của vật v > 0 b. Gia tốc của vật a > 0 c. Gia tốc của vật tăng d. Các lực tác dụng sinh công dương 2. Một ôtô có khối lượng 1000 kg chuyển động với vận tốc 72 km/h. Động năng của ôtô là : a. 25,92.105 J b 105 J c. 51,84.105 J d. 2.105 J 3. Một vật có khối lượng 0,2 kg được phóng thẳng đứng từ mặt đất với vận tốc 10m/s. Lấy g=10m/s2.Bỏ qua sức cản. Hỏi khi vật đi được quãng đường 8m thì động năng của vật bằng bao nhiêu a. 9J b. 7J c. 8J d. 6J VI. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT :
Tài liệu đính kèm: