Giáo án Vật lí 10 Tiết 61 Bài 37: Các hiện tượng bề mặt của chất lỏng

 TUẦN 31 	NGÀY SOẠN: 02/04/2016 
 TIẾT 61 	NGÀY DẠY: 04/04/2016
Bài 37 : CAÙC HIEÄN TÖÔÏNG BEÀ MAËT CUÛA CHAÁT LOÛNG
I. MUÏC TIEÂU
1. Về kiến thức:
- Nói rõ được phương, chiều và độ lớn của lực căng bề mặt. Nêu được ý nghĩa và đơn vị đo của hệ số căng bề mặt.
-Mô tả được sự tạo thành mặt khum của bề mặt chất lỏng ở sát thành bình chứa nó trong 2 trường hợp: dính ướt, không dính ướt.
2. Về kĩ năng và năng lực:
a/ Kĩ năng:
 -Vận dụng được công thức tính lực căng bề mặt để giải các bài tập.
-Vận dụng được hiện tượng mao dẫn để giải thích một số hiện tượng vật lí trong tự nhiên.
 b/ Năng lực:
 - Kiến thức : K3,K4
 	- Phương pháp:P1, P2, P4, P5
	-Trao đổi thông tin: X5,X6, X8
	- Cá thể: C1
 3. Thái độ:
 -Có ý thức vận dụng những kiến thức vật lý vào đời sống
 4. Trọng tâm : -Lực căng bề mặt và cách giải bài tập
5. Tích hợp :
II. CHUAÅN BÒ
 1.Giaùo vieân : -Boä duïng cuï thi nghieäm chöùng minh caùc hieän töôïng beà maët cuûa chaát loûng, hieän töôïng caêng beà maët, hieän töôïng dính öôùt vaø hieän töôïng khoâng dính öôùt, hieän töôïng mao daãn.
 2.Hoïc sinh :	- OÂn laïi noäi dung veà löïc töông taùc phaân töû vaø caùc traïng thaùi caáu taïo chaát.
	- Maùy tính boû tuùi.
III. PHƯƠNG PHÁP
 - Đặt vấn đề, thuyết trình, đàm thoại, thảo luận nhóm.
IV. TIEÁN TRÌNH DAÏY – HOÏC
Hoaït ñoäng 1 (10 phuùt) : Ổn định tổ chức
	-Kiểm tra sĩ số
	-Kieåm tra baøi cuõ : Cho hai hoïc sinh leân baûng giaûi hai baøi taäp 7 vaø 8 trang 197.
Hoaït ñoäng 2 (25 phuùt) : Tìm hieåu hieän töôïng caêng beà maët cuûa chaát loûng.
Các năng lực cần đạt
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Noäi dung cô baûn
X5-X6-X8-K3: Ghi lại được các kết quả từ các hoạt động học tập vật lí của mình (nghe giảng, tìm kiếm thông tin, thí nghiệm, làm việc nhóm ), trình bày các kết quả từ các hoạt động học tập vật lí của mình (nghe giảng, tìm kiếm thông tin, thí nghiệm, làm việc nhóm ) một cách phù hợp, trình bày được mối quan hệ giữa các kiến thức vật lí→để quan saùt thí nghieäm. Thaûo luaän ñeå giaûi thích hieän töôïng.
 Traû lôøi C1.
K4: Vận dụng (giải thích, dự đoán, tính toán, đề ra giải pháp, đánh giá giải pháp  ) kiến thức vật lí vào các tình huống thực tiễn→để tìm caùc ví duï öùng duïng löïc caêng maët ngaøi trong thöïc teá.
 Tieán haønh thí nghieäm hình 37.2.
 Cho hoïc sinh thaûo luaän.
 Yeâu caàu hoïc sinh traû lôøi C1.
Neâu vaø phaân tích veà löïc caêng maët ngoaøi chaát loûng : Phöông, chieàu vaø coâng thöùc tính ñoä lôùn.
Giôùi thieäu veà heä soá caêng maët ngoaøi.
 Yeâu caàu hoïc sinh tìm moät soá ví duï coù öùng duïng löïc caêng maët ngoaøi.
 Nhaän xeùt vaø neâu theâm caùc öùng duïng maø hoïc sinh chöa tìm ñöôïc.
 Quan saùt thí nghieäm.
 Thaûo luaän ñeå giaûi thích hieän töôïng.
 Traû lôøi C1.
 Ghi nhaän veà löïc caêng maët ngoaøi.
 Ghi nhaän heä soá caêng maët ngoaøi.
 Tìm caùc ví duï öùng duïng löïc caêng maët ngaøi trong thöïc teá.
 Ghi nhaän caùc öùng duïng cuûa löïc caêng maët ngoaøi.
I. Hieän töôïng caêng beà maët cuûa chaát loûng.
1. Thí nghieäm.
 Choïc thuûng maøng xaø phoøng beân trong voøng daây chæ ta thaáy voøng daây chæ ñöôïc caêng troøn.
 Hieän töôïng cho thaáy treân beà maët maøng xaø phoøng ñaõ coù caùc löïc naèm tieáp tuyeán vôùi beà maët maøng vaø keùo noù caêng ñeàu theo moïi phöông vuoâng goùc vôùi voøng daây chæ.
 Nhöõng löïc keùo caêng beà maët chaát loûng goïi laø löïc caêng beà maët chaát loûng.
2. Löïc caêng beà maët.
 Löïc caêng beà maët taùc duïng leân moät ñoaïn ñöôøng nhoû baát kì treân beà maët chaát loûng luoân luoân coù phöông vuoâng goùc vôùi ñoaïn ñöôøng naøy vaø tieáp tuyeán vôùi beà maët chaát loûng, coù chieàu laøm giaûm dieän tích beà maët cuûa chaát loûng vaø coù ñoä lôùn tæ leä thuaän vôùi ñoä daøi cuûa ñoaïn ñöôøng ñoù : f = sl. 
 Vôùi s laø heä soá caêng maët ngoaøi, coù ñôn vò laø N/m.
 Heä soá s phuï thuoäc vaøo baûn chaát vaø nhieät ñoä cuûa chaát loûng : s giaûm khi nhieät ñoä taêng.
3. ÖÙng duïng.
 Nhôø coù löïc caêng maët ngoaøi neân nöôùc möa khoâng theå loït qua caùc loå nhoû giöõa caùc sôïi vaûi caêng treân oâ duø hoaëc treân caùc mui baït oâtoâ.
 Hoaø tan xaø phoøng vaøo nöôùc seõ laøm giaûm ñaùng keå löïc caêng maët ngoaøi cuûa nöôùc, neân nöôùc xaø phoøng deã thaám vaøo caùc sôïi vaûi khi giaët ñeå laøm saïch caùc sôïi vaûi, 
Hoaït ñoäng 3 (10 phuùt) : Vaän duïng ñeå xaùc ñònh löïc caêng maët ngoaøi vaø heä soá caêng maët ngoaøi.
Các năng lực cần đạt
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Noäi dung cô baûn
P1-P2-P4: Đặt ra những câu hỏi về một sự kiện vật lí, mô tả được các hiện tượng tự nhiên bằng ngôn ngữ vật lí và chỉ ra các quy luật vật lí trong hiện tượng đó, vận dụng sự tương tự và các mô hình để xây dựng kiến thức vật lí→để xaùc ñònh löïc caêng taùc duïng leân voøng daây và giaûi thích lí do phaûi nhaân ñoâi löïc caêng.
P5-K3:Lựa chọn và sử dụng các công cụ toán học phù hợp trong học tập vật lí, sử dụng được kiến thức vật lí để thực hiện các nhiệm vụ học tập→để suy ra löïc caêng maët ngoaøi.
Traû lôøi C2.
 Cho hoïc sinh tìm löïc caêng maët ngoaøi taùc duïng leân voøng daây.
Giaûi thích lí do phaûi nhaân ñoâi löïc caêng.
 Höôùng daãn hoïc sinh xaùc ñònh caùc löïc taùc duïng leân voøng nhoâm khi baét ñaàu naâng ñöôïc voøng nhoâm leân.
 Yeâu caàu hoïc sinh traû lôøi C2.
 Xaùc ñònh löïc caêng taùc duïng leân voøng daây.
 Ghi nhaän löïc caêng taùc duïng leân voøng daây.
 Xaùc ñònh caùc löïc taùc duïng leân voøng nhoâm.
 Suy ra löïc caêng maët ngoaøi.
 Traû lôøi C2.
 Löïc caêng maët ngoaøi taùc duïng leân voøng chæ trong thí nghieäm 37.2 : Fc = s.2pd
 Vôùi d laø ñöôøng kính cuûa voøng daây, pd laø chu vi cuûa voøng daây. Vì maøng xaø phoøng coù hai maët treân vaø döôùi phaûi nhaân ñoâi.
 Xaùc ñònh heä soá caêng maët ngoaøi baèng thí nghieäm :
 Soá chæ cuûa löïc keá khi baét ñaàu naâng ñöôïc voøng nhoâm leân : F = Fc + P => Fc = F – P.
 Maø Fc = sp(D + d) => s = 
V. PHỤ LỤC 
	- Yeâu caàu hoïc sinh toùm taét nhöõng kieán thöùc trong baøi.
 - Y/c h/s veà nhaø traû lôøi caùc caâu hoûi vaø caùc bt trang 202, 203.
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM :
1.Trong tröôøng hôïp naøo, ñoä daâng cuûa leân chaát loûng trong oáng mao daãn taêng ? 
A. Taêng nhieät ñoä cuûa chaát loûng 	B. Taêng troïng löôïng rieâng cuûa chaát loûng 
C. Taêng ñöôøng kính oáng mao daãn 	D. Giaûm ñöôøng kính oáng mao daãn 
2.Khi noùi veà ñoä aåm tuyeät ñoái caâu naøo sau ñaây laø ñuùng ? 
	A. Coù ñoä lôùn baèng khoái löôïng hôi nöôùc tính ra g trong 1 m3 khoâng khí 
	B. Coù ñoä lôùn baèng khoái löôïng hôi nöôùc tính ra kg trong 1 m3 khoâng khí 
	C. Coù ñoä lôùn baèng khoái löôïng hôi nöôùc baõo hoøa tính ra g trong 1 m3 khoâng khí 
	D. Coù ñoä lôùn baèng khoái löôïng hôi nöôùc tính ra g trong 1 cm3 khoâng khí 
VI.RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY