A/ Kiến thức cần để thực hiện chủ đề:
1 Các hằng đẳng thức đáng nhớ:
-/ (a+b)2 = a2 + 2ab + b2
-/ (a-b)2 = a2 - 2ab + b2
-/ a2 – b2 = (a-b)(a+b)
-/ (a+b)3 = a3 +3a2b + 3ab2 + b3
-/ (a-b)3 = a3 -3a2b + 3ab2 - b3
-/ a3 + b3 = (a+b)(a2- ab+b2)
-/ a3-b3 = (a-b)(a2+ab+b2)
CHỦ ĐỀ: RÚT GỌN BIỂU THỨC A/ Kiến thức cần để thực hiện chủ đề: 1 Các hằng đẳng thức đáng nhớ: -/ (a+b)2 = a2 + 2ab + b2 -/ (a-b)2 = a2 - 2ab + b2 -/ a2 – b2 = (a-b)(a+b) -/ (a+b)3 = a3 +3a2b + 3ab2 + b3 -/ (a-b)3 = a3 -3a2b + 3ab2 - b3 -/ a3 + b3 = (a+b)(a2- ab+b2) -/ a3-b3 = (a-b)(a2+ab+b2) 2, Các hằng đẳng thức đáng nhớ mở rộng: -/ a5 + b5 = (a+b)(a4- a3b +a2b2 – ab3+b4) -/ a7 + b7 = (a+b)(a6- a5b +a4b2 – a3b3+a2b4 – ab5 +b6) -/ a2007+ b2007 = (a+b)(a2006- a2005b +a2004b2 – +a2b2004 – ab2005 +b2006) -/ a4 – b4 = (a-b)(a3+ a2b +ab2 +b3) -/ a5 – b5 = (a-b)(a4+ a3b +a2b2 + ab3+b4) -/ (a+b+c)2 = a2 + b2 + c2 +2ab + 2ac + 2bc -/ (a-b+c)2 = a2 + b2 + c2 - 2ab + 2ac - 2bc -/ (a-b-c)2 = a2 + b2 + c2 - 2ab - 2ac + 2bc 3, Kiến thức về căn bậc bậc hai : -/ Điều kiện để có nghĩa ( hay xác định ) khi A 0 -/ Với mọi a R thì -/ Với mọi a > b > 0 > -/ Với mọi a 0, b 0 , -/ Với mọi a 0, b > 0 , -/ Với mọi b 0 , -/ Với mọi ab 0, b 0 , -/ Với mọi a 0, b > 0 , -/ Với mọi a2 b, b 0 , -/ Với mọi a b2, a 0 , -/ Với mọi a b, a 0, b 0 , dạng 1: Biến đổi biểu thức đại số -/ Với mọi a b, a 0, b 0 , B/ Bài tập: Bài 1: Khai triển các hằng đẳng thức 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) Bài 2: Phân tích thành các lũy thừa bậc hai 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) Bài 3: Phân tích thành nhân tử 1) 3) 4) 5) 6) 25 – 3x2 7) x – 4 (x > 0) 8) 11 + 9x (x < 0) 9) 31 + 7x (x < 0) 10) Bài 4: Tính: HD: Ta có: và . Từ đó suy ra: Bµi 1: Thùc hiÖn phÐp tÝnh: 1) ; 2) ; 3) ; 4) ; 5) ; 6) ; 7) ; 8) 9) ; 10) ; 11) ; 12) ; 13) ; 14) ; 15) ; 16) ; 17) ; 18) ; 19) 20) . 1.Thực hiện phép tính, rút gọn biểu thức Bài tập: 1/ ++ . . . + + 2/ ( 3 , x +, - 3/ 4/ 5/ ( x>0,x 1, , x 9) 6/ 7/ 8/ 9/ Với a = 22-12 10/ 11/ 12/ 13/ 14/ 15/ Với x = 16/ 17/ (Với x = 4- 2) 18/ 19/ 20/ 21/ Tính: với (Đề thi HSG Huyện n/học 2007-2008) 22/ Tính: (Đề thi HSG Huyện n/học 2006-2007) 23/ Tính: (Đề thi HSG Huyện n/học 2005-2006) 24/ Tính: (Đề thi HSG Huyện n/học 2005-2006) 25/ Tính:Với x = 4 - 2(Đề thi HSG Huyện n/học 04-05) 26/ Tính: (Đề thi HSG Huyện n/học 2003-2004) 27/ Tính: (Đề thi HSG Huyện n/học 2003-2004) 28/ Tính: Với a = (Đề thi HSG Huyện n/học 2002-2003) 29/ Tính: (0 < a 1) với a = (Đề thi HSG Tỉnh n/học 2006-2007) 30/ Tính: 31/ Tính: 32/ Tính: Với a = 17 - 12 dạng 2: rút gọn bằng cách quy đồng hoặc đặt nhân tử chung PP: cách 1: - Tìm nhân tử chung -Quy đồng phân số v à thu gọn cách 2: - Dùng các hằng đẳng thức: (a-b)2 = a2 - 2ab + b2 a2 – b2 = (a-b)(a+b) (a+b)3 = a3 +3a2b + 3ab2 + b3 (a-b)3 = a3 -3a2b + 3ab2 - b3 a3 + b3 = (a+b)(a2- ab+b2) a3-b3 = (a-b)(a2+ab+b2) - Tiến hành quy đồng phân số và thu gọn Bài 1: Cho biểu thức: a) Tìm điều kiện của x để A có nghĩa, rút gọn A. b) So sánh A với 1 HD: a) Điều kiện: x > 0 và x ≠ 1. Ta có: b) Xét hiệu: A – 1 = . Vậy: A < 1 Cách 2: Dễ thấy: A = vì: Bµi 2: Cho biÓu thøc Rót gän biÓu thøc A; T×m gi¸ trÞ cña x ®Ó A > - 6. Bµi 3: Cho biÓu thøc A, Rót gän biÓu thøc B; B,T×m gi¸ trÞ cña x ®Ó A > 0. Bµi 4: Cho biÓu thøc A, Rót gän biÓu thøc C; B,T×m gi¸ trÞ cña x ®Ó C < 1. Bµi 5: Rót gän biÓu thøc : a) ; b) ; c) ; d) Bµi 6: Cho biÓu thøc a, Rót gän biÓu thøc M; b,So s¸nh M víi 1. Bµi 7: Cho c¸c biÓu thøc vµ Rót gän biÓu thøc P vµ Q; T×m gi¸ trÞ cña x ®Ó P = Q. Bµi 8: Cho biÓu thøc Rót gän biÓu thøc P So s¸nh P víi 5. Víi mäi gi¸ trÞ cña x lµm P cã nghÜa, chøng minh biÓu thøc chØ nhËn ®óng mét gi¸ trÞ nguyªn. Bµi 9: Cho biÓu thøc T×m ®iÒu kiÖn ®Ó P cã nghÜa, rót gän biÓu thøc P; T×m c¸c sè tù nhiªn x ®Ó lµ sè tù nhiªn; TÝnh gi¸ trÞ cña P víi x = 4 – 2. Bµi 10: Cho biÓu thøc : Rót gän biÓu thøc P; T×m x ®Ó . Bài 8: Cho biểu thức: a) Rút gọn biểu thức A b) Tính giá trị của biểu thức A khi c) Tìm giá trị của x khi A = HD: a) ĐK: x ≠ ±1: ; b) . Khi đó: A = −2 ; c) ; Bài 9: Cho biểu thức: a) Tìm điều kiện của x để A xác định b) Rút gọn biểu thức A c) Tìm giá trị của x để A > 0 HD: a) a ≠ −3, a ≠ 2 ; b) ; c) A > 0 Û x > 2 hoặc x < −1 Bài 10: Cho biểu thức a) Tìm điều kiện đối với a để biểu thức C xác định. Rút gọn biểu thức C b) Tìm các giá trị của a để C = 1 c) Khi nào thì C có giá trị dương? Có giá trị âm? HD: a) a ≠ −3, a ≠ ±2; b) ; c) C = 1 Û ; d) C > 0 Û ; C < 0 Û a < −3 Bài 11: Cho biểu thức a) Tìm điều kiện đối với x để biểu thức C xác định b) Rút gọn biểu thức C c) Tính giá trị của biểu thức C khi d) Tìm các giá trị nguyên của x để C có giá trị nguyên HD: a) x ≠ 1, x ≠ −2, x ≠ 0; b) ; c) ; d) x Î {−1, −3, −4, −6, 2} Bài 12: Cho biểu thức: a) Với giá trị nào của a thì biểu thức A không xác định b) Rút gọn biểu thức A c) Với giá trị nguyên nào của a thì A có giá trị nguyên? HD: a) A không xác định Û a < 0, a = 0, 1, 2. b) Với a > 0, a ≠ 1, a ≠ 2: ; c) có duy nhất a = 6 thỏa mãn. Bài 13: Cho biểu thức: a) Rút gọn biểu thức B b) Tính giá trị của B khi c) Với giá trị nào của x thì B > 0? B< 0? B = 0? HD: a) ĐK x > 0, x ≠ 1: b) ; c) B > 0 Û x > 1; B < 0 Û x < 1; B = 0 Û x = 1 . Bài 14: Cho biểu thức a) Tìm điều kiện của a để B xác định. Rút gọn B b) Với giá trị nào của a thì B > 1? B< 1? c) Tìm các giá trị của x để B = 4 HD: a) a ≥ 0 và a ≠ 9: b) B > 1 Û a > 9, B < 1 Û 0 ≤ a < 9 c) B = 4 Û a = 15 Bài 15: Cho biểu thức A = a) Rút gọn biểu thức A b) Tính giá trị của A khi x = 7 + 4 c) Với giá trị nào của x thì A đạt giá trị nhỏ nhất HD: a) ĐK: x ≥ 0, x ≠ 1. Rút gọn ta được b) c) min A = 4 khi Bài 16: Cho 1) Rút gọn P . 2) Chứng minh : Nếu 0 0. 3) Tìm giá trị lớn nhất của P. HD: 1) Điều kiện để P có nghĩa : x ≥ 0 và x ≠ 1. Kết quả: 2) Nếu 0 0. 3) . Dấu "=" xảy ra Û . Vậy: Bài 17: Cho biểu thức a) Tìm điều kiện để biểu thức B xác định b) Rút gọn biểu thức B c) Tìm giá trị của x khi B = 4 d) Tìm các giá trị nguyên dương của x để B có giá trị nguyên HD: a) x > 1 b) c) B = 4 Û x = 10 d) B nguyên x = m2 + 1 (m Î Z) BÀI TẬP Bµi 1: XÐt biÓuthøc A = a) T×m ®iÒu kiÖn cña x ®Ó A cã nghÜa vµ Rót gän A b) Víi gi¸ trÞ nguyªn nµo cña x th× A < 1 c) T×m gi¸ trÞ nguyªn cña x sao cho A còng lµ sè nguyªn Bµi 2: Cho biÓu thøc : P = a) Rót gän P b) TÝnh gi¸ trÞ cña P biÕt x = c) T×m gi¸ trÞ cña x tháa m·n : P Bµi 3: Cho A = a) Rót gän A b) T×m ®iÒu kiÖn cña x ®Ó A > 0 c) Víi gi¸ trÞ nµo cña x th× A ®¹t gi¸ trÞ lín nhÊt Bµi 4 : Cho biÓu thøc :P= a . T×m gi¸ trÞ cña x ®Ó P x¸c ®Þnh b . Rót gän P c, T×m x sao cho P>1 Bµi 5 : Cho biÓu thøc : C a . T×m gi¸ trÞ cña x ®Ó C x¸c ®Þnh b . Rót gän C c, T×m x sao cho C<-1 Bµi 6 : Cho biÓu thøc: B= 1 ,T×m ®iÒukiÖn cña a ®Ó biÓu thøc B cã nghÜa . 2, Chøng minh r»ng Bµi 7: XÐt biÓuthøc A = a) T×m ®iÒu kiÖn cña x ®Ó A cã nghÜa vµ Rót gän A b) Víi gi¸ trÞ nguyªn nµo cña x th× A < 1 c) T×m gi¸ trÞ nguyªn cña x sao cho A còng lµ sè nguyªn Bµi 8: Cho A = a) Rót gän A b) T×m ®iÒu kiÖn cña x ®Ó A > 0 c) Víi gi¸ trÞ nµo cña x th× A ®¹t gi¸ trÞ lín nhÊt Bµi 9 : Cho biÓu thøc :P= a . T×m gi¸ trÞ cña x ®Ó P x¸c ®Þnh b . Rót gän P c, T×m x sao cho P>1 Bµi 10: Cho biÓu thøc : C a . T×m gi¸ trÞ cña x ®Ó C x¸c ®Þnh b . Rót gän C c, T×m x sao cho C<-1 Bµi 11 : Cho biÓu thøc: B= 1 ,T×m ®iÒukiÖn cña a ®Ó biÓu thøc B cã nghÜa . 2, Chøng minh r»ng Bµi 12: Bµi 13. Cho biÓu thøc: a. Rót gän M b. TÝnh gi¸ trÞ cña a vµ b ®Ó M = 1 Bµi 14. Cho biÓu thøc: 1/ Rót gän A 2/ TÝnh gi¸ trÞ cña A khi 3/ T×m gi¸ trÞ cña x ®Ó A < 1 Bµi 15: Cho biÓu thøc : 1/ Rót gän biÓu thøc M 2/ T×m ggi¸ trÞ cña a ®Ó M = 0 Bµi 16: Cho biÓu thøc : Rót gän biÓu thøc . b,TÝnh gi¸ trÞ cña khi Bµi 17: Cho biÓu thøc : A = a) Víi nh÷ng gi¸ trÞ nµo cña a th× A x¸c ®Þnh . b) Rót gän biÓu thøc A . c) Víi nh÷ng gi¸ trÞ nguyªn nµo cña a th× A cã gi¸ trÞ nguyªn . Bµi 18: Cho biÓu thøc : A = 1) Rót gän biÓu thøc A . 2) Chøng minh r»ng biÓu thøc A lu«n d¬ng víi mäi a . Bµi 19: Cho biÓu thøc : M= 1, T×m ®iÒu kiÖn cña x ®Ó M cã nghÜa . 2, Rót gän M. 3, Chøng minh : M Bµi 20: Cho biÓu thøc :A= a, T×m c¸c gi¸ trÞ cña a ®Ó Acã nghÜa . b, rút gọn biểu th ức Bµi 21: Cho a. Rót gän P. b. T×m c¸c gi¸ trÞ cña x ®Ó P<1. c. T×m ®Ó . 2. Rót gän c¸c biÓu thøc sau: Bµi 22: RG biÓu thøc B = Bµi 23: Cho biÓu thøc : P = a) Rót gän P b) TÝnh gi¸ trÞ cña P biÕt x = c) T×m gi¸ trÞ cña x tháa m·n : P Bµi 24: Chøng minh r»ng : a) b) c) d, TÝnh gi¸ trÞ c¸c biÓu thøc sau : A = ( víi a = vµ b = ) B = Bµi 25: Cho biÓu thøc P = a) Rót gän biÓu thøc P b) TÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc P khi x = 1 + c) T×m gi¸ trÞ cña x ®Ó P > 1 Bµi 26: a) Thu gän c¸c biÓu thøc sau : A = B = b) Gi¶i ph¬ng tr×nh : Bµi 27: Cho hai biÓu thøc : A = B = a) T×m ®iÒu kiÖn cã nghÜa cña mçi biÓu thøc b) Rót gän A vµ B c) TÝnh tÝch A.B víi x = vµ y = Bµi 28: 1/ Thùc hiÖn phÐp tÝnh: 2/ Rót gän biÓu thøc: 3/ Chøng minh biÓu thøc: cã gi¸ trÞ lµ sè nguyªn Bµi 29: Cho biÓu thøc : T×m ®iÒu kiÖn cña x ®Ó biÓu thøc A cã nghÜa . Rót gän biÓu thøc A . Gi¶i ph¬ng tr×nh theo x khi A = -2 . Bµi 30: Cho biÓu thøc : Rót gän biÓu thøc A . b, Coi A lµ hµm sè cña biÕn x vÏ ®å thi hµm sè A . Bµi 31: Cho biÓu thøc C = . Rót gän C Bµi 32: Cho biÓu thøc M = a) Rót gän M b) T×m gi¸ trÞ cña a ®Ó M < 1 c) T×m gi¸ trÞ lín nhÊt cña M. Bµi 33: Cho biÓu thøc a) Rót gän P b) T×m c¸c gi¸ trÞ cña x ®Ó P > 0 c) TÝnh gi¸ trÞ nhá nhÊt cña d) T×m gi¸ trÞ cña m ®Ó cã gi¸ trÞ x > 1 tho¶ m·n: Bµi 34: Cho biÓu thøc P = a) Rót gän P. b) So s¸nh P víi biÓu thøc Q = Bµi 35: Cho biÓu thøc A = a) Rót gän A. b) So s¸nh A víi 1 Bµi 36: Cho biÓu thøc A = a) Rót gän A. b) T×m x ®Ó A = Bµi 37: Cho biÓu thøc P = a) Rót gän P b) Chøng minh r»ng P > 1 c) TÝnh gi¸ trÞ cña P, biÕt d) T×m c¸c gi¸ trÞ cña x ®Ó : Bµi 37: Cho biÓu thøc P = a) Rót gän P b) X¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña x ®Ó (x + 1)P = x -1 c) BiÕt Q = T×m x ®Ó Q max. Bµi 38: Cho biÓu thøc P = a) Rót gän P b) T×m m ®Ó ph¬ng tr×nh P = m – 1 cã nghiÖm x, y tho¶ m·n Bµi 39: Cho biÓu thøc P = a) Rót gän P b) T×m gi¸ trÞ lín nhÊt cña A = c) T×m c¸c gi¸ trÞ cña m ®Ó mäi x > 2 ta cã: Bµi 40: Cho biÓu thøc a/ Rót gän P b/ T×m x ®Ó P < 0 ; c/ T×m x ®Ó P < 1 Bµi 41: Cho biÓu thøc a/ Rót gän P b/ T×m x ®Ó P < 1 ; c/ T×m x ®Ó P ®¹t gi¸ trÞ nhá nhÊt Bµi 42: Cho biÓu thøc a/ Rót gän P b/ T×m x ®Ó P < 1 ; c/ T×m x ®Ó ®¹t gi¸ trÞ nhá nhÊt. Bµi 43: Cho biÓu thøc a/ Rót gän P b/ T×m x ®Ó Bµi 44: Cho biÓu thøc a/ Rót gän P b/ T×m x ®Ó P = 7 Bµi 45: Cho biÓu thøc: a/ Rót gän P b/ T×m x ®Ó Bµi 46: Cho biÓu thøc: a/ Rót gän P ; b/ ... ệm với mọi giá trị m Vd: Cho phöông trình baäc hai: x2- (m-1)x-m=0 (2) a/Giaûi phöông trình (2) khi m =2 b/Chöùng minh raèng pt 2 luoân coù hai nghieäm phaân bieät. c/ Goïi x1 vaø x2 laø hai nghieäm cuûa phöông trình 1. Tìm m thoõa maõn: x12+x22+x1x2=7. HD: a. Vôùi m=2 taùcoù pt: x2-x-2=0 Vì a-b+c neân phöông trình coù hai nghieäm x1=-1, x2 =2 b.Tính r: r=(m-1)2+4m = (m=1)2>=0 vôùi moïi m neân phöông trình luoân coù nghieäm Theo heä thöùc Viet Do x12+x22-7=0. x12+2x1x2+x22 -2x1x2-7=0 (x1+x2)2-2x1x2-7=0 ..... m2-m-6=0 , Giaûi ra ñöôïc m=3 vaø m=-2 bài t ập: Bµi 1: Cho ph¬ng tr×nh x2 -2( m+2 )x + 2m + 1 = 0 a) Gi¶i ph¬ng tr×nh khi m = - 1 b) Chøng minh r»ng ph¬ng tr×nh lu«n cã hai nghiÖm ph©n biÖt víi mäi m c) Gäi x1 ,x2 lµ hai nghiÖm cña ph¬ng tr×nh T×m hÖ thøc liªn hÖ gi÷a hai nghiÖm x1 ,x2 kh«ng phô thuéc m T×m m ®Ó x12 + x22 nhá nhÊt Bµi 2 :Cho ph¬ng tr×nh : x2 –2(m+3)x +2m –15 = 0 (m lµ tham sè ) a , gi¶i ph¬ng tr×nh víi m=-2. b , Chøng minh ph¬ng tr×nh cã nghiÖm víi mäi m. c, T×m hÖthøc gi÷a hai nghiÖm kh«ng phô thuéc m . Bµi 3: Cho ph¬ng tr×nh: a, Gi¶i ph¬ng tr×nh víi m = 2 b, Cmr: ph¬ng tr×nh trªn lu«n cã nghiÖm víi mäi gi¸ trÞ cu¶ m c, T×m m ®Ó ph¬ng tr×nh cã 2 nghiÖm x1, x2 tho¶ m·n 3x1- 4x2= 1 Bµi 4 Cho ph¬ng tr×nh:(víi m lµ tham sè) 1,Chøng minh ph¬ng tr×nh lu«n cã nghiÖm víi m,äi gi¸ trÞ cña m. 2, Gäi lµ hai nghiÖm cña ph¬ng tr×nh .T×m m ®Ó Bµi 5: Cho ph¬ng tr×nh : x2 - 2(m - 2)x + 2m - 5 = 0 (1) 1/ Gi¶i ph¬ng tr×nh víi m = 3 2/ CMR: ph¬ng tr×nh lu«n cã nghiÖm víi mäi m. 3/ Gäi x1; x2 lµ hai nghiÖm cña ph¬ng tr×nh (1): T×m m ®Ó: B = x1(1 - x2) + x2(1 - x1) < 4. Bµi 6: Cho phương trình x2 - (2k - 1)x +2k -2 = 0 (k là tham số). Chứng minh rằng phương trình luôn luôn có nghiệm. Bµi 7: Cho ph¬ng tr×nh (x lµ Èn, a lµ tham sè) 1/ Gi¶i ph¬ng tr×nh víi a = 2 2/ Chøng minh r»ng ph¬ng tr×nh lu«n cã nghiÖm ví mäi gi¸ trÞ cña a Bµi 8: Cho ph¬ng tr×nh : x2 – 2 ( m + n)x + 4mn = 0 . Gi¶i ph¬ng tr×nh khi m = 1 ; n = 3 . Chøng minh r»ng ph¬ng tr×nh lu«n cã nghiÖm víi mäi m ,n . Gäi x1, x2, lµ hai nghiÖm cña ph¬ng tr×nh . TÝnh theo m ,n . Bµi 9: Cho ph¬ng tr×nh x2 – ( 2m + 1 )x + m2 + m – 1 =0. Chøng minh r»ng ph¬ng tr×nh lu«n cã nghiÖm víi mäi m . Gäi x1, x2, lµ hai nghiÖm cña ph¬ng tr×nh . T×m m sao cho : ( 2x1 – x2 )( 2x2 – x1 ) ®¹t gi¸ trÞ nhá nhÊt vµ tÝnh gi¸ trÞ nhá nhÊt Êy . H·y t×m mét hÖ thøc liªn hÖ gi÷a x1 vµ x2 mµ kh«ng phô thuéc vµo m . Bµi 10: Cho ph¬ng tr×nh : x2 – 2 ( m + n)x + 4mn = 0 . Gi¶i ph¬ng tr×nh khi m = 1 ; n = 3 . Chøng minh r»ng ph¬ng tr×nh lu«n cã nghiÖm víi mäi m ,n . Gäi x1, x2, lµ hai nghiÖm cña ph¬ng tr×nh . TÝnh theo m ,n . Bài 11: Cho phương trình (m + 1)x2 − 2(m − 1)x + m − 3 = 0 (1) a) Chứng minh rằng "m ≠ −1 phương trình (1) luôn có hai nghiệm phân biệt b) Tìm giá trị của m để phương trình có hai nghiệm cùng dấu HD: a) Chứng minh D' > 0 b) Phương trình (1) có hai nghiệm cùng dấu Û m 3 Bài 12: Cho phương trình x2 − 2(m + 1)x + m − 4 = 0 (1) a) Giải phương trình (1) khi m = 1 b) Chứng minh rằng phương trình (1) luôn có nghiệm với mọi giá trị của m c) gọi x1, x2 là hai nghiệm của phương trình (1). Chứng minh rằng A = x1(1 − x2) + x2(1 − x1) không phụ thuộc vào giá trị của m HD: a) Khi m = 1: PT có hai nghiệm b) A = 2(m + 1) − 2(m − 4) = 10 Þ A không phụ thuộc vào m Tìm hệ thức liên hệ giữa hai nghiệm và độc lập với m Vd: Cho phöông trình baäc hai: x2-2(m+1)x+m-4 (2) a/Giaûi phöông trình (2) khi m =1 b/Chöùng minh raèng pt 2 luoân coù hai nghieäm phaân bieät. c/ Goïi x1 vaø x2 laø hai nghieäm cuûa phöông trình 1. chöùng minh raèng bieåu thöùc A=x1(1-x2)+x2(1-x1) khoâng phuï thuoäc vaøo giaù trò cuûa m. HD:a. Vôùi m=1 taùcoù pt: x2-4x-3=0 => x1,2= 2 Tính r’ r’= vôùi moïi m Theo heä thöùc Viet A= x1+x2 -2x1x2 = 2(m+1)-2(m-4)=10 Vaäy A khoâng phuï thuoäc vaøo giaù trò cuûa m Bài tập: C©u 1: Cho phư¬ng tr×nh : 2x2 + ( 2m - 1)x + m - 1 = 0 1) T×m m ®Ó ph¬ng tr×nh cã hai nghiÖm x1 , x2 tho¶ m·n 3x1 - 4x2 = 11 . 2) T×m ®¼ng thøc liªn hÖ gi÷a x1 vµ x2 kh«ng phô thuéc vµo m . 3) Víi gi¸ trÞ nµo cña m th× x1 vµ x2 cïng d¬ng . Bµi 2: Cho ph¬ng tr×nh : 1 , Chøng minh ph¬ng tr×nh cã hai nghiÖm ph©n biÖt víi mäi m 2, T×m hÖ thøc liªn hÖ gi÷a hai nghiÖm cña ph¬ng tr×nh sao cho hÖ thøc ®ã kh«ng phô thuéc vµo m Bµi 3: Cho ph¬ng tr×nh x2 – ( 2m + 1 )x + m2 + m – 1 =0. Chøng minh r»ng ph¬ng tr×nh lu«n cã nghiÖm víi mäi m . Gäi x1, x2, lµ hai nghiÖm cña ph¬ng tr×nh . T×m m sao cho : ( 2x1 – x2 )( 2x2 – x1 ) ®¹t gi¸ trÞ nhá nhÊt vµ tÝnh gi¸ trÞ nhá nhÊt Êy . H·y t×m mét hÖ thøc liªn hÖ gi÷a x1 vµ x2 mµ kh«ng phô thuéc vµo m . Dựa vào GTLN,GTNN để tìm m Bµi 1: Gi¶ sö x1 vµ x2 lµ hai nghiÖm cña ph¬ng tr×nh : x2 –(m+1)x +m2 – 2m +2 = 0 (1) T×m c¸c gi¸ trÞ cña m ®Ó ph¬ng tr×nh cã nghiÖm kÐp , hai nghiÖm ph©n biÖt . T×m m ®Ó ®¹t gi¸ trÞ bÐ nhÊt , lín nhÊt . Bµi 2:Cho ph¬ng tr×nh x2 – ( m+1)x + m2 – 2m + 2 = 0 (1) Gi¶i ph¬ng tr×nh víi m = 2 . X¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña m ®Ó ph¬ng tr×nh cã nghiÖm kÐp . T×m nghiÖm kÐp ®ã . Víi gi¸ trÞ nµo cña m th× ®¹t gi¸ trÞ bÐ nhÊt , lín nhÊt . Bµi 3: Cho ph¬ng tr×nh x2 – ( m+1)x + m2 – 2m + 2 = 0 (1) a.Gi¶i ph¬ng tr×nh víi m = 2 . b.Víi gi¸ trÞ nµo cña m th× ®¹t gi¸ trÞ bÐ nhÊt , lín nhÊt . c.X¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña m ®Ó ph¬ng tr×nh cã nghiÖm kÐp . T×m nghiÖm kÐp ®ã . Bµi 4: Cho ph¬ng tr×nh x2 – ( m+1)x + m2 – 2m + 2 = 0 (1) a, Gi¶i ph¬ng tr×nh víi m = 2 . b, X¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña m ®Ó ph¬ng tr×nh cã nghiÖm kÐp . T×m nghiÖm kÐp ®ã . c, Víi gi¸ trÞ nµo cña m th× ®¹t gi¸ trÞ bÐ nhÊt , lín nhÊt . Bài 4: Gọi x1, x2 là các nghiệm của phương trình x2 − 2(m − 1)x + m − 3 = 0 a) Không giải phương trình hãy tính giá trị của biểu thức P = (x1)2 + (x2)2 theo m b) Tìm m để P nhỏ nhất HD: a) P = (x1 + x2)2 − 2x1x2 = 4(m − 1)2 − 2(m − 3) = 4m2 − 10m + 10 c) P = . Dấu "=" xảy ra Û Baøi 5: Cho phöông trình: x2-4x+m+1 (1) m laø tham soá Tìm ñieàu kieän cuûa m ñeå phöông trình(1) coù hai nghieäm phaân bieät. Tìm m ñeå pt (1) coù hai nghieäm x1, x2 thoõa maûn: x12+x22=26. Baøi 6: Cho phöông trình baäc hai: x2-2 (m-1)x-3+2m=0 (3) a/Giaûi phöông trình (2) khi m =2 b/Chöùng minh raèng pt 2 luoân coù hai nghieäm vôùi moïi m. c/ Goïi x1 vaø x2 laø hai nghieäm cuûa phöông trình 1. Tìm m thoõa maõn: x12+x22 ñaït giaù trò nhoû nhaát. HD:Caâu a:HS töï laøm b.r’=m2-2m+4 (m-1)2+4m = (m-2)2>=0 vôùi moïi m neân phöông trình luoân coù nghieäm c.Ttính S, P: Töø x12+x22=... = (2m-3)2+1>=1 Daáu “=” xaõy ra khi m=3/2 Vaäy m=3/2 thì x12+x22 ñaït giaù trò nhoû nhaát. Sử dụng định lý viet để t ìm m Bµi 1: Cho ph¬ng tr×nh : x2 - 2m .x + m2 - 9 = 0 a) §Þnh m ®Ó ph¬ng t×nh cã mét nghiÖm b»ng 4 .TÝnh nghiÖm cßn l¹i b) T×m gi¸ trÞ cña m ®Ó ph¬ng tr×nh cã hai nghiÖm x1; x2 tháa m·n : x1.x2 - 2 ( x1 + x2 ) < 23 Bµi 2: Cho ph¬ng tr×nh: x2 + ( 2m - 1 ).x - m = 0 a) Gi¶i ph¬ng tr×nh khi m = 1 b) CMR: Ph¬ng tr×nh lu«n cã 2 nghiÖm ph©n biÖt víi mäi m c) T×m m ®Ó 2 nghiÖm x1, x2 tháa m·n : Bµi 3: Cho ph¬ng tr×nh : x2 - 2(m +1).x + m2 - 4m +5 = 0 a) §Þnh m ®Ó ph¬ng tr×nh cã nghiÖm b) T×m m ®Ó ph¬ng tr×nh cã hai nghiÖm ph©n biÖt ®Òu d¬ng Bµi 4: a) Gi¶i ph¬ng tr×nh x4 - 6x2 + 8 = 0 b) Cho ph¬ng tr×nh : x2 - ( 2m - 3 ).x + m2 - 3m = 0 . §Þnh m ®Ó ph¬ng tr×nh cã hai nghiÖm x1; x2 tháa m·n 1< x1 < x2 < 6 Bµi 5: Cho ph¬ng tr×nh : x2 + m.x - n = 0 a) Gi¶i ph¬ng tr×nh khi m = - ( 2 - ) vµ n = 2 b) Cho n = 1 .T×m c¸c gi¸ trÞ cña m ®Ó ph¬ng tr×nh cã Ýt nhÊt mét nghiÖm lín h¬n hay b»ng 2 Bµi 6: Cho ph¬ng tr×nh : x2 - m x + m - 1 = 0 a) Chøng tá ph¬ng tr×nh lu«n cã nghiÖm x1 ; x2 víi mäi m , tÝnh nghiÖm kÐp cña ph¬ng tr×nh vµ gi¸ trÞ cña m t¬ng øng b) §Æt A = x12 + x22 - 6x1.x2 . T×m m sao cho A = 8 , råi t×m gi¸ trÞ nhá nhÊt cña A vµ gi¸ trÞ cña m t¬ngøng Bµi 7: Cho ph¬ng tr×nh bËc hai x2 + mx +n - 3 = 0 a) Cho n = 0 .Chøng tá P/T lu«n cã nghiÖm víi mäi gi¸ trÞ cña m b) Víi ®iÒu kiÖn c©u a t×m m ®ª ph¬ng tr×nh cã mét nghiÖm b»ng 1 . T×m nghiÖm cßn l¹i c) T×m m vµ n ®Ó ph¬ng tr×nh cã hai nghiÖm x1 ; x2 tháa m·n Bµi 8 : Cho phng tr×nh (1) tham sè m T×m gi¸ trÞ cña m ®Ó phng tr×nh (1): 1, Cã nghiÖm . 2, Cã tæng b×nh ph¬ng c¸c nghiÖm b»ng 22 3, Cã b×nh ph¬ng cña hiÖu hai nghiÖm b»ng 13 Bµi 9 : Cho ph¬ng tr×nh : x2 – mx + m – 1 = 0 . Gäi hai nghiÖm cña ph¬ng tr×nh lµ x1 , x2 . TÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc . . Tõ ®ã t×m m ®Ó M > 0 . T×m gi¸ trÞ cña m ®Ó biÓu thøc P = ®¹t gi¸ trÞ nhá nhÊt . Bµi 10 : Cho ph¬ng tr×nh : x2 – ( m+2)x + m2 – 1 = 0 (1) Gäi x1, x2 lµ hai nghiÖm cña ph¬ng tr×nh .T×m m tho¶ m·n x1 – x2 = 2 . Bµi 11 : ) Cho ph¬ng tr×nh : x2 - ( m + 4)x + 3m + 3 = 0 ( m lµ tham sè ) a) X¸c ®Þnh m ®Ó ph¬ng tr×nh cã mét nghiÖm b»ng 2 . T×m nghiÖm cßn l¹i . b) X¸c ®Þnh m ®Ó ph¬ng tr×nh cã hai nghiÖm x1 ; x2 tho¶ m·n Bµi 12: Cho ph¬ng tr×nh x2 – 2 (m + 1 )x + m2 - 2m + 3 = 0 (1). Gi¶i ph¬ng tr×nh víi m = 1 . X¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña m ®Ó (1) cã hai nghiÖm tr¸i dÊu . T×m m ®Ó (1) cã mét nghiÖm b»ng 3 . T×m nghiÖm kia . Bµi 13: Cho ph¬ng tr×nh x2 – 2 (m + 1 )x + m2 - 2m + 3 = 0 (1). Gi¶i ph¬ng tr×nh víi m = 1 . X¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña m ®Ó (1) cã hai nghiÖm tr¸i dÊu . T×m m ®Ó (1) cã mét nghiÖm b»ng 3 . T×m nghiÖm kia . Bµi 14: Cho ph¬ng tr×nh : 2x2 – ( m+ 1 )x +m – 1 = 0 Gi¶i ph¬ng tr×nh khi m = 1 . T×m c¸c gi¸ trÞ cña m ®Ó hiÖu hai nghiÖm b»ng tÝch cña chóng . Bµi 15: Cho ph¬ng tr×nh : 3x2 + 7x + 4 = 0 . Gäi hai nghiÖm cña ph¬ng tr×nh lµ x1 , x2 kh«ng gi¶i ph¬ng tr×nh lËp ph¬ng tr×nh bËc hai mµ cã hai nghiÖm lµ : vµ . Bµi 16: Gi¶i vµ biÖn luËn ph¬ng tr×nh : (m2 + m +1)x2 – 3m = ( m +2)x +3 Cho ph¬ng tr×nh x2 – x – 1 = 0 cã hai nghiÖm lµ x1 , x2 . H·y lËp phư¬ng tr×nh bËc hai cã hai nghiÖm lµ : sè t¹i ®iÓm cã tung ®é lµ 4 . Bµi 17: Cho phư¬ng tr×nh : x2 – 4x + q = 0 Víi gi¸ trÞ nµo cña q th× ph¬ng tr×nh cã nghiÖm . T×m q ®Ó tæng b×nh ph¬ng c¸c nghiÖm cña ph¬ng tr×nh lµ 16 . Bµi 18: Cho ph¬ng tr×nh bËc hai : vµ gäi hai nghiÖm cña ph¬ng tr×nh lµ x1 vµ x2 . Kh«ng gi¶i ph¬ng tr×nh , tÝnh gi¸ trÞ cña c¸c biÓu thøc sau : a) b) c) d) Bài 19: Cho phương trình x2 − 6x + m = 0 (m là tham số) (1) a) Giải phương trình (1) với m = 5 b) Tìm giá trị của m để phương trình (1) có 2 nghiệm phân biệt x1 và x2 thỏa mãn 3x1 + 2x2 = 20 HD: a) Với m = 5 Þ x1 = 1, x2 = 5 b) Đáp số: m = −16 (x1 = 8, x2 = −2) HD: a) Với m = −1 Þ x1 = 2, x2 = −4 b) m = 0 hoặc m = 3 Baøi 20: Cho phöông trình: x2-2(m+1)x+4m (1) m laø tham soá Giaûi pt vôùi m = 2 CMR phöông trình(1) x=2 laø moät nghieäm. Tìm m ñeå pt (1) coù hai nghieäm x1, x2 thoõa maûn: x13+x23-16m=0. HD: a. Vôùi m=2 taùcoù pt:x2-4x+8=0 Giaûi ñöôïc x1=, x2 = b. Thay x=2 vaøo pt c. Theo ñònh lí Vi eùt ta coù Do x13+x23-16=0 (x1+x2)(x12+2x1x2+x22 -3x1x2)-16 =0 m=...
Tài liệu đính kèm: