Giáo án Đại số 10 nâng cao tiết 48, 49: Bất phương trình & hệ bất phương trình bậc nhất một ẩn

 Tiết : 48 –49	 &3. BẤT PHƯƠNG TRÌNH & HỆ BẤT PHƯƠNG TRÌNH 
BẬC NHẤT MỘT ẨN 	 	 
I) MỤC ĐÍCH BÀI DẠY : 
 	1) Về kiến thức : 
	Hiểu khái niệm bất pt bậc nhất một ẩn .
	2) Về kỹ năng :
	+ Biết cách giải và biện luận bất pt bậc nhất một ẩn .
	+ Có kỹ năng thành thạo trongviệc biễu diễn tập nghiệm của bất pt , hệ bất pt bậc nhất 
một ẩn .
 II) CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH : 
+ Giáo viên chuẩn bị SGK, phiếu học tập , bảng tóm tắt .
+ Hs chuẩn bị SGK, đọc trước bài .
III) KIỂM TRA BÀI CŨ :
Câu hỏi 1: Thế nào là hai bpt tương đương ? Hai bpt sau có tương đương không ? Tại sao ? 
 a) 2x – 1 > 0 (1) 2x – 1 + > (2) 
 b) -2x+5 > 0 (1) 2x-5 < 0 (2) 
Câu hỏi 2: Giải các bpt sau : 5x+4 > 0 ; -3x – 6 0 
Giáo viên gọi hai học sinh lên bảng giải , cả lớp nhận xét ; GV hướng dẩn học 
sinh ghi tập nghiệm của bpt . (có thể biểu diễn nghiệm trên trục số .. ) .GV tổng kết 
 Hoạt động của giáo viên
HĐ của Học sinh 
Nội dung
Để giúp học sinh tự xây dựng bài,
từ dễ đến khó ,và tạo tình huống
có vấn đề gv yêu cầu hs giải 
 bpt : ax > 1 
GV gợi cho hs thấy rằng muốn có 
kết quả chính xác ta phải xét ba 
trường hợp: a>0 , a<0 , a=0 .
 Sau đó giáo viên kết luận :
Làm như vậy là các em đã 
“ giải và biện luận một bpt .”
Như vậy GBL một bpt là gì ? (là
tìm tập nghiệm của bpt chứa t.số) 
 Trong trg hợp tổng quát ta có bpt 
 ax+b< 0 (1) (ghi lên bảng ) 
Giải bpt (1) như thế nào nếu
 a,b là những số đã cho ? 
GBL bpt (1) ta phải xét những
trường hợp nào của a ? 
 (a > 0, a < 0 ,a = 0) 
GV yêu cầu một hs kết luận về
nghiệm của bpt (1);nếu hs làm sai
 gv gợi ý , điều chỉnh cho đúng 
và ghi kết quả lên bảng .
GV hg dẫn hs giải như sau :
 a= ? ( a = m –1 ) 
 Khi nào m-1 > 0 ? < 0 ? = 0 ? 
 GV gọi hs nêu kq biện luận và 
 Gv trình bày lên bảng ..
 * GV gọi một hs xung phong lên 
bảng giải , cả lớp nhận xét , GV 
tổng kết . 
Học sinh
thảo luận ,
xung phong
 lên giải
Hs giải 
Hs thảo
luận trong 
trật tự 
I) Bất phương trình ax + b < 0 :
 Xét bpt : ax+b < 0 (1) 
 x là ẩn số ; a;b là những số thực 
 đã cho ; ta có : 
 ax+b < 0 ax < -b 
 Nếu a > 0 thì :(1)x < 
 Nếu a 
 Nếu a = 0 thì :(1)0x < -b
 + Nếu b < 0: (1) 
 + Nếu b≥ 0 : (1) 
 Đối với các bpt :
 ax +b > 0 (2) 
 ax +b (3)
 ax + b (4) 
 giải và biện luận tương tự 
 VD 1: GBL bpt theo tham số m :
 (m-1)x < 2-3m (a) 
 m-1 > 0 m>1:(a) x < 
 m-1 
 m-1 = 0 m=1: (a)0x < -1 
Bpt vô nghiệm .
KL : 
VD 2: GBL bpt theo tham số m 
 mx ≥ m – 1 (b) 
Chú ý :Nếu thì các bpt (1),(2)
(3),(4) được gọi là bpt bậc I một ẩn .
HĐ 2: Hệ bất pt bậc nhấtmột ẩn :
Gv gọi 2 hs lên bảng giải từng bpt ; hướng dẫn hs tìm tập nghiệm của hệ bpt 
+ Tập nghiệm của bpt 1 : S1 .
+ Tập nghiệm của bpt 1 : S2 .
+ hệ có nghiệm ĩ S1 Ç S2 ≠ Ỉ
+ Hs 1 giải bpt 1
+ Hs 2 giải bpt 2 
+ Vẽ 2 tập nghiệm
 lên cùng trục số 
và lấy giao của hai
 tập nghiệm
+ Kl tập nghiệm của hệ
S1 = ( - ¥; - m]
S2 = (3; + ¥ ) 
 S1 Ç S2 ≠ Ỉ ĩ m < -3 
2. Hệ bpt bậc nhất 1 ẩn:
Muốn giải hệ bấtpt bậc nhất một ẩn, ta giải từng bất pt của hệ rồi lấy giao của các tập nghiệm thu được 
VD: Giải các hệ bpt
· 	
· 	
Ví dụ 2 : Với giá trị của m thì hệ bất pt sau có nghiệm : 
V.CŨNG CỐ :
	+ Pp giải và biện luận bpt ax + b < 0 
	+ PP giải hệ bpt bậc nhất một ẩn .
VI. HƯỚNGDẪN VỀ NHÀ :
	Bài tập 28, 29, 30, 31 trang 121 SGK .
	HD bài 30 : Hệ bpt có nghiệm khi giao của hai tập nghiệm khác rỗng . 
	HD bài 31 : Hệ bpt vô nghiệm khi giao của hai tập nghiệm bằng rỗng . 
 Tiết : 50 .Luyện tập 	 &3. BẤT PHƯƠNG TRÌNH & HỆ BẤT PHƯƠNG TRÌNH 
BẬC NHẤT MỘT ẨN 	 	 
I) MỤC ĐÍCH BÀI DẠY : 
 	+ Biết cách giải và biện luận bất pt bậc nhất một ẩn .
	+ Có kỹ năng thành thạo trong việc biễu diễn tập nghiệm của bất pt , hệ bất pt bậc nhất 
một ẩn .
 II) CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH : 
+ Giáo viên chuẩn bị SGK, phiếu học tập , bảng tóm tắt .
+ Hs chuẩn bị SGK, chuẩn bị bài tập .
III) KIỂM TRA BÀI CŨ :
Câu 1 : Giải và biện luận bất pt : ( a + 1) x + a + 3 ≥ 4x + 1 .
Câu 2 : Giải hệ bpt 
 Hoạt động của giáo viên
HĐ của Học sinh 
Nội dung
PP giải và biện luận bpt 
 ax+b < 0 ax < -b 
+ Nếu a > 0 thì :(1)x < 
 +Nếu a 
+ Nếu a = 0 thì :(1)0x < -b
 - Nếu b < 0: (1) 
 - Nếu b≥ 0 : (1) 
+ các nhóm thảoluận cử đại dịện lên bảng giải .
+ Cử đại diện 4 nhóm giải, hoặc viết lên bảng phụ , sau đó lên bảng trình bày .
Bài 28 : Giải và bl :
(m + 2)x > m2 + 8 (1)
m = -2 : (1) vô nghiệm .
m > - 2 (1) ĩ x > 
m < - 2 (1) ĩ x < 
b) (m – 3) x £ m2 – 3m (2) 
m = 3 : (2) đúng " x Ỵ R 
m >3 : (2) ĩ x £ m .
m <3 : (2) ĩ x ≥ m .
+ PP giải hệ bpt 
Muốn giải hệ bấtpt bậc nhất một ẩn, ta giải từng bất pt của hệ rồi lấy giao của các tập nghiệm thu được 
Giải bpt (1)
Giải bpt (2)
Vẽ tập nghiệm của (1) và (2) 
Tìm giao của hai tập nghiệm . KL 
+ Cử đại diện 4 nhóm giải, hoặc viết lên bảng phụ , sau đó lên bảng trình bày .
Bài 29 : Giải các hệ bpt 
a) 
c) 
d) 
PP :
Giải bpt (1)
Giải bpt (2)
Vẽ tập nghiệm của (1) và (2) 
Hệ bpt có nghiệm
Khi giao của hai tập nghiệm
 khác rỗng . 
+ Chọn 2 hs khá lên 
bảng trình bày 
Bài 30 : Tìm m để hệ bpt có nghiệm 
a) 
Hệ bpt có nghiệm ĩ - 
	ĩ m < - 5 
b) 
Hệ bpt có nghiệm ĩ -1- m < 2 
	ĩ m > -1 . 
PP :
Giải bpt (1)
Giải bpt (2)
Vẽ tập nghiệm của (1) và (2) 
Hệ bpt vô nghiệm
Khi giao của hai tập nghiệm
bằng rỗng . 
+ Chọn 2 hs khá lên 
bảng trình bày 
Bài 31 :Tìm m để hệ bpt vô nghiệm
a) 
Hệ bpt vô nghiệm ĩ 
	ĩ m £ -7/3
b) 
Hệ bpt vô nghiệm ĩ 
	ĩ m > 72/13 .
V.CŨNG CỐ :
	+ Pp giải và biện luận bpt ax + b < 0 
	+ PP giải hệ bpt bậc nhất một ẩn .
	+ PP xác định thamsố để hệ bpt có nghiệm, vô nghệm .
VI. HƯỚNGDẪN VỀ NHÀ :
	Chuẩn bị bài &4 . DẤU NHỊ THỨC BẬC NHẤT .