Giáo án Đại số khối 10 – Nâng cao tiết 53: Bất phương trình và hệ bất phương trình bậc nhất hai ẩn

	Ngày soạn: 01 – 01 – 2007
Tiết 53 – 54 :	 
Tiết 53: § 5. BẤT PHƯƠNG TRÌNH VÀ HỆ BẤT PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT HAI ẨN
I.MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Hiểu khái niệm bpt, hệ bpt bậc nhất hai ẩn, nghiệm và miền nghiệm của nó.
2. Kĩ năng
- Biết cách xác định miền nghiệm của bpt và hệ bpt bậc nhất hai ẩn.
- Biết cách giải bài toán quy hoạch tuyến tính đơn giản.
3. Thái độ
- Cẩn thận, chính xác 
- Rèn luyện tính nghiêm túc, khoa học.
II. CHUẨN BỊ
III. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
Phương pháp gợi mở thông qua các hoạt động điều khiển tư duy
IV. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ 
	1. Giải pt : |3x + 6| + | x – 1| = 8
	2. Giải bpt : 
3. Bài mới
Họat động 1: BẤT PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT HAI ẨN 
HĐ1a: định nghĩa và cách xác định miền nghiệm
Hoạt động của học sinh
Hoạt động của giáo viên
- Hs đưa ra đn bpt bậc nhất hai ẩn:
+ Định nghĩa: là bpt có một trong các dạng:
+ Mỗi cặp số (x0 ; y0) sao cho ax0 + by0 + c > 0 là nghiệm của bpt ax + by + c > 0
- Đưa ra cách xác định miền nghiệm của bpt:
ax + by + c > 0
+ Vẽ (d) : ax + by + c = 0
+ Xét điểm M(x0 ; y0) không nằm trên (d)
 Nếu ax0 + by0 + c > 0 : thì nửa mp (không kể bờ (d)) chứa điểm M là miền nghiệm của bpt.
 Nếu ax0 + by0 + c < 0 : thì nửa mp (không kể bờ (d)) không chứa điểm M là miền nghiệm của bpt.
a. Định nghĩa
- Gv lấy một số VD về bpt bậc nhất hai ẩn:
Ví dụ: a) 3x + y 0 . b) x + y +1 > 0 .
- Yêu cầu hs dựa vào sgk để đưa ra dạng của bpt bậc nhất hai ẩn ?
- Nghiệm của bất pt bậc nhất hai ẩn?
- Như vậy trong mặt phẳng tọa độ nghiệm của bpt bậc nhất hai ẩn được biểu diễn bởi một điểm và tập nghiệm của nó được bd bởi một tập điểm. Ta gọi tập điểm ấy là miền nghiệm của bpt.
b. Cách xác định miền nghiệm của bpt bậc nhất hai ẩn
- Gv giới thiệu định lý. 
- Nếu M(x0 ; y0) là một nghiệm của bpt ax + by + c > 0 thì nửa mặt phẳng nào là miền nghiệm của bpt?
- Vậy để xác định miền nghiệm của bpt : ax + by + c > 0 ta làm như thế nào?
- Gv nhắc lại cách xác định miền nghiệm của bpt bậc nhất hai ẩn và lưu ý: Đối với bpt dạng ax + by + c, hoặc 
ax + by + c 0 thì miền nghiệm kể cả bờ (là đường thẳng d)
HĐ1b: Aùp dụng
Hoạt động của học sinh
Hoạt động của giáo viên
- Hs làm VD1 theo hướng dẫn của gv
Giải:
(d): 3x + y = 0 qua 2 điểm (0 ; 0) , (1 ; -3)
Chọn M(0 ; 1). Thay vào bpt ta có 1 0 (không thỏa) vậy miền nghiệm của bpt là nửa mp bờ (d) không chứa M(0 ; 1) (là phần không bị gạch chéo)
Giải:
(d) : x + y + 1 = 0 qua 2 điểm (0 ; -1) ; (- 1 ; 0)
Chọn M(0 ; 0) thay vào bpt ta có 1 > 0(thỏa) vậy miền nghiệm của bpt là nửa mp bờ (d) chứa M(0 ; 0)
(là phần không bị gạch chéo) (không kể bờ ())
Ví dụ1: Xác định miền nghiệm của bpt 3x + y 0
- Vẽ (d): 3x + y = 0 ?
- Gv đưa ra lưu ý: Để vẽ (d) ta xác định ít nhất 2 điểm thuộc (d) bằng cách cho hoành độ x xác định tung độ y.
- Chọn điểm không thuộc (d) và thay vào bất pt và kết luận?
Ví dụ 2: Xác định miền nghiệm của bpt: x + y + 1 > 0
- Gọi hs lên bảng áp dụng
- Gọi hs nhận xét 
- Gv củng cố
Hoạt động 2: HỆ BẤT PHƯƠNG TRÌNH BẬC NHẤT HAI ẨN
Hoạt động của học sinh
Hoạt động của giáo viên
- Cách giải hệ bpt bậc nhất hai ẩn
+ Với mỗi bpt ta xác định miền nghiệm và gạch bỏ phần miền còn lại
+ Sau khi làm như trên đối với tất cả các bpt trong hệ trên cùng mp tọa độ, miền còn lại không bị gạch chính là miền nghiệm của hệ
Giải:
(d1) : 3x – y + 3 = 0 qua (0 ; 3) và (- 1 ; 0)
(d2) : - 2x + 3y – 6 = 0 qua (0 ; 2) và (-3 ; 0)
 (d3) : 2x + y + 4 = 0 qua ( 0 ; - 4) và ( - 2 ; 0)
Thử M(0 ; 0) đều thỏa cả 3 bpt. 
Miền nghiệm là phần không bị gạch chéo (không kể biên)
- Hs trình bày VD2
- Hs nhận xét
- Lấy VD về hệ bpt bậc nhất hai ẩn
Ví dụ 1: 
- Yêu cầu hs trình bày cách giải?
- Vẽ (d1) : 3x – y + 3 = 0
 (d2) : - 2x + 3y – 6 = 0
 (d3) : 2x + y + 4 = 0 ?
- Xác định miền nghiệm của từng bpt ?
- Kết luận ?
Ví dụ 2: Xác định miền nghiệm của bpt:
- gv gọi hs lên bảng trình bày.
- gv nhận xét và củng cố.
4. Củng cố
- Cách xác định miền nghiệm bpt bậc nhất hai ẩn.
5. Dặn dò
- Đọc trước đề và phân tích bài toán kinh tế / 131
V. RÚT KINH NGHIỆM