Giáo án Giáo dục công dân 10 - Bài 14: Công dân với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc (tiết 1)

Người soạn: Lê Thanh Thủy
Ngày soạn: 03-03-2015
Bài 14: Công dân với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc (tiết1)
Mục tiêu bài học
Về kiến thức
Nêu được thế nào là lòng yêu nước và các biểu hiện của lòng yêu nước
Trình bày được trách nhiệm của công dân đặc biết là học sinh đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tố quốc.
Về kĩ năng
Biết tham gia các hoạt động xây dựng và bảo vệ tổ quốc phù hợp với khả năng của bản thân.
3.Về thái độ
-yêu quý tự hào về quê hương đất nước dân tộc.
- có ý thức học tập rèn luyện để góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc.
II Phương pháp dạy học
Phương pháp thuyết minh, phương pháp đàm thoại, phương pháp vấn đáp..
III Phương tiện dạy học
SGK GDCD lớp 10, sách giáo viên GDCD lớp 10.
IV tiến trình dạy học
ổn định tổ chức
Kiểm tra bài cũ
Dạy bài mới
Giáo viên đọc bài thơ Nam Quốc Sơn Hà
Nam quốc sơn hà nam đế cư 
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư 
Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm? 
Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư! 
Sông núi nước Nam, vua Nam ở,
Rành rành định phận tại sách trời
Cớ sao lũ giặc sang xâm phạm
Chúng bay sẽ bị đánh tơi bời
Bài thơ gắn với Lý Thường Kiệt đánh quân Tống trên sông Như Nguyệt, Bài òthơ đã nói lên long tự hào tự tôn dân tộc đối với quân sĩ. Nhờ thế tinh thần binh sĩ lên rất cao và quân ta đã thắng quân Tống . Mỗi người đều có tổ quốc của mình. Việt nam là tổ quốc của chúng ta. Đó là tên gọi của đất nước ta một cách thiêng liêng, trìu mến. Là công dân của nước CHXHCN Việt Nam chúng ta có phải yêu nước không và phải có trách nhiệm như thế nào đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Đó là nội dung của bài hôm nay mà cô và các em cùng đi tìm hiểu nài 14
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung kiến thức cần đạt
Cho học sinh nghe bài hát quê hương của Đỗ Trung Quân
Giáo viên: Em có nhận xét gì về tình cảm của tác giả đối với quê hương
Học sinh trả lời
Giáo viên kết luận: Bài hát thể hiện tình cảm yêu thương gắn bó với quê hương nơi chôn nhau cắt rốn của tác giả, tình cảm đó thật giản dị mà thắm thiết
Giáo viên: Theo em thế nào là lòng yêu nước
HS trả lời
GV kết luận
Ví dụ : Bác Hồ vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc, với tình yêu quê hương đất nước năm 1911với tình yêu quê hương đất nước mãnh liệt bác ra tìm đường cứu nước với hai bàn tay trắng, bác đã đi qua 23 nước trải qua biết bao khó khăn vất vả để tìm con đường cứu nước cứu nhân dân và dân tộc
khi đất nước có chiến tranh những lớp trai trẻ nam thanh nữ tú xung phong lên tiền tuyến đánh giặc có biết bao anh hung hi sinh vì tổ quốc khi tuổi còn đôi mươi, còn hậu phương đàn bà cụ già em nhỏ hết long giúp đỡ các anh bộ đội cụ hồ,ông cha ta có câu
Giặc đến nhà đàn bà cũng đánh
Hiện nay nhiều chiến sĩ bộ đội đã hi sinh hạnh phúc của bản thân để lên đường bảo vệ biên giới hải đảo của tổ quốc, những thầy giáo cô giáo quyết tâm đi lên vùng sâu vùng xa mang con chữ đến cho mọi người
Yêu nước còn biểu hiện ở những việc làm nhỏ bé thiết thực như, bỏ rác đúng nơi quy định, không vứt rác bừa bãi, góp phần xây dựng môi trường xanh sạch đẹp, chấp hành pháp luật.. không vi phạm pháp luật không buôn bái trái phép
Quê hương hiểu theo nghĩa rộng là dân tộc, ví dụ khi các e ra nước ngoại du học thì Việt Nam là quê hương của các em
 theo nghĩa hẹp đó là nơi mỗi con người sinh ra và lớn lên, quê hương của cô là Phú Thọ
Tổ quốc và đất nước đều nói đến lãnh thổ của một quốc gia, nhưng tên gọi đất nước nghe gần gũi thân thiết, còn tên gọi tổ quốc thì thiêng liêng và cao quý hơn.
GV: Trong bài hát quê hương tình cảm của tác giả bắt nguồn từ những hình ảnh nào
HS trả lời
Gv kết luận: con đò, con diều biếc, chum khế ngọt, nón lá, cầu tre nhỏ.
 Tuổi thơ của tác giả gắn với những hính ảnh như con đò, chiếc diều chum khế ngọt đây là những hình ảnh rất thôn quê bình dị mộc mạc mà chân chất đến lạ thường
? Theo em, lòng yêu nước được bắt nguồn từ đâu ?
HS trả lời
Lòng yêu nước bắt nguồn từ tình yêu cha mẹ anh chị em, tình yêu quê hương, lòng tự hào tự tôn dân tộc, yêu các truyền thống của địa phương. Lòng yêu nước bắt nguồn từ tình cảm gần gũi trong cuộc sống hằng ngày.
Bản thân cô, cô rất tự hào khi nói mình là người Phú Thọ, Phú Thọ nổi tiếng về các điệu hát xoan và đền Hùng, mới đây UNESCO đã công nhận hát xoan Phú Thọ và lễ hội đần Hùng là văn hóa phi vật thể của nhân loại, lần đầu tiên và có 102 trên thế giới có 1 ngày giỗ tổ, 10-3
Lòng yêu nước còn bắt nguồn từ những hoạt động trong đời sống hằng ngày
Gv kết luận trong bài thơ đất nước của Nguyến Khoa Điềm có viết
Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi 
Đất Nước có trong những cái "ngày xửa ngày xưa..." mẹ thường hay kể 
Đất Nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn 
Đất Nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc 
Tóc mẹ thì bới sau đầu 
Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn 
Cái kèo, cái cột thành tên 
Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng 
Đất Nước có từ ngày đó... 
Lòng yêu nước bắt nguồn từ những hoạt động thường ngày hết nỗi giản dị như ăn trầu, trồng tre
? Truyền thống yêu nước của dân tộc ta được thể hiện như thế nào ?
HS trả lời
Gv kết luận
Là truyền thống cao quý và thiêng liêng
- Là cội nguồn của các giá trị truyền thống khác
Lòng yêu nước là một tình cảm vô cùng cao quý và thiêng liên của mỗi con người
Yêu nước là cội nguồn của các giá trị truyền thống khác như đoàn kết nhân nghĩa, hợp tác.
? Truyền thống yêu nước của dân tộc ta được hình thành từ đâu ?
HS trả lời
Gv nhận xét
Nói đến lịch sử Việt Nam là nói đến quá trình dựng nước và giữ nước các cuộc chiến tranh, trải qua hàng nghìn năm bắc thuộc và hơn chiến tranh chống Pháp và Mĩ cứu nước lòng yêu nước được hun đúc và lan truyền qua các thế hệ.
Trong tác phẩm tinh thần yêu nước của dân ta có viết Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta. Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước
 Gv ? Em hãy so sánh biểu hiện khác nhau giữa lòng yêu nước trước đây với ngày nay ?
HS trả lời
Gv nhận xét
* biêu hiện khác nhau về lòng yêu nước
+ Trước đây : Chống giặc ngoại xâm bảo vệ tổ quốc là hàng đầu.
Ví dụ sẵn sàng hi sinh để bảo vệ độc lập tự do của dân tộc như Bác đã nói chúng ta thà hi sinh tất cả chứ không chịu mất nước không chịu làm nô lệ.
+ Ngày nay : Xây dựng đất nước giàu mạnh, bảo vệ tổ quốc và phát huy truyền thống yêu nước
Ví dụ: ra sức học tập rèn luyện để sau này xây dựng đất nước phát triển, truyền lửa cho thế hệ sau tiếp bước cha anh.
Bảo vệ và xây dựng tổ quốc luôn đi liền với nhau.
GV Lòng yêu nước của dân tộc Việt Nam có biểu hiện như thế nào ? Lấy ví dụ minh chứng cho các biểu hiện đó ?
Hs trả lời
GV nhận xét
+ Tình cảm gắn bó với quê hương, đất nước : người việt nam luôn hướng về cội nguồn ông bà cha mẹ tổ tiên và quê hương của mình hướng về tổ quốc dù có xa xôi
Ví dụ 
Gần đây tháng 5-2014 việc trung quốc đặt giàn khoan 981 ở địa phận nước ta hàng triệu trái tim hướng về biển đảo yêu dấu
Ví dụ như
Anh đi anh nhớ quê nhà 
nhớ canh rau muống nhớ cà dầm tương
Nhớ ai một nắg hai sương
Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao
Dù ai đi ngược về xuôi
 nhớ ngày giỗ tổ mùng mười tháng ba
+Tình thương yêu đối với đồng bào, giống nòi, dân tộc : dân ta rất giàu lòng nhân ái giúp đỡ người khác lúc ốm đau họa nạn, cảm thông sâu sắc trước nỗi đau của đồng bào dân tộc mong muốn đồng bào được sống ấm no hạnh phúc.
ví dụ chương trình ủng hộ người nghèo, trái tim cho em, lục lạc vàng, vượt lên chính mình.
Nhưng hiện nay một bộ phận không nhỏ có thái độ sống thờ ơ vô cảm trước nỗi đau và bất hạnh của người khác ví dụ : thời gian gần đây việc học sinh lớp 7 ở Trà Vinh bị các bạn trong lớp đánh vì tội chảnh, các bạn trong lớp không những không ngăn cản mà còn hò hét cổ vũ quay lại clip.. 
Bầu ơi thương lấy bí cùng
 tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn
+Lòng tự hào dân tộc chính đáng
người Việt luôn tự hòa về truyền thống văn hóa lâu đời đậm đà bản sắc dân tộc con người danh nhân văn hóa,tự hòa về non sông gấm vóc những sản vật phong phú của quê hương.
Ví dụ,
Chúng ta tự hào về những thành tựu đã đạt được, từ một nước thiếu ăn chúng ta đã trở thành nước xuất khẩu gạo, đất nước thoát khỏi nghèo nàn lạc hậu, nhìn lại lịch sử Việt Nam là một nước nhỏ bé trong khi Pháp Mĩ và 2 đế quốc hùng mạnh chúng ta đã chiến thắng họ điểm hình trong trận Điện Biên Phủ năm 1954 gây chấn động địa cầu, chúng ta tự hào khi cóanh hùng Phạm Tuân Ông là người đầu tiên của Việt Nam và châu Á bay lên vũ trụ vào năm 1980, danh nhân văn hóa Nguyễn Trãi và Nguyễn Du, vịnh hạ long, hang động sơn đoong biển nha trang phố cổ, hội annhã nhạc cung đình huế múa rối nước.
Tháp Mười đẹp nhất bông sen
Việt Nam đẹp nhất có tên bác Hồ
“Đường vô xứ Huế quanh quanh
Non xanh nước biếc nhu tranh họa đồ.
Trong bình ngô đại cáo nguyễn trãi có viết
Như nước Đại Việt ta từ trước
Vốn xưng nền văn hiến đã lâu
Núi sông bờ cõi đã chia
Phong tục Bắc Nam cũng khác
Từ Triệu, Đinh, Lý, Trần bao đời xây nền độc lập
Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên xưng đế một phương
Tuy mạnh yếu có lúc khác nhau
Song hào kiệt thời nào cũng có.
+ Đoàn kết, kiên cường bất khuất chóng giặc ngoại xâm bảo vệ độc lập chủ quyền dân tộc không chịu làm nô lệ
Ví dụ chiến dịch mùa xuân 1975 giải phóng miền nam thống nhất đất nước, 2 miền nam bắc với 2 chiến lược chiến tranh khác nhau, miền bắc tăng gia sản xuất chi viện cho miền nam ruột thịt về lương thực quân đội : thóc không thiếu 1 cân quân không thiếu 1 người, trong khi miền bắc chịu máy bay của Mỹ bắn phá và thiệt hại nặng nề ,quân và dân vẫn quyết tâm chi viện cho miền nam để chống Mỹ thống nhất đất nước.
+ Cần cù và sáng tạo trong lao động
Người việt nam vốn có truyền thống cần cù sáng tạo trong lao động mỗi người việt nam đều hết mình xây dựng cuộc sống ấm no góp phần xây dựng quê hương đất nước
Trong công việc người Việt Nam cần có kế hoạch, kỉ luật , có kĩ năng hợp tác nhóm
Ví du : đức tính cần cù được đúc kết trong những câu cao dao tục ngữ :
"Có làm thì mới có ăn/Không dưng ai dễ đem phần đến cho"
Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống".
“Cày đồng đang buổi ban trưa/ Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày
Trên đồng cạn, dưới đồng sâu, chồng cày, vợ cấy, con trâu đi bừa
GV Vậy là một học sinh, em phải làm gì để góp phần xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước ?
- Học sinh phát biểu ý kiến cá nhân
Vấn đề biển đông là vấn đề chính trị hết sức nhạy cảm
Tháng5-2014 trung quốc mang giàn khoan 981 đặt tại phần biển nước ta với ý định khai thác dầu mỏ và lấn chiếm chủ quyền lãnh thổ nước ta, trước tình hình đo rất nhiều người quá khích đã đập phá nhà máy của trung quốc, biểu tình. Và hậu quả là nước ta phải bồi thường thiệt hại cho các nhà máy của họ. Một bộ phận khác lên mạng xã hội viết tâm trạng chưi bới bôi xấu chế ảnhtrung quốc làm như vậy vô tình các em đã làm mất đi hình ảnh tốt đẹp của Việt nam trong Mắt bạn bè thế giới một đất nước yêu chuộng hòa bình và hiếu khách. Là một người yêu nước các em hãy có một trái tim nóng và cái đầu lạnh không để bị dụ dỗ mua chuộc đi biểu tình đập phá mà hãy nghe hãy tin Đảng và nhà nước, khi nhà nước ra chỉ thị thì lúc đấy các em thể hiện lòng yêu nước của mình cũng chưa muộn.
1. Lòng yêu nước.
a. Lòng yêu nước là gì ?
- Khái niệm : Lòng yêu nước là tình yêu quê hương, đất nước và tinh thần sẵn sàng đem hết khả năng của mình phục vụ lợi ích của tổ quốc.
- Lòng yêu nước được bắt nguồn từ :
+ Tình yêu cha mẹ, anh chị em và mọi người xung quanh.
+ Tình yêu quê hương.
+ Lòng tự hào dân tộc.
b. Truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam
- Được hình thành từ trong các cuộc đấu tranh chóng giặc và trong lao động sản xuất
- Lòng yêu nước được thể hiện :
+ Tình cảm gắn bó với quê hương, đất nước
+ Tình thương yêu đối với đồng bào, giống nòi, dân tộc
+ Lòng tự hào dân tộc chính đáng
+ Đoàn kết, kiên cường bất khuất chóng giặc
+ Cần cù và sáng tạo trong lao động
Học sinh cần phải :
+ Giữ gìn, phát huy thuyền thống yêu nước của dân tộc
+ Thể hiện lòng yêu nước của mình trong học tập, lao động và cuộc sống
4. Cùng cố. 
Qua bài học ngày hôm nay các em hiểu thế nào là lòng yêu nước, biểu hiện của lòng yêu nước, lòng yêu nước bắt nguồn từ những tình cảm bình dị nhất hơn hết là chủ nhân tương lai của dất nước các em không được quên nhiệm vụ chính của mình là học tập rèn luyện để xây dựng và bảo vệ tổ quốc tươi đẹp của chúng ta.
Em hãy sưu tầm những câu ca dao tục ngữ nói về lòng yêu nước ?
5. Dặn dò, nhắc nhở.
 	Về nhà các em học bài cũ trả lời các câu hỏi cuối bài học và chuẩn bị trước tiết bài 14.