Giáo án Hình học cơ bản 10 tiết 29: Phương trình đường thẳng (t1)

Ngày soạn: 07/03/2007	
Tiết: 29 	 
 Chương 3 . PHƯƠNG PHÁP TỌA ĐỘ TRONG MẶT PHẲNG
--------------------------------------------------------------------------------
 §1. PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG THẲNG (T1)
I. MỤC TIÊU:
	1. Kiến thức: 
- Học sinh nắm được khái niệm vectơ chỉ phương của đường thẳng, nắm cách viết phương trình tham số của đường thẳng khi biết 1 vectơ chỉ phương và đi qua 1 điểm .
	- Nắm mối liên hệ giữa vectơ chỉ phương và hệ số góc của đường thẳng .
	2. kỹ năng:
- Có kỹ năng xác định vectơ chỉ phương của đường thẳng, kĩ năng lập phương trình tham số của đường thẳng .	
	- Có kỹ năng phân tích, tổng hợp.	
3.Tư duy và thái độ: Giáo dục học sinh có ý thức trong học tập, giáo dục tính chính xác trong lập luận và tính toán.
II. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ:
	1. Chuẩn bị của thầy : Sách giáo khoa, thước thẳng, bảng phụ, phiếu học tập.
	2. Chuẩn bị của trò: Xem trước bài học ở nhà.
III. TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY:
1. Ổn định tổ chức. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số. (1’)
2. Kiểm tra bài cũ : (5’)
- Nêu điều kiện để hai vectơ và cùng phương ? 
- Cho 2 điểm A(xA ; yA) , B(xB ; yB) viết tọa độ của vectơ ?
3. Bài mới:
TL
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung ghi bảng
10’
Hoạt động 1: Vectơ chỉ phương của đường thẳng .
GV đưa nội dung HĐ1 lên bảng. Yêu cầu HS làm HĐ1 .
a) Tìm tung độ của 2 điểm M0 và M nằm trên có hoành độ lần lượt là 2 và 6 ?
b) H: Hai vectơ cùng phương khi nào ?
-Hãy chứng minh cùng phương với vectơ = (2; 1) ?
GV: Giới thiệu vectơ ở trên gọi là vectơ chỉ phương của đường thẳng .
H: Vậy vectơ chỉ phương của đường thẳng là gì ?
-GV chốt định nghĩa như SGK .
H: Nếu là một vectơ chỉ phương của đường thẳng thì () có là vectơ chỉ phương của không ? Vì sao ?
GV: Vậy 1 đường thẳng có vô số vectơ chỉ phương .
H: Để xác định đường thẳng ta cần những yếu tố nào ?
-GV chốt lại nhận xét như SGK .
HS làm HĐ1 .
HS: Tung độ M0 là 1 ; tung độ M là 3 .
HS: Hai vectơ cùng phương khi vectơ này bằng k lần vectơ kia .
HS: = (4; 2) = 2
-HS nghe GV giới thiệu .
HS trả lời .
HS: Trả lời và giải thích .
HS: - Cần 1 điểm và 1 vectơ chỉ phương .
-Cần 2 điểm phân biệt .
1. Vectơ chỉ phương của đường thẳng :
a) Định nghĩa : Vectơ được gọi là vectơ chỉ phương của đường thẳng nếu và giá của song song hoặc trùng với 
b) Nhận xét :
- Nếu là một vectơ chỉ phương của đường thẳng thì () cũng là một vectơ chỉ phương của . Do đó một đường thẳng có vô số vectơ chỉ phương .
- Một đường thẳng hoàn toàn được xác định nếu biết một điểm và một vectơ chỉ phương của đường thẳng đó 
10’
Hoạt động 2: Phương trình tham số của đường thẳng .
GV: Trong hệ trục Oxy cho đường thẳng đi qua điểm M0(x0 ; y0) và nhận vectơ =(u1;u2) làm vectơ chỉ phương.
-GV vẽ hình 3.3 lên bảng .
-Lấy M(x; y) thì = ?
H: Nếu M thì có mối quan hệ gì với vectơ ?
H: cùng phương với 
 ?
-Từ đẳng thức vectơ trên GV hướng dẫn HS suy ra phương trình tham số .
-GV yêu cầu HS làm HĐ2 SGK
-GV nhận xét .
BT: Lập phương trình tham số của đường thẳng d đi qua điểm M( -2; 3) và có vectơ chỉ phương là ) 
-HS quan sát hình vẽ và nghe GV giới thiệu .
HS: = (x - x0; y - y0)
HS: cùng phương với 
HS: cùng phương với 
-HS thực hiện .
-HS làm HĐ2 SGK .
HS đứng tại chỗ trả lời .
- HS giải bài tập .
-1 HS lên bảng giải .
 2. Phương trình tham số của đường thẳng :
M
M
0
u
y
x
O
a) Định nghĩa :
Phương trình tham số của đường thẳng đi qua điểm M(x0 ; y0 ) và có vectơ chỉ phương là ( u12+u22 0), t là tham số .
13’
Hoạt động 3: Liên hệ giữa vectơ chỉ phương và hệ số góc của đường thẳng .
 GV: Thực hiện như SGK suy ra y- y0 = (x – x0) . Đặt k = ta được y- y0 = k(x – x0) .
GV: Hướng dẫn HS xây dựng hệ số k = tan.
H: Số k có mối quan hệ gì với hệ số góc của đường thẳng ?
-GV yêu cầu HS làm HĐ 3 SGK .
-GV đưa nội dung ví dụ lên bảng
H: Để viết phương trình đường thẳng d ta cần những yếu tố nào ? 
H: Tìm 1 vectơ chỉ phương của đường thẳng ?
H: Chọn điểm nào thuộc đường thẳng ?
H: Vậy phương trình đường thẳng d là gì ?
HS quan sát .
-HS thực hiện theo hướng dẫn của GV.
HS: k chính là hệ số góc của đường thẳng .
HS làm HĐ3 SGK : 
k = 
HS xem nội dung ví dụ .
HS: Cần 1 vectơ chỉ phương và 1 điểm thuộc đường thẳng .
HS: Tìm 1 vectơ chỉ phương của đường thẳng , chẳng hạn vectơ 
HS: Chọn điểm A hoặc B .
HS: Viết phương trình đường thẳng d .
b) Liên hệ giữa vectơ chỉ phương và hệ số góc của đường thẳng :
v
a
u
2
u
1
a
A
u
y
x
O
- Phương trình đường thẳng đi qua điểm M0(x0 ; y0) và có hệ số góc k là :
 y – y0 = k(x – x0 )
- Nếu có vectơ chỉ phương với 
u1 0 thì hệ số góc của là .
Ví dụ : Viết phương trình tham số của đường thẳng d đi qua 2 điểm A(2; 3) và B(3; 1) . Tính hệ số góc của d .
Giải:
Vì d qua A và B nên d có vectơ chỉ phương 
(1; -2) . Phương trình tham số của d là :
.
Hệ số góc của d là k = -2
4. Củng cố : (4’)
- Vectơ chỉ phương của đường thẳng là gì ? 1 đường thẳng có bao nhiêu vectơ chỉ phương ?
- Dạng tổng quát phương trình tham số của đường thẳng d đi qua điểm M(x0 ; yo ) và có vectơ chỉ phương = (a1 ; a2) ?
5. Hướng dẫn về nhà: (2’)
- Nắm vững các phần đã học .
- BTVN : BT1 /80 SGK .
V. RÚT KINH NGHIỆM: