Giáo án môn Hình 10 nâng cao tiết 10: Trục tọa độ và hệ trục tọa độ

Tuần 10
Tiết ppct: 10
Ngày soạn: 25/10/08
Ngày dạy: 28/10/08 
 	§5. TRỤC TỌA ĐỘ VÀ HỆ TRỤC TỌA ĐỢ
1/ Mục tiêu:
 1. Kiến thức cơ bản: Hiểu khái niệm trục tọa độ, tọa độ của vectơ và của điểm trên trục; Biết được khái niệm độ dài đại số của một vectơ trên trục. 
 2. Kỹ năng, kỹ xảo: Xác định được tọa độ của điểm, của vectơ trên trục; Tính được độ dài đại số của một vectơ khi biết tọa độ hai điểm đầu mút của nó. 
 3. Thái độ nhận thức: Rèn luyện tính thực dụng và óc quan sát.
2/ Chuẩn bị phương tiện dạy học:
 a) Thực tiễn: Học sinh đã biết về hệ trục tọa độ.
 b) Phương tiện dạy học: Bảng phụ, máy tính bỏ túi.	
3/ Gợi ý về pp:
 Hình vẽ minh hoạ trực quan cho học sinh
 Vấn đáp
 4/ Tiến trình tiết dạy:
 a)Kiểm tra bài cũ: (5') Cho tam giác ABC có đường trung tuyến AM, I là trung điểm AB. Gọi J là điểm nằm giữa A và C sao cho AC = 5AJ. Hãy biểu thị vectơ theo hai vectơ và . 
 b) Giảng bài mới:
 Hoạt động 1: Trục tọa độ.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
· Thuyết trình về trục tọa độ.
· Thuyết trình về tọa độ của vectơ và của điểm trên trục.
?: "Trên Ox, điểm A có tọa độ a, điểm B có tọa độ là b. Theo định nghĩa tọa độ điểm trên trục ta có điều gì ?".
?: "Từ đó = ? và= ?".
?: "Từ đó hãy tính tọa độ trung điểm của đoạn thẳng AB ?".
· Chú ý lắng nghe.
· Chú ý lắng nghe.
TL: Ta có và .
TL: Ta có = (a - b) Þ = (a - b)
 = (b - a) Þ = ( b - a).
TL: Tọa độ trung điểm AB là .
1/ Trục tọa độ:
 Trục tọa độ (còn gọi là trục hay trục số) là một đường thẳng trên đó đã xác định một điểm O và một vectơ có độ dài bằng 1.
 Điểm O gọi là gốc tọa độ, vectơ gọi là vectơ đơn vị của trục tọa độ.
 Kí hiệu: (O, ).
 Trục (O, ) còn được gọi là trục x'Ox hay Ox.
 Tọa độ của vectơ và của điểm trên trục: 
 · Cho vectơ nằm trên trục (O; ). Khi đó có số a xác định để = a. Số a như thế gọi là tọa độ của vectơ đối với trục (O; ).
 · Cho điểm M nằm trên trục (O; ). Khi đó có số m xác định để = m. Số m như thế gọi là tọa độ của điểm M đối với trục (O; ).
 Độ dài đại số của vectơ trên trục: 
 Nếu hai điểm A, B nằm trên trục Ox thì tọa độ của vectơ được kí hiệu là và gọi là độ dài đại số của vectơ trên trục Ox.
 · Hai vectơ và bằng nhau khi và chỉ khi .
 · Hệ thức Sa-lơ: 
Û 
 Hoạt động 2: Hệ trục tọa độ.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
· Thuyết trình về hệ trục tọa độ vuông góc.
· Chú ý nghe.
2/ Hệ trục tọa độ:
 Hệ trục tọa độ vuông góc (hệ trục tọa độ) là hệ trục gồm hai trục tọa độ Ox, Oy vuông góc nhau. Vectơ đơn vị trên Ox là , vectơ đơn vị trên Oy là .
 Kí hiệu: Oxy hay (O; )
 * Chú ý: Khi trong mặt phẳng đã cho một hệ trục tọa độ, gọi mặt phẳng đó là mặt phẳng tọa độ.
 c) Củng cố:
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
· Chia nhóm, phát bảng con, yêu cầu học sinh thực hiện giải bài toán trên bảng con.
· Sữa chữa bài toán và củng cố lí thuyết thông qua bài toán.
· Thực hiện giải toán.
· Chú ý khắc sâu kiến thức.
 Trên một trục cho các điểm A, B, M, N lần lượt có tọa độ là -4; 3; 5; -2.
 a) Hãy biểu diễn các điểm đó trên trục.
 b) Hãy xác định độ dài đại số của các vectơ ; ; .
 d) Bài tập về nhà: (5') Trả lời các câu hỏi sau:
	1/ Thế nào là tọa độ của một vectơ đối với hệ trục tọa độ?
	2/ Tìm tọa độ của vectơ khi biết tọa độ hai vectơ ?
	3/ Tọa độ của điểm M là tọa độ của vectơ nào trong mặt phẳng tọa độ?