Kế hoạch dạy học môn Tin học Lớp 10 - Bài 3: Giớ thiệu về máy tính - Phan Kim Cương

Bài 3: GIỚI THIỆU VỀ MÁY TÍNH
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Kiến thức, kĩ năng, thái độ:
a. Kiến thức: 
Trình bày được khái niệm tin học.
Liệt kê cấu trúc của một máy tính.
Kể ra bộ xử lý trung tâm của máy tính.
Nêu được bộ nhớ trong gồm RAM và ROM.
Phân biệt RAM, ROM.
b. Kĩ năng: 
Kỹ năng phân tích, khái quát kiến thức.
Kỹ năng liên hệ với thực tế.
c. Thái độ: 
Sự nghiêm túc và tính tích cực, chủ động trong học tập.
2. Năng lực có thể hình thành và phát triển cho học sinh
Năng lực tự học.
Năng lực giải quyết vấn đề.
Năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông.
II. Chuẩn bị về tài liệu và phương tiện dạy học.
1. Giáo viên: 
Kế hoạch dạy học, sách giáo khoa, câu hỏi liên quan đến bài học.
2. Học sinh: 
Sách giáo khoa, vở ghi.
Ôn lại kiến thức đã học.
Đọc bài trước ở nhà.
III. Tổ chức hoạt động học của học sinh
1. Kiểm tra bài cũ. (3 phút).
Câu hỏi 1: ..
Câu hỏi 2: ..
2. Hoạt động dẫn dắt vào bài. (2 phút).
Muốn máy tính hoạt động được phải có những thành phần nào? Ngoài ra còn có các bộ phận hình thành máy tính? Các thành phần, bộ phận này có đặc điểm gì? Tác dụng của chúng ra sao?
3. Hoạt động hình thành kiến thức:
Hoạt động 1 (7 phút): Khái niệm hệ thống tin học.
Mục tiêu: Trình bày được khái niệm tin học.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
GV: Muốn máy tính hoạt động được phải có những thành phần nào?
 GV:Theo hiểu biết của em kết hợp với SGK (Tr.19) em hãy cho biết hệ thống tin học gồm có các thành phần nào? Thành phần nào là quan trọng nhất? Tại sao?
GV:Vậy hệ thống tin học dùng để làm gì?
HS: Cần có những thành phần: 
+ Phần cứng
+ Phần mềm
+ Sự quản lí và điều khiển của con người.
HS: Hệ thống máy tính gồm ba thành phần:
Phần cứng: Máy tính và các thiết bị liên quan: màn hình, chuột, CPU,...
Phần mềm: Gồm các chương trình tiện ích: Word, Excel,
Sự quản lý và điều khiển của con người: con người làm việc và sử dụng máy tính cho mục đích công việc của mình.
Trong đó sự quản lý và điều khiển của con người là quan trọng nhất trong một hệ thống tin học 
HS: Hệ thống tin học dùng để nhập, xuất, xử lí, truyền và lưu trữ thông tin.
Kết luận
1. Khái niệm hệ thống tin học.
Hệ thống tin học gồm ba thành phần:
Phần cứng (Hardware) gồm máy tính và một số thiết bị liên quan.
Phần mềm (Software) gồm các chương trình. Chương trình là một dãy lệnh, mỗi lệnh là một chỉ dẫn cho máy tính biết thao tác cần thực hiện.
Sự quản lí và điều khiển của con người.
Hệ thống tin học dùng để nhập, xuất, xử lí, truyền và lưu trữ thông tin.
Hoạt động 2 (8 phút): Giới thiệu Sơ đồ cấu trúc của một máy tính.
Mục tiêu: Liệt kê cấu trúc của một máy tính.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
GV:Máy tính là thiết bị dùng để tự động hoá quá trình thu thập, lưu trữ và xử lý thông tin. Có nhiều loại máy tính khác nhau nhưng chúng đều có chung một sơ đồ cấu trúc bao gồm một số bộ phận.
GV:Em hãy cho biết đó là các bộ phận nào?
GV:Mô tả sơ đồ hoạt động của MTĐT qua tranh ảnh. Giới thiệu từng bộ phận trên máy tính và đồng thời nêu ra chức năng của từng bộ phận.
HS: Máy tính gồm các bộ phận:
1. Bộ xử lý trung tâm;
2. Bộ nhớ trong;
3. Bộ nhớ ngoài;
4. Thiết bị vào;
5. Thiết bị ra
Kết luận
2. Sơ đồ cấu trúc một máy tính
Có nhiều loại máy tính khác nhau nhưng chúng đều có chung một sơ đồ cấu trúc gồm các bộ phận như sau:
1. Bộ xử lý trung tâm;
2. Bộ nhớ trong;
3. Bộ nhớ ngoài;
4. Thiết bị vào;
5. Thiết bị ra.
Hoạt động 3 (7 phút): Giới thiệu một số bộ phận chính của máy tính
Mục tiêu: 	Kể ra bộ xử lý trung tâm của máy tính.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
GV:Vậy em có thể cho biết CPU là thành phần như thế nào của máy tính?
GV:CPU gồm những bộ phận nào?
GV:Giới thiệu các bộ phận khác của thanh ghi.
GV:Khi đang làm việc trên máy tính để giữ lại những kết quả đã làm được thì ta phải làm gì?
HS: CPU là thành phần quan trọng nhất của máy tính.Đó là thiết bị chính thực hiện và điều khiển việc thực hiện chương trình.
HS: CPU gồm 2 bộ phận chính:
+ Bộ số học/logic.
+ Bộ điều khiển.
HS: Lưu lại (hoặc ghi lại)
Kết luận
3. Bộ xử lý trung tâm( CPU – Central Processing Unit).
CPU là thành phần quan trọng nhất của máy tính.Đó là thiết bị chính thực hiện và điều khiển việc thực hiện chương trình.
Chất lượng của máy tính phụ thuộc nhiều vào chất lượng của CPU
CPU gồm 2 bộ phận chính:
+ Bộ số học/logic.
+ Bộ điều khiển.
Ngoài ra CPU còn có thêm một số bộ phận khác.
+ Thanh ghi (Register).
+ Bộ nhớ truy cập nhanh (Cache).
Hoạt động 4 (15 phút): Giới thiệu một số bộ phận chính của máy tính
Mục tiêu: Nêu được bộ nhớ trong gồm RAM và ROM.
Phân biệt RAM, ROM.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
GV:Vậy dữ liệu được lưu ở đâu?
GV:Vậy bộ nhớ máy tính gồm những loại bộ nhớ nào?
GV:Định nghĩa bộ nhớ trong. Bộ nhớ trong còn có tên gọi khác là bộ nhớ chính.
 Được đưa vào
Chương trình bộ nhớ trong
 Lưu trữ
Dữ liệu đang được xử lí	 bộ nhớ trong
GV:Bộ nhớ trong có bao nhiêu bộ phận?
a) Bộ nhớ ROM 
GV:Bộ nhớ này do ai nạp? và có thể xóa được không?
GV: Khi bị mất điện dữ liệu còn trong Rom không?
GV:Giới thiệu về bộ nhớ Rom.
b) Bộ nhớ RAM
GV:Dữ liệu của bộ nhớ RAM do đâu mà có?
GV:Khi tắt máy dữ liệu trong RAM như thế nào?
Lưu ý:
GV:Bộ nhớ trong gồm các ô nhớ đánh số thứ tự bắt đầu từ 0.
Số thứ tự của ô nhớ được gọi là địa chỉ của ô nhớ.
Khi thực hiện chương trình, máy tính truy cập dữ liệu ghi trong ô nhớ thông qua địa chỉ của nó.
HS: Bộ nhớ của máy tính
HS: Bộ nhớ trong và bộ nhớ ngoài
HS: Có 2 bộ phận: ROM và RAM
a) Bộ nhớ ROM 
HS: Do nhà sản xuất nạp và không thể xóa được.
HS: Không
b) Bộ nhớ RAM
HS: Do người dùng ghi vào
HS: Sẽ mất đi
Kết luận
4. Bộ nhớ trong (Main Memory)
Bộ nhớ trong là nơi chương trình được đưa vào để thực hiện và là nơi lưu trữ dữ liệu đang được xử lí.
Bộ nhớ trong gồm có 2 phần: 
a) Bộ nhớ ROM (Read Only Memory): 
Chứa một số chương trình hệ thống được hãng sản xuất nạp sẵn. 
Dữ liệu trong ROM không xoá được.
Khi tắt máy, dữ liệu trong ROM không bị mất đi.
b) Bộ nhớ RAM (Random Access Memory): 
RAM là phần bộ nhớ có thể đọc, ghi dữ liệu trong khi làm việc.
Khi tắt máy dữ liệu trong RAM sẽ bị mất đi.
Lưu ý:
Bộ nhớ trong gồm các ô nhớ đánh số thứ tự bắt đầu từ 0.
Số thứ tự của ô nhớ được gọi là địa chỉ của ô nhớ.
Khi thực hiện chương trình, máy tính truy cập dữ liệu ghi trong ô nhớ thông qua địa chỉ của nó.
4. Hoạt động luyện tập (3 phút): 
Mục tiêu: Hệ thống, cũng cố các kiến thức đã học.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Đặt câu hỏi giúp học sinh hệ thống, cũng cố những nội dung trọng tâm của bài học.
Giao nhiệm vụ về nhà cho học sinh.
Trả lời những câu hỏi của giáo viên.
Tiếp nhận nhiệm vụ học tập.
IV. Rút kinh nghiệm