Bài giảng Công nghệ Khối 10 - Tiết 17, Bài 15: Điều kiện phát sinh, phát triển của sâu, bệnh hại của cây trồng

Bài 15 – Tiết 17 
ĐIỀU KIỆN PHÁT SINH, PHÁT TRIỂN CỦA SÂU, BỆNH HẠI CÂY TRỒNG 
Sâu, bệnh sinh trưởng và phát triển 
Nguồn sâu, bệnh hại 
Điều kiện khí hậu, đất đai 
Giống cây trồng 
Chế độ chăm sóc 
ĐIỀU KIỆN PHÁT SINH, PHÁT TRIỂN CỦA SÂU, BỆNH HẠI CÂY TRỒNG (Thầy khái quát nội dung của bài) 
I. Nguồn sâu, bệnh hại 
II. Điều kiện khí hậu, đất đai 
III. Điều kiện về giống cây trồng và chế độ chăm sóc 
IV. Điều kiện để sâu, bệnh phát triển thành dịch 
	I. Nguồn sâu, bệnh hại	 1. Khái niệm sâu, bệnh hại 
Sâu hại: là động vật không xương sống, thuộc ngành chân khớp, 
chuyên gây hại cây trồng. 
Bệnh hại: là sự biến đổi về mặt hình thái và chức năng sinh lí của cây trồng 
do ngoại cảnh hoặc VSV gây nên. 
Kể tên một số loài sâu, bệnh hại mà em biết? 
VD : - Sâu tơ hại rau cải,xà lách súp lơ, sâu xanh da láng, sâu vẽ bùa, sâu xám, rầy nâu 
 - Bệnh rỉ sắt, cháy lá ngọn, héo rũ do vi khuẩn 
RẦY NÂU, RẦY XANH HẠI LÚA 
Nhộng 
Bướm sâu cuốn lá nhỏ 
Lá lúa bị sâu cuốn lá nhỏ phá hoại 
Ruộng lúa bị sâu cuốn lá nhỏ 
SÂU CUỐN LÁ NHỎ 
BỆNH ĐỐM NÂU HẠI LÚA 
2. Nguồn sâu, bệnh hại 
Các loại sâu, bệnh thường 
trú ẩn ở đâu? 
 Có trên đồng ruộng: Trong đất, bờ ruộng, 
bụi cỏ... 
 Có trên hạt giống và cây con bị 
nhiễm sâu, bệnh. 
Cần làm gì để ngăn ngừa sâu, bệnh 
 phát triển? 
- Cày đất, ngâm đất phơi ải 
Tác dụng : Diệt trừ nấm, trứng, nhộng gây hại 
- Phát quang bờ bụi rậm, vệ sinh đồng ruộng 
Tác dụng: làm mất nơi cư trú, cản trở và gây 
 khó khăn cho sự phát triển của sâu bệnh 
- Luân canh cây trồng 
Tác dụng: Cắt đứt nguồn thức ăn của các loại sâu, bệnh hại. 
- Dùng giống sạch bệnh, có sức đề kháng cao, 
xử lý hạt giống trước khi gieo trồng. 
1. Nhiệt độ môi trường. 
Biện pháp khắc phục 
Ảnh hưởng 
 Nội dung 
Các 
yếu tố 
 Ảnh hưởng trực tiếp đến sâu hại và xâm nhập, lây lan của bệnh hại. 
- Giới hạn sống: 10- 52 0 C 
 Thuận lợi: 25-30 0 C 
 Điều chỉnh thời vụ thích hợp. 
 Chọn giống cây trồng phù hợp . 
II. Điều kiện khí hậu, đất đai. 
Đồ thị thể hiện ảnh hưởng của nhiệt độ đến sự phát triển của sâu, bệnh hại 
2. Độ ẩm không 
khí, lượng mưa . 
Biện pháp khắc phục 
Ảnh hưởng 
 Nội dung 
Các 
yếu tố 
- Ảnh hưởng trực tiếp đến lượng nước trong cơ thể sâu hại. 
 - Ảnh hưởng gián tiếp qua nguồn thức ăn. 
→ Độ ẩm cao, mưa nhiều sâu, bệnh hại phát triển. 
- Chọn giống cây trồng thích hợp. 
 - Mật độ gieo trồng vừa phải (gieo trồng đúng kĩ thuật). 
- Thăm đồng, có biện pháp xử lí kịp thời. 
II. Điều kiện khí hậu, đất đai: (tt) 
Độ ẩm cao 
Độ ẩm thấp 
Bệnh đạo ôn 
Ảnh hưởng của độ ẩm đến sâu, bệnh hại 
3. Điều kiện đất đai 
Biện pháp khắc phục 
Ảnh hưởng 
 Nội Dung 
Các 
yếu tố 
- Thừa hoặc thiếu dinh dưỡng. 
 - Ví dụ: 
+ Thừa đạm: Đạo ôn, bạc lá... 
+ Đất chua: Bệnh tiêm lửa... 
- Bón phân khoa học (cân đối giữa NPK, và phân vi lượng), tưới tiêu hợp lí. 
- Luân canh cây trồng . 
II. Điều kiện khí hậu, đất đai: (tt) 
Bệnh bạc lá 
Bệnh đạo ôn 
Bón thừa đạm 
III. Điều kiện giống cây trồng và chế độ chăm sóc 
	 Em hãy phân tích những việc làm nào của 
nông dân dễ tạo điều kiện cho sâu, bệnh 
hại phát triển? 
1. Sử dụng giống 
 - Bị nhiễm sâu, bệnh 
 - Không chống chịu sâu, bệnh 
 Sẽ tạo điều kiện để sâu bệnh hại phát triển 
2. Chế độ chăm sóc 
 Mất cân đối giữa nước và phân bón 
- Bón nhiều phân hóa học 
Ngập úng và nhiều vết xây xát 
 Sẽ tạo điều kiện để sâu bệnh hại phát triển 
Hạt giống và cây con bị nhiễm bệnh 
3. Biện pháp hạn chế: 
 Chọn giống chống chịu sâu, bệnh. 
 Kiểm tra, xử lý hạt giống, cây con trước khi gieo trồng. 
- Có chế độ chăm sóc hợp lí. 
III. Điều kiện giống cây trồng và chế độ chăm sóc: (tt) 
IV. Điều kiện phát triển thành dịch. 
 1. Ổ dịch. 
 Là nơi xuất phát của sâu, bệnh để phát triển, lan rộng ra trên đồng ruộng.. 
 Ví dụ: Trong cỏ, rác, 
rơm rạ sau thu hoạch... 
2. Điều kiện phát triển 
thành dịch 
 NGUỒN SÂU BỆNH HẠI 
Khí hậu (nhiệt độ, độ ẩm, ánh sang), đất đai . 
- Chế độ chăm sóc 
không hợp lí 
- Thức ăn. 
Dịch 
Luyện tập 
1. Sâu bệnh phát sinh trên đồng ruộng thường tiềm ẩn ở: 
Trong đất, trong các bụi cây, trong cỏ rác. 
b. Trong bụi cây cỏ ven bờ ruộng. 
c. Trên hạt giống, cây con. 
d. Cả a, b, c. 
2. Ổ dịch là: 
Nơi có nhiều sâu bệnh. 
b. Nơi xuất phát của sâu bệnh để phát triển rộng ra, lan rộng trên đồng ruộng. 
c. Nơi cư trú của sâu, bệnh. 
d. Cả a, b, c. 
Đ 
Đ 
	A. Làm sạch cỏ, đốt rơm rạ trên đồng ruộng. 
 B. Gieo trồng đúng thời vụ, mật độ. 
 C. Phun thuốc hoá học cho cây giống trước khi gieo trồng 
 D. Bắt và tiêu diệt hết các loại sâu bọ hại gặp trên đồng ruộng 
 E. Tưới tiêu và bón phân hợp lí 
 G. Sử dụng giống có khả năng kháng sâu bệnh cao 
Đ 
Đ 
Đ 
S 
S 
Đ 
Các biện pháp giúp ngăn ngừa dịch bệnh: 
 Xác định câu đúng (Đ), Sai(S) 
 Hướng dẫn học sinh về nhà 
 Học bài và trả lời các câu trong SGK . 
 Chuẩn bị bài thực hành: Nh ận biết một số loại sâu, bệnh hại trên rau cải. 
	1/ Mỗi nhóm 4 mẫu sâu, bệnh hại cây rau cải. Sổ ghi chép, giấy viết bản tường trình. 
	 2/ Chuẩn bị dụng cụ thực hành: 
 Mẫu tiêu bản về sâu, bệnh hại rau cải 
 Tranh ảnh về sâu bệnh hại trên rau cải.