Giáo án Địa lí 10 - Bài 36: Vai trò, đặc điểm và các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển và phân bố ngành giao thông vận tải

Ngày soạn: 20/03/2016
Ngày dạy: từ 21/03 → 26/03/2016
Tiết 48/Tuần 29	
BÀI 36: VAI TRÒ, ĐẶC ĐIỂM VÀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ NGÀNH GIAO THÔNG VẬN TẢI
I. MỤC TIÊU
1.Kiến thức: 
-Trình bày được vai trò ,đặc điểm của ngành giao thông vận tải
- Phân tích được các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố ngành giao thông vận tải
-Tích hợp GDMT:Các yếu tố của môi trường tự nhiên ảnh hưởng tới ngành GTVT(chủ yếu đến khai thác mạng lưới giao thông).
 -Tích hợp môi trường:Tác động của các yếu tố trong môi trường tự nhiên tới sự phát triển và phân bố GTVT(Liên hệ với địa phương)
2.Kĩ năng: 
-Phân tích các lược đồ và bản đồ giao thông vận tải ?
-Liên hệ thực tế ở Việt Nam và ở địa phương để hiểu được mức độ ảnh hưởng của các nhân tố tới sự phát triển, phân bố ngành giao thông vận tải.
-Tích hợp GDMT:Phân tích tác động của các yếu tố trong MTTN tới sự phát triển và phân bố GTVT.
3.Thái độ:Có thái độ học tập nghiêm túc 
II. HỆ THỐNG CÂU HỎI
Nêu vai trò của ngành giao thông vận tải.
Tại sao giao thông vận tải góp phần phát triển kinh tế - văn hóa miền núi ?
Ngành giao thông vận tải có những đặc điểm nổi bật nào?
Các nhân tố tự nhiên và kinh tế xã hội có ảnh hưỡng như thế nào đến sự phát triển và phân bố của ngành giao thông vận tải? Cho ví dụ minh họa.
III. PHƯƠNG ÁN ĐÁNH GIÁ:
Nêu vấn đề , câu hỏi thảo luận nhóm, phân tích.
IV. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC: 
1.Giáo viên: Tài liệu chuẩn kiến thức kĩ năng,tập bản đồ thế giới và các châu lục,SGK,SGV, bài soạn,bảng phụ... 
2.Học sinh: Tập bản đồ thế giới và các châu lục,bảng phụ, SGK,...
V. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
1. Ổn định nền nếp:
2. Kiểm tra bài cũ: 
1.Trình bày được vai trò,cơ cấu ngành dịch vụ. Ngành dịch vụ có đặc điểm nổi bật nào? Hiện nay xu hướng phát triển của nganh dịch vụ là như thế nào?
2. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố của ngành dịch vụ. 
3.Nội dung bài mới:
Nội dung
Hoạt động của thầy và trò
Tư liệu,
phương tiện
HĐ của thầy
HĐ của trò
HĐ1:Tìm hiểu vai trò, ngành GTVT(HS làm việc cá nhân:8 phút)
I.Vai trò và đặc điểm ngành giao thông vận tải
1.Vai trò
-Giúp cho quá trình sản xuất xã hội diễn ra liên tục, bình thường.
-Đảm bảo nhu cầu đi lại của nhân dân, 
-Nhân tố quan trọng phân bố sản xuất và dân cư.
-Thúc đẩy hoạt động kinh tế - văn hóa ở các vùng núi xa xôi.
-Củng cố tính thống nhất của nền kinh tế, tăng cường sức mạnh quốc phòng.
-Thực hiện mối giao lưu kinh tế –xã hội giữa các vùng, các nước trên thế giới.
GV lấy một ví dụ thực tế yêu cầu HS nêu vai trò của ngành GTVT và nêu các vai trò tiếp theo
Bước 2:GV chuẩn kiến thức, yêu cầu HS ghi nhớ (nội dung ở cột bên)
-Tại sao giao thông vận tải góp phần phát triển kinh tế - văn hóa miền núi ?Cho biết sản phẩm của ngành nông, công nghiệp và GTVT(chuyển ý)
HS trao đổi dựa vào kiến thức SGK trả lời
HĐ2 :Tìm hiểu đặc điểm ngành giao thông vận tải(HS làm việc cả lớp:5 phút)
2.Đặc điểm
- Sản phẩm: là sự chuyên chở người và hàng hóa.
- Các tiêu chí đánh giá:
+ Khối lượng VC (số hành khách,số tấn hàng hoá) 
+ Khối lượng luân chuyển (người.km ; tấn . km)
+ Cự li vận chuyển trung bình (km)
-Công thức tính.
GV: yêu cầu HS nêu đặc điểm,GV chuẩn kiến thức,sau đó đưa công thức và ví dụ lên( Làm một ý trong bài tập 4 trang 141 SGK
HS tính toán và trình bày kết quả
HĐ3:Tìm hiểu các nhân tố tự nhiên..(HS làm việc nhóm:15 phút)
II.Các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố ngành giao thông vận tải
1.Điều kiện tự nhiên -Vị trí địa lí: quy định sự có mặt, vai trò của một số loại hình giao thông vận tải
Ví dụ: Vùng hoang mạc: Lạc đà, trực thăng;Vùng băng giá xe trượt tuyết do chó và tuần lộc kéo. Ở Nhật, Anh giao thông vận tải đường biển có vị trí quan trọng.
-Địa hình ảnh hưởng lớn đến công tác thiết kế và khai thác các công trình giao thông vận tải.
Ví dụ:Địa hình đồi núi phải đầu tư nhiều để xây dựng các công trình:Chống lở đất,làm đường vòng,đường hầm...
-Khí hậu, thời tiết ảnh hưởng sâu sắc tới hoạt động của phương tiện vận tải.
Ví dụ: Các sân bay nhiều khi phải ngừng hoạt động do sương mù.
-Sông ngòi:ảnh hưởng vận tải đường sông,chi phí cầu đường.
-Khoáng sản:ảnh hưởng hướng vận tải,loại hình VT.
GV:Sơ qua về các nhân tố ,chia lớp thành 4 nhóm giao nhiệm vụ cụ thể:
Nhóm 1 và 2 nghiên cứu vị trí địa lí và địa hình hoàn thành phiếu học tập.
Nhóm 3 và 4 nghiên cứu khí hậu,sông ngòi, khoáng sản hoàn thành phiếu học tập.
GV:Chuẩn kiến thức đồng thời đưa hình ảnh minh họa(Nội dung cột bên)
* Tích hợp môi trường:Tác động của các yếu tố trong môi trường tự nhiên tới sự phát triển và phân bố GTVT(Liên hệ với địa phương)
HS:(Thời gian 3 đến 5 phút ;Dựa vào SGK,kiến thức đã học điền vào phiếu những nội dung thích hợp)
HS:Đại diện nhóm lên trình bày,các nhóm khác bổ xung nhận xét chéo lẫn nhau.
HĐ4:Tìm hiểu các nhân tố kinh tế-xã hội (HS làm việc cả lớp:13 phút)
2.Các điều kiện kinh tế-xã hội
-Sự phát triển và phân bố các ngành kinh tế có ý nghĩa quyết định đối với sự phát triển, phân bố, hoạt động của giao thông vận tải.
+Hoạt động của các ngành kinh tế là khách hàng của ngành giao thông vận tải.
VD:Kinh tế phát triển nhu cầu vận tải lớn thúc đẩy ngành phát triển.
+Trang bị cơ sở vật chất kĩ thuật cho sự phát triển,phân bố,hoạt động ngành giao thông vận tải.
+Quan hệ giữa nơi sản xuất và nơi tiêu thụ quy định hướng và cường độ các luồng vận chuyển
- Phân bố dân cư ( đặc biệt là sự phân bố các thành phố lớn và các chùm đô thị) ảnh hưởng sâu sắc tới vận tải hành khách ( vận tải bằng ô tô)
*GTVT thành phố là:Tổng thể các loại hình vận tải khác nhau làm nhiệm vụ vận chuyển hành khách và hàng hoá.
GV: Đưa sơ đồ tác động của các ngành kinh tế đến ngành GTVT và phân tích,yêu cầu HS phân tích tác động của ngành công nghiệp tới sự phát triển và phân bố,hoạt động của ngành GTVT
GV:Hỏi:Em hãy liệt kê các loại phương tiện VT khác nhau tham gia vào GTVT thành phố.HS:trả lời GV chuẩn kiến thức,đưa hình ảnh minh hoạ 
HS phân tích tác động của ngành công nghiệp tới sự phát triển và phân bố,hoạt động của ngành GTVT
4.Củng cố-luyện tập:(1 phút) Củng cố đặc điểm ,vai trò và sơ đồ hoá các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố ngành GTVT.
5.Hướng dẫn học sinh học ở nhà (1phút) Chuẩn bị bài Địa lí các ngành GTVT.
VI. RÚT KINH NGHIỆM:
...
Kí duyệt giáo án tuần 29
Tiết : 48
Tổ trưởng
Ban Giám Hiệu
Ngày 21/ 03/2016
Nông Hải Yến
Ngày 21/ 03/2016
Dương Thu Nguyệt