Giáo án môn Hóa học lớp 10 - Tiết 22 đến tiết 63

Ngày dạy
Lớp
Số HS Vắng mặt
A1
A2
A3
A4
A5
CHƯƠNG III: LIÊN KẾT HOÁ HỌC
Tiết 22 : LIÊN KẾT ION. TINH THỂ ION
 I-Mục tiêu bài học:
1.Về kiến thức:
 Häc sinh biÕt:
	- Ion lµ g×? Khi nµo nguyªn tö biÕn thµnh ion? Cã mÊy lo¹i ion?
	- Liªn kÕt ion ®­îc h×nh thµnh như thÕ nµo?
 - HS biÕt: V× sao c¸c nguiyªn tö l¹i liªn kÕt víi nhau, sù t¹o thµnh ion, ion ®¬n nguyªn tö, ion ®a nguyªn tö. §Þnh nghÜa liªn kÕt ion, kh¸i niÖm tinh thÓ ion, tÝnh chÊt chung cña hîp chÊt ion.
 2 .Về kỹ n¨ng: 
 Häc sinh vận dông:
Liªn kÕt ion ¶nh hưởng như thÕ nµo ®Õn tÝnh chÊt cña c¸c hîp chÊt ion? 
Viết các ion, gọi tên các ion đơn nguyên tử, đa nguyên tử
ViÕt ®­îc cÊu h×nh e cña ion ®¬n nguyªn tö cô thÓ, x¸c ®Þnh ion ®¬n nguyªn tö, ion ®a nguyªn tö trong mét ph©n tö chÊt cô thÓ.
 3. Về thái độ:
 Phân biệt được liên kết ion với các liên kết khác dựa vào bản chất của chất cụ thể
II- Chuẩn bị:
1.Giáo viên cho HS «n tËp mét sè nhãm A tiªu biÓu ( bµi 8). 
 Hình vẽ tinh thể muối NaCl, sơ đồ phản ứng giữa Na với Clo.
2.Học sinh: Xem bài trước ở nhà.
III – Tiến trình lên lớp:
1.Kiểm tra bài cũ: Viết cấu hình (e) của các nguyên tử có Z= 3, 9
2.Bài mới:
Hoạt động của thầy và trò
Hoạt động 1:
Nội dung bài
-Sự hình thành ion, cation, anion
 1. Ion, cation, anion
Giáo viên nêu vấn đề ở trạng thái cơ bản các nguyên tử có trung hoà về điện không? Vì sao?
Học sinh trả lời nguyên tử có trung hoà về điện 
Giáo viên yêu cầu học sinh viết cấu hình (e) của Li có Z = 3, nhận xét trong các PƯHH Li có xu hướng nhường hay nhận (e)?
Học sinh trả lời
Giáo viên lÊy VD tư¬ng tù víi c¸c kim loại Na, Mg, Al sau ®ã cho HS quan sát s¬ ®å.
HS vËn dông viÕt sơ đồ
Giáo viên yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn.
Ho¹t ®éng 2: 
Giáo viên yêu cầu học sinh viết cấu hình (e) của F có Z = 9, nhận xét trong các PƯHH F có xu hướng nhường hay nhận (e)?
Học sinh trả lời
Giáo viên lÊy VD tư¬ng tù víi c¸c phi kim Cl, O, N sau ®ã cho HS xem s¬ ®å.
HS vËn dông viÕt sơ đồ
Giáo viên yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn.
Giáo viên khi nguyªn tö nhưêng hoÆc nhËn electron ®Ó trë thµnh ion chØ x¶y ra vµ thay ®æi sè e ë líp ngoµi cïng. Cßn ®thn lu«n kh«ng thay ®æi. 
Giáo viên tãm t¾t, tæng qu¸t theo s¬ ®å:
a. Nguyªn tö trung hoµ vÒ ®iÖn.
- Nguyªn tö trung hoµ vÒ điÖn v× tæng sè p mang ®iÖn tÝch dư¬ng ë h¹t nh©n b»ng tæng sè e mang ®iÖn tÝch ©m ë vá nguyªn tö.
b. Sự tạo thành ion dương ( cation).
 Li " Li+ + e
 Na " Na+ + e
Mg " Mg2+ + 2e
Al " Al3+ +3e
c. Sự tạo thành ion âm (antion). F + e " F –
 Cl + e " Cl-
 O +2e " O2-
 N +3e " N3-
d. Kh¸i niÖm ion vµ tªn gäi:
- Sau khi nguyªn tö nhưêng hay nhËn electron th× trë thµnh phÇn tö mang ®iÖn gäi lµ ion.
Ho¹t ®éng 3 :
Giáo viên cho HS tìm hiểu SGK và nhận xét .
Học sinh lấy ví dụ. 
Giáo viên lưu ý với HS ion kh«ng chØ mét nguyªn tö mang ®iÖn mµ cßn lµ nhãm nguyªn tö mang ®iÖn còng ®ưîc gäi lµ ion.
Ho¹t ®éng 4 :
Giáo viên biÓu diÔn ph¶n øng giữa Na với Cl b»ng s¬ ®å: 
+ CÊu t¹o nguyªn tö:
+ KÝ hiÖu:
+ Ph¶n øng ho¸ häc.
Học sinh quan sát và nhận xét rút ra kết luận.
Tên gọi của ion dương: (cation) + tªn kim lo¹i. 
VÝ dô: Li+ (cation liti), Mg2+ (cation magie)  
Tên gọi của ion âm theo gốc axit
Anion +tên theo gèc axit
VD: Cl- anion clo rua. S2- anion sun fua.( trõ anion oxit O2-).
2. Ion ®¬n nguyªn tö vµ ion đa nguyên tử:
a) Ion ®¬n nguyªn tö:
-T¹o nªn tõ mét nguyªn tö.
VÝ dô: Cl-, S2-, I - 
b. Ion ®a nguyªn tö: 
- T¹o nªn tõ 2 hay nhiÒu nguyªn tö lµ nhãm nguyªn tö mang ®iÖn.
VÝ dô: NH4+, OHOH-, HCO3-
II- Sự tạo thành liên kết ion: 
Ví dụ : Phản ứng giữa Na với Clo.
 BiÓu diÔn b»ng s¬ ®å:
D¹ng cÊu t¹o nguyªn tö.
D¹ng kÝ hiÖu.
 Ph¶n øng: 
Liªn kÕt ion lµ liªn kÕt ®îc h×nh thµnh bëi lùc hót tÜnh ®iÖn gi÷a c¸c ion mang ®iÖn tÝch tr¸i dÊu.
Ho¹t ®éng 5 :
Giáo viên cho HS quan sát h×nh vÏ tinh thÓ ion NaCl treo trªn b¶ng ®Ó m« t¶ m¹ng tinh thÓ ion. Sau ®ã GV th¶o luËn vÒ c¸c tÝnh chÊt mµ c¸c em ®· biÕt khi sö dông muèi ¨n h»ng ngµy .
Học sinh quan sát và nhận xét.
III. Tinh thể ion:
1. Tinh thÓ NaCl.
 SGK
2. TÝnh chÊt chung cña hîp chÊt ion.
- Do lùc hót tÜnh ®iÖn gi÷a c¸c ion ngưîc dÊu lín nªn tinh thÓ ion bÒn v÷ng. Hîp chÊt ion ®Òu:
 + Kh¸ r¾n.
 + NhiÖt ®é s«i, nhiÖt ®é nãng ch¶y cao, khã bay h¬i.
 + Khi tan trong nưíc dÔ ph©n li thµnh ion, dung dÞch hoÆc khi nãng ch¶y dÉn ®ưîc ®iÖn. D¹ng r¾n kh«ng dÉn ®iÖn.
Ho¹t ®éng 6
3. Củng cố :
 - Giáo viên hệ thống kiến thức trọng tâm của bài: Sù h×nh thµnh ion, cation, anion, ion ®¬n nguyªn tö, ®a nguyªn tö, sù t¹o thµnh liªn kÕt ion, tinh thÓ ion.
 - Yêu cầu HS làm bài tập sau:
§iÒn vµo chç trèng c¸c sè, c¸c tõ hoÆc côm tõ thÝch hîp
 Ion
Sè lưîng ion
(1, 2, 3)
Lo¹i ion
( §a nguyªn tö, ®¬n nguyªn tö)
Sè lưîng nguyªn tè t¹o nªn
Tªn gäi
Br-
S2-
Mg2+
Fe3+
HPO42-
NO3-
NH4+
4. Dặn dò:
 - Về nhà làm bµi tËp trang 59 – 60 SGK.
 - Bµi tËp SBT: 3.1 ®Õn 3.14 trang 21 -22.
Ngày dạy
Lớp
Số HS Vắng mặt
A1
A2
A3
A4
A5
 Tiết 23: LIÊN KẾT CỘNG HOÁ TRỊ 
I – Mục tiêu bài học :
1.Về kiÕn thức:	
 Häc sinh biÕt:
	- Sù t¹o thµnh liªn kÕt céng ho¸ trÞ trong ®¬n chÊt, hîp chÊt.
	- Kh¸i niÖm vÒ liªn kÕt céng ho¸ trÞ.
- BiÕt ®­îc: §Þnh nghÜa liªn kÕt céng ho¸ trÞ, LKCHT kh«ng cùc (H2, O2), LKCHT cã cùc hay ph©n cùc (HCl, CO2). Mèi liªn hÖ gi÷a hiÖu ®é ©m ®iÖn cña 2 nguyªn tè vµ b¶n chÊt kiªn kÕt ho¸ häc gi÷a 2 nguyªn tè ®ã trong hîp chÊt. TÝnh chÊt chung cña c¸c chÊt cã LKCHT. Quan hÖ gi÷a LKCHT kh«ng cùc, liªn kÕt CHT cã cùc vµ liªn kÕt ion.
2 .Về kü n¨ng: 
 Häc sinh vËn dông:
	- ViÕt c«ng thøc cÊu t¹o cña ®¬n chÊt vµ hîp chÊt.
- ViÕt ®­îc c«ng thøc e, c«ng thøc cÊu t¹o cña mét sè ph©n tö cô thÓ.
- Dù ®o¸n ®­îc kiÓu liªn kÕt ho¸ häc cã thÓ cã trong ph©n tö gåm 2 nguyªn tö khi biÕt hiÖu ®é ©m ®iÖn cña chóng.
3. VÒ th¸i ®é : 
	 Häc sinh thÊy ®­îc sù liªn quan chÆt chÏ gi÷a hiÖn t­îng vµ b¶n chÊt.
II – ChuÈn bÞ: 
 1.GV yªu cÇu HS «n tËp vÒ c¸c n«i dung:
- Mét sè nhãm A tiªu biÓu (ë bµi 8) ®Ó n¾m ch¾c kiÕn thøc vÒ líp vá bÒn cña khÝ hiÕm.
	- Sö dông b¶ng tuÇn hoµn.
	- ViÕt cÊu h×nh electron.
	- §é ©m ®iÖn.
 2.Häc sinh chuÈn bÞ bµi theo néi dung GV yªu cÇu
III – TiÕn tr×nh lªn líp :
1. KiÓm tra bµi cò: Ion lµ g×? Cation, anion lµ g×? 
2. Bµi míi
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Néi dung bµi
Ho¹t ®éng 1:
Gi¸o viªn nªu c©u hái:
H·y viÕt cÊu h×nh cña nguyªn tö H vµ He.
+ So s¸nh cÊu h×nh e cña nguyªn tö H vµ cña He. §Ó cã ®­îc cÊu h×nh bÒn v÷ng cña nguyªn tö He th× H cßn thiÕu mÊy e?
Häc sinh tr¶ lêi.
I.Sù h×nh thµnh liªn kÕt céng ho¸ trÞ:
1. Liªn kªt céng ho¸ trÞ h×nh thµnh gi÷a c¸c nguyªn tö gièng nhau. Sù t¹o thµnh ®¬n chÊt.
a). Sù h×nh thµnh ph©n tö hi®ro.(H2).
Gi¸o viªn h­íng dÉn häc sinh c¸ch viÕt c«ng thøc e, c«ng thøc cÊu t¹o.
Ho¹t ®éng 2:
Gi¸o viªn cho häc sinh lªn b¶ng lµm t­¬ng tù ®èi víi N vµ Ne.
Häc sinh lµm, nhËn xÐt 
Gi¸o viªn chØnh söa cho HS vµ l­u ý c¸ch viÕt c«ng thøc e.
 Gi¸o viªn cñng cè x©y dùng kh¸i niÖm vÒ liªn kÕt céng ho¸ trÞ.
Ho¹t ®éng 3:
Gi¸o viªn nªu vÊn ®Ò nguyªn tö H cã 1e ngoµi cïng cßn thiÕu 1e ®Ó cã líp vá bÒn nh­ He. Cßn nguyªn tö Cl cßn thiÕu 1e ngoµi cïng ®Ó cÊu h×nh bÒn nh­ Ar. H·ycho biÕt sù gãp chung e ®Ó h×nh thµnh ph©n tö HCl.
Häc sinh tr×nh bµy sù t¹o thµnh ph©n tö HCl.
Giaã viªn l­u ý HS viÕt cÆp e dïng chung lÖch vÒ phÝa nguyªn tö cã ®é ©m ®iÖn lín.
Trong ph©n tö H2 chøa mét LK ®¬n.
b). Sù h×nh thµnh ph©n tö nit¬(N2).
- Trong ph©n tö N2 chøa mét LK ba. ë ®iÒu kiÖn th­êng ph©n tö N2 bÒn vµ kÐm ho¹t ®éng ho¸ häc
VËy:
 Liªn kÕt céng ho¸ trÞ lµ liªn kÕt ®­îc t¹o nªn gi÷a hai nguyªn tö b»ng mét hay nhiÒu cÆp electron chung.
2. Liªn kÕt gi÷a c¸c nguyªn tö kh¸c nhau. Sù t¹o thµnh hîp chÊt.
a. Sù h×nh thµnh ph©n tö hi®roclorua (HCl).
Do cÆp e dïng chung bÞ kÐo lªch vÒ phÝa Cl nªn liªn kÕt céng ho¸ trÞ trong ph©n tö HCl lµ liªn kÕt céng ho¸ trÞ cã cùc hay ph©n cùc. 
b. Sù hinh×nh thµnh ph©n tö cac bon ®ioxit (CO2) (cã cÊu t¹o th¼ng).
Gi¸o viªn cho HS viÕt cÊu h×nh e cña C 
(Z = 6) vµ O (Z = 8) råi nhËn xÐt sè e ngoµi cïng: Hái:
§Ó cã cÊu h×nh e líp ngoµi bÒn th× gi÷a C vµ O khi t¹o ph©n tö H/C ph¶i gãp chung mÊy e?
b. Sù hinh×nh thµnh ph©n tö cac bon ®ioxit (CO2) (cã cÊu t¹o th¼ng).
- Ph©n tö CO2 ph©n cùc, nh­ng do cÊu t¹o th¼ng nªn hai liªn kÕt ®«i ph©n cùc C= O triÖt tiªu nhau, kÕt qu¶ lµ CO2 kh«ng ph©n cùc, ph©n tö CO2 chøa LK ®«i nªn CO2 kh¸ bÒn vÒ mÆt ho¸ häc.
Ho¹t ®éng 4
3. Cñng cè: 
GV hÖ thèng kiÕn thøc träng t©m: Sù h×nh thµnh vµ ®Æc ®iÓm cña liªn kÕt CHT kh«ng cùc, cã cùc, mèi liªn hÖ gi÷a hiÖu ®é ©m ®iÖn cña 2 nguyªn tè vµ b¶n chÊt liªn kÕt ho¸ häc. Quan hÖ gi÷a liªn kÕt ion vµ LKCHT.
- C¸ch biÓu diÔn c«ng thøc electron, c«ng thøc cÊu t¹o.
- ThÕ nµo lµ liªn kÕt ®¬n liªn kÕt ba, liªn kÕt ®«i 
4. H­íng dÉn vÒ nhµ:
 Bµi tËp vÒ nhµ: SGK bµi tËp 1 (trang 64). SBT 3.15 ®Õn 3.30 trang 23 -24.
- Xem ph©n cßn l¹i cña bµi.
 Ngày giảng
Lớp
Sĩ số
 Tên học sinh vắng mặt
 A1
 A6
 A7
 Ch­¬ng IV : Ph¶n øng oxi ho¸- khö
 TiÕt 29 : Ph¶n øng oxi ho¸- khö
I-Môc tiªu bµi häc:
1. VÒ kiÕn thøc:	
 Häc sinh hiÓu ®­îc:
- Sù oxi ho¸, sù khö, chÊt oxi ho¸, chÊt khö lµ g× ?
- ThÕ nµo ph¶n øng oxi ho¸- khö?	
2 .VÒ kü n¨ng:
- X¸c ®Þnh sè oxi ho¸.
- NhËn biÕt ph¶n øng oxi ho¸- khö.
3. VÒ th¸i ®é:
- NhËn thøc râ tÇm quan träng cña viÖc n¾m kiÕn thøc vÒ ph¶n øng oxiho¸- khö.
II – ChuÈn bÞ 
1.GV: C©u hái, bµi tËp
2.HS «n tËp:
* C¸c kh¸i niÖm sù oxi ho¸, sù khö, chÊt oxi ho¸, chÊt khö vµ ph¶n øng oxi ho¸ – khö ®· häc ë THCS.
* Kh¸i niÖm vÒ sè oxi ho¸ vµ quy t¾c x¸c ®Þnh sè oxi ho¸ ®· häc ë ch­¬ng tr­íc.
III – TiÕn tr×nh lªn líp:
1.KiÓm tra: Nªu quy t¾c x¸c ®Þnh sè oxiho¸.
2.Bµi míi:
 Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
 Néi dung cña bµi
Ho¹t ®éng 1 :
Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi c©u hái sau:
X¸c ®Þnh sè oxi ho¸?
NhËn xÐt sù thay ®æi sè oxi ho¸? 
Häc sinh tr¶ lêi.
I- §Þnh nghÜa:
1. Sù oxi ho¸ ( qu¸ tr×nh oxi ho¸).
 VÝ dô: 2Mg + O2 2MgO
vµ 
Qu¸ tr×nh Mg nh­êng e : 
 " +2e
 Gäi qu¸ tr×nh oxi ho¸ (sù oxi ho¸) lµ qu¸ tr×nh nh­êng eletron.
Ho¹t ®éng 2:
Gi¸o viªn nªu VD yªu cÇu HS x¸c ®Þnh sè oxi ho¸.
Häc sinh vËn dông lµm.
Gi¸o viªn nhËn xÐt vµ kÕt luËn vai trß c¸c chÊt trong VD trªn.
Häc sinh nªu ®Þnh nghÜa.
Gi¸o viªn yªu cÇu HS so s¸nh víi kh¸i niÖm HS ®· häc THCS.
Ho¹t ®éng 3:
GV ®­a ra mét sè ph¶n øng kh«ng cã mÆt cña oxi:
a, 2Na + Cl2 2NaCl
b. H2 + Cl2 2HCl
c. NH4NO3 N2O + 2H2O
 Yªu cÇu HS x¸c ®Þnh sè oxi ho¸ c¸c nguyªn tè , nhËn xÐt chungvÒ c¸c ph¶n øng trªn.
Häc sinh nhËn xÐt.
Gi¸o viªn kh¸i qu¸t c¸c ph¶n øng trªn kh«ng cã sù tham gia cña oxi.
Häc sinh kÕt luËn.
VËy qu¸ tr×nh oxi ho¸ (sù oxi ho¸) lµ qu¸ tr×nh nh­êng eletron.
2. Sù khö ( qu¸ tr×nh khö).
VÝ dô: CuO + H2 " Cu + H2O
vµ 
Qu¸ tr×nh thu e: + 2e " 
 Gäi qu¸ tr×nh khö (sù khö) lµ qu¸ tr×nh thu eletron.
VËy qu¸ tr×nh khö (sù khö) lµ qu¸ tr×nh thu eletron.
3. ChÊt khö, chÊt oxi ho¸.
* ChÊt khö ( chÊt bÞ oxi ho¸) lµ chÊt nh­êng electron.
* ChÊt oxi ho¸(chÊt bÞ khö) lµ chÊt thu electron.
VÝ dô:
 - Mg, H2 chÊt kh ...  §iÒu chÕ vµ chøng minh tÝnh khö cña hi®rsufua:
a) HiÖn t­îng:
- dd HCl ph¶n øng víi FeS t¹o bät khÝ.
- §èt thÊy ngän löa ch¸y s¸ng mê.
b) Ph¶n øng:
2HCl + FeS " H2S + FeCl2
2H2S + 3O2"2H2O + 2SO2 + Q
L­u ý: KhÝ H2S kh«ng mµu, mïi trøng thèi, khÝ SO2 kh«ng mµu mïi sèc, c¶ 2 khÝ ®Òu rÊt ®éc.
2. TÝnh khö cña l­u huúnh ®ioxit:
a, HiÖn t­îng :
- Dung dÞch nøoc brom nh¹t mµu
b, Ph¶n øng :
SO2+ Br2 + 2H2O "H2SO4 + 2HBr
3. TÝnh oxi ho¸ cña l­u huúnh ®ioxit:
a, HiÖn t­îng :
- Dung dÞch sau phản ứng xuất hiện kết tủa màu vàng
b, Ph¶n øng :
 SO2+ H2S "2H2O + 3S
4.Tính oxi hoá của H2SO4 đặc:
a, HiÖn t­îng :
- Dung dÞch sau phản ứng có màu xanh nhạt.
- Khí thoát ra mùi hắc, Cu tan dần.
b, Ph¶n øng :
Cu+ 2H2SO4 "CuSO4 + SO2 +2H2O
3. Cñng cè: 
- C«ng viÖc sau buæi thùc hµnh:
Gi¸o viªn: + NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ giê thùc hµnh, yªu cÇu HS viÕt t­êng tr×nh TN
+ HS thu dän dông cô, ho¸ chÊt, lµm vÖ sinh dông cô TN, s¾p xÕp l¹i vµ vÖ sinh phßng
4.H­íng dÉn vÒ nhµ: - ViÕt t­êng tr×nh theo mÉu vµ xem bµi häc tiÕt sau.
 Ngày giảng
Lớp
Sĩ số
 Tên học sinh vắng mặt
 A1
 A6
Ch­¬ng VII : Tèc ®é ph¶n øng vµ c©n b»ng ho¸ häc
TiÕt 61, 62 : Tèc ®é ph¶n øng ho¸ häc
I - Môc tiªu bµi häc:
1.VÒ kiÕn thøc:	
Häc sinh biÕt:
+ Kh¸i niÖm vÒ tèc ®é ph¶n øng.
+ Nång ®é, ¸p suÊt, nhiÖt ®é, diÖn tÝch bÒ mÆt cña chÊt ph¶n øng, chÊt xóc t¸c cã ¶nh h­ëng ®Õn tèc ®é ph¶n øng.
2 .VÒ kü n¨ng:
- Häc sinh vËn dông: Thay ®æi nång ®é, ¸p suÊt, nhiÖt ®é, diÖn tÝch bÒ mÆt ®Ó thay ®æi tèc ®é ph¶n øng. Dïng chÊt xóc t¸c ®Ó t¨ng tèc ®é ph¶n øng.
II – ChuÈn bÞ:
1.GV : C©u hái vµ bµi t©p.	
 Ho¸ chÊt vµ dông cô cho thÝ nghiÖm biÓu diÔn:
Tªn dông cô , ho¸ chÊt
 Sè l­îng
1
Cèc ®ùng 25 ml dd H2SO4 0,1 M
6 c¸i
2
Cèc ®ùng 25 ml dd Na2S2O3 0,1 M
3c¸i
3
Cèc ®ùng 25 ml dd Na2S2O3 0,1 M ( nãng kho¶ng 500C)
1 c¸i
4
Cèc ®ùng 10 ml dd Na2S2O3 0,1 M + 15 ml n­íc cÊt
1 c¸i
5
Cèc ®ùng 25 ml dd BaCl2 0,1 M
1 c¸i
6
Cèc ®ùng 25 ml dd HCl 4M
2 c¸i
7
Cèc ®ùng 25 ml dd H2O2
1 c¸i
2.HS : §äc bµi tr­íc ë nhµ:
III – TiÕn tr×nh lªn líp:
1. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong bµi
2. Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Néi dung bµi
 Ngày giảng
Lớp
Sĩ số
 Tên học sinh vắng mặt
 A1
 A6
Ch­¬ng VII : Tèc ®é ph¶n øng vµ c©n b»ng ho¸ häc
TiÕt 61, 62 : Tèc ®é ph¶n øng ho¸ häc
I - Môc tiªu bµi häc:
1.VÒ kiÕn thøc:	
Häc sinh biÕt:
+ Kh¸i niÖm vÒ tèc ®é ph¶n øng.
+ Nång ®é, ¸p suÊt, nhiÖt ®é, diÖn tÝch bÒ mÆt cña chÊt ph¶n øng, chÊt xóc t¸c cã ¶nh h­ëng ®Õn tèc ®é ph¶n øng.
2 .VÒ kü n¨ng:
- Häc sinh vËn dông: Thay ®æi nång ®é, ¸p suÊt, nhiÖt ®é, diÖn tÝch bÒ mÆt ®Ó thay ®æi tèc ®é ph¶n øng. Dïng chÊt xóc t¸c ®Ó t¨ng tèc ®é ph¶n øng.
II – ChuÈn bÞ:
1.GV : C©u hái vµ bµi t©p.	
 Ho¸ chÊt vµ dông cô cho thÝ nghiÖm biÓu diÔn:
Tªn dông cô , ho¸ chÊt
 Sè l­îng
1
Cèc ®ùng 25 ml dd H2SO4 0,1 M
6 c¸i
2
Cèc ®ùng 25 ml dd Na2S2O3 0,1 M
3c¸i
3
Cèc ®ùng 25 ml dd Na2S2O3 0,1 M ( nãng kho¶ng 500C)
1 c¸i
4
Cèc ®ùng 10 ml dd Na2S2O3 0,1 M + 15 ml n­íc cÊt
1 c¸i
5
Cèc ®ùng 25 ml dd BaCl2 0,1 M
1 c¸i
6
Cèc ®ùng 25 ml dd HCl 4M
2 c¸i
7
Cèc ®ùng 25 ml dd H2O2
1 c¸i
2.HS : §äc bµi tr­íc ë nhµ:
III – TiÕn tr×nh lªn líp:
1. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong bµi
2. Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Néi dung bµi
Ho¹t ®éng 1:Gi¸o viªn h­íng dÉn c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm
Häc sinh tiÕn hµnh lµm thÝ nghiÖm víi l­îng nhá ho¸ chÊtvµ quan s¸t hiÖn t­îng ph¶n øng theo thêi gian. 
GV tæng kÕt: §Ó ®¸nh gi¸ møc ®é x¶y ra nhanh, chËm cña c¸c ph¶n øng ho¸ häc, ng­êi ta dïng KN tèc ®é p/ø ho¸ häc gäi t¾t lµ tèc ®é ph¶n øng.
HS ph¸t biÓu kh¸i niÖm vÒ tèc ®é ph¶n øng.
GV yªu cÇu HS xem thÝ dô tÝnh tèc ®é trung b×nh cña ph¶n øng nh­ trong SGK tr 151.
Häc sinh rót ra kÕt luËn.
+ Víi chÊt tham gia ph¶n øng: mol/l.s
 + Víi s¶n phÈm ph¶n øng: 
 mol/l.s
Ho¹t ®éng 2:
Gi¸o viªn cho HS lµm thÝ nghiÖm . 
Häc sinh tiÕn hµnh lµm TN vµ nhËn xÐt hiÖn t­îng x¶y ra.
a
b
I- Kh¸i niÖm vÒ tèc ®é ph¶n øng ho¸ häc
 1. ThÝ nghiÖm:1
2
25ml dd H2SO4 0,1M
25ml dd BaCl2 0,1M
25ml dd Na2S2O3 0,1 M
 (ë 2 cèc):
C¸c ph¶n øng:
*HiÖn t­îng : + èng nghiÖm (1) xó©t hiÖn ngay kÕt tña tr¾ng:
 BaCl2 + H2SO4 BaSO4 + 2HCl
 + èng nghiÖm (2) mét lóc sau míi thÊy mµu tr¾ng ®ôc xuÊt hiÖn
 Na2S2O3 + H2SO4 Na2SO4 + S + H2O
2. NhËn xÐt:
- Tõ hai thÝ nghiÖm trªn Ph¶n øng (1) x¶y ra nhanh h¬n ph¶n øng (2).
*Kh¸i niÖm:
 Tèc ®é ph¶n øng lµ tèc ®é biÕn thiªn nång ®é cña mét trong c¸c chÊt ph¶n øng hoÆc s¶n phÈm trong mét ®¬n vÞ thêi gian. 
II- C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn tèc ®é ph¶n øng
1.¶nh h­ëng cña nång ®é.
XÐt ph¶n øng: Na2S2O3 ë 2 nång ®é kh¸c nhau
 H2SO4+Na2S2O3"S$+SO2#+H2O+Na2SO4 
 !H2SO4 0,1M
 §ùng s½n 25ml dd §ùng s½n 25ml dd
 Na2S2O3 0,1 M Na2S2O3 0,1 M
 + 15ml n­íc cÊ
Gi¸o viªn kÕt luËn.
+ Cho ®ång thêi vµo 2 èng 25ml dd H2SO4 0,1M. 
KÕt luËn:
Tèc ®é phô thuéc vµo nång ®é cña c¸c chÊt tham gia ph¶n øng: khi t¨ng nång ®é cña chÊt ph¶n øng, tèc ®é ph¶n øng t¨ng.
3.Cñng cè:
- T×m mét sè vÝ dô cho mçi lo¹i ph¶n øng nhanh vµ chËm mµ em quan s¸t ®ù¬c trong cuéc sèng vµ trong phßng thÝ nghiÖm.
4. H­íng dÉn vÒ nhµ
- Xem phÇn cßn l¹i cña bµi .
 Ngày giảng
Lớp
Sĩ số
 Tên học sinh vắng mặt
 A1
 A6
TiÕt 61, 62 : Tèc ®é ph¶n øng ho¸ häc
I - Môc tiªu bµi häc:
1.VÒ kiÕn thøc:	
Häc sinh biÕt:
+ Nång ®é, ¸p suÊt, nhiÖt ®é, diÖn tÝch bÒ mÆt cña chÊt ph¶n øng, chÊt xóc t¸c cã ¶nh h­ëng ®Õn tèc ®é ph¶n øng.
2 .VÒ kü n¨ng:
- Häc sinh vËn dông: Thay ®æi nång ®é, ¸p suÊt, nhiÖt ®é, diÖn tÝch bÒ mÆt ®Ó thay ®æi tèc ®é ph¶n øng. Dïng chÊt xóc t¸c ®Ó t¨ng tèc ®é ph¶n øng.
II – ChuÈn bÞ:
1.GV : C©u hái vµ bµi t©p.	
 Ho¸ chÊt vµ dông cô cho thÝ nghiÖm biÓu diÔn:
Tªn dông cô , ho¸ chÊt
 Sè l­îng
1
Cèc ®ùng 25 ml dd H2SO4 0,1 M
6 c¸i
2
Cèc ®ùng 25 ml dd Na2S2O3 0,1 M
3c¸i
3
Cèc ®ùng 25 ml dd Na2S2O3 0,1 M ( nãng kho¶ng 500C)
1 c¸i
4
Cèc ®ùng 10 ml dd Na2S2O3 0,1 M + 15 ml n­íc cÊt
1 c¸i
5
Cèc ®ùng 25 ml dd BaCl2 0,1 M
1 c¸i
6
Cèc ®ùng 25 ml dd HCl 4M
2 c¸i
7
Cèc ®ùng 25 ml dd H2O2
1 c¸i
8
1 gam ®¸ v«i (d¹ng h¹t to) vµ 1 gam ®¸ v«i ( d¹ng h¹t nhá h¬n)
9
MnO2 d¹ng bét, kÏm viªn
2. HS : Xem bµi tr­íc ë nhµ.
III – TiÕn tr×nh lªn líp:
1. KiÓm tra bµi cò: 
 Nªu kh¸i niÖm vÒ ttèc ®é ph¶n øng?
2. Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Néi dung bµi
Ho¹t ®éng 1:
Gi¸o viªn nªu vÝ dô:
 XÐt ph¶n øng: 2HI(k) " H2 (k) + I2 (k)
- P(HI) =1 atm"Vp/ø ®¹t:1,22.10-8mol/(l.s)
- P(HI) =2 atm"Vp/ø ®¹t:4,88.10-8mol/(l.s)
GV y/c HS nhËn xÐt vµ rót ra kÕt luËn
HS ph¸t biÓu kh¸i niÖm 
Ho¹t ®éng 2:
GV tiÕn hµnh lµm TN:
Thùc hiÖn ph¶n øng: (ë 2 cèc):
H2SO4 + Na2S2O3 " S$+SO2#+H2O+Na2SO4 
 0,1M 0,1M (t0bt)
 H2SO4 + Na2S2O3 " S$+SO2#+H2O+Na2SO4 
 0,1M 0,1M (500)
HS quan s¸t tèc dé x¶y ra ph¶n øng ë 2 cèc thÝ nghiÖm vµ ®­a ra lêi nhËn xÐt , viÕt ph­¬ng tr×nh ph¶n øng
Ho¹t ®éng 3:
Gi¸o viªn tiÕn hµnh lµm TN thùc hiÖn ph¶n øng ë 2 cèc:
(1) 2H2O2 " 2H2O + O2#
( x¶y ra chËm)
(2) 2H2O2 2H2O + O2#
( x¶y ra nhanh)
Häc sinh quan s¸t tèc dé x¶y ra ph¶n øng ë 2 cèc thÝ nghiÖm vµ ®­a ra lêi kÕt luËn
II- C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn tèc ®é ph¶n øng
1.¶nh h­ëng cña nång ®é.
2 .¶nh h­ëng cña ¸p suÊt.
( §èi víi c¸c chÊt ph¶n øng lµ chÊt khÝ). VÝ dô: 2HI(k) " H2 (k) + I2 (k)
 Tèc ®é ph¶n øng t¨ng 4 lÇn khi t¨ng ¸p suÊt HI tõ 1atm ®Õn 2 atm.
VËy, ¸p suÊt t¨ng, nång ®é chÊt khÝ t¨ng theo, nªn tèc ®é ph¶n øng t¨ng
3 .¶nh h­ëng cña nhiÖt ®é.
a
b
25ml dd H2SO4 0,1M. 25ml dd H2SO4 0,1M. 
 25ml dd 25ml dd
 Na2S2O30,1M Na2S2O30,1M 
 (tbt) (500C)
Ph¶n øng:
CaCO3 + 2HCl" CaCl2+CO2# + H2O
VËy, khi t¨ng diÖn tÝch bÒ mÆt chÊt ph¶n øng, tèc ®é ph¶n øng t¨ng.
3. ¶nh h­ëng cña chÊt xóc t¸c.
a
b
 ! 25ml H2O2"
 Kh«ng xóc t¸c Xóc t¸c MnO2 
ChÊt xóc t¸c lµ chÊt lµm t¨ng tèc ®é ph¶n øng, nh­ng kh«ng bÞ tiªu hao trong qu¸ tr×nh ph¶n øng. 
Ho¹t ®éng 4:
Gi¸o viªn tiÕn hµnh lµm TN thùc hiÖn ph¶n øng ë 2 cèc
Häc sinh quan s¸t tèc dé x¶y ra ph¶n øng ë 2 cèc thÝ nghiÖm vµ ®­a ra kÕt luËn
Ho¹t ®éng 5:
Gi¸o viªn yªu cÇu HS liªn hÖ thùc tÕ trong ®êi sèng vµ c¸c lÜnh vùc kh¸c.
Häc sinh t×m hiÓu thùc tÕ ®Ó liªn hÖ.
4. ¶nh h­ëng cña diÖn tÝch bÒ mÆt.
( DiÖn tÝch tiÕp xóc)
a
b
 !50 ml dd HCl 6%"
 CaCO3 CaCO3
 h¹t to h¹t nhá
Ph¶n øng:
CaCO3 + 2HCl" CaCl2+CO2# + H2O
VËy, khi t¨ng diÖn tÝch bÒ mÆt chÊt ph¶n øng, tèc ®é ph¶n øng t¨ng. 
III- ý nghÜa thùc tiÔn cña tèc ®é ph¶n øng:
- øng dông nhiÒu trong ®êi sèng vµ s¶n xuÊt.
3. Cñng cè:
- Nªu c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn téc ®é ph¶n øng .Cho VD?
4. H­ãng dÉn vÒ nhµ:
- Lµm bµi tËp
 Ngày giảng
Lớp
Sĩ số
 Tên học sinh vắng mặt
 A1
 A6
TiÕt 63: Bµi thùc hµnh sè 6 : Tèc ®é ph¶n øng ho¸ häc
I - Môc tiªu bµi häc:
1. VÒ kiÕn thøc:
- Cñng cè nh÷ng kiÕn thøc vÒ tèc ®é ph¶n øng ho¸ häc: C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn tèc ®é ph¶nøng.
2. VÒ kÜ n¨ng:
- RÌn luyÖn kÜ n¨ng vÒ thùc hiÖn vµ quan s¸t hiÖn t­îng thÝ nghiÖm ho¸ häc.
3. VÒ th¸i ®é:
- Häc sinh yªu thÝch bé m«n, t­ duy cho häc sinh
II- ChuÈn bÞ:
1. GV:a. Dông cô:
èng nghiÖm
èng nhá giät
Gi¸ ®Ó èng nghiÖm.
KÑp ho¸ chÊt
KÑp gç.
§Ìn cån
	b. Ho¸ chÊt
Dung dÞch HCl nång ®é (18% vµ 6%)
- Dung dÞch H2SO4 lo·ng (10%)
Zn h¹t
2. HS :- KiÕn thøc cÇn «n tËp liªn quan ®Õn bµi thùc hµnh: Tèc ®é ph¶n øng ho¸ häc; c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn tèc ®é ph¶n øng ho¸ häc nh­ nång ®é, nhiÖt ®é, diÖn tÝch bÒ mÆt chÊt r¾n.
	- Chó ý cÇn nghiªn cøu tr­íc ®Ó n¾m ®­îc dông cô, ho¸ chÊt c¸ch lµm thÝ nghiÖm.
III – TiÕn tr×nh lªn líp.
1. KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê.
2. Bµi míi:
Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß
Néi dung
Ho¹t ®éng 1:
GV nªu nh÷ng ®iÓm cÇn chó ý khi thùc hµnh tõng thÝ nghiÖm:
Ho¹t ®éng 2:
Gi¸o viªn h­íng dÉn HS c¸ch lµmTN vµ quan s¸t hiÖn t­îng x¶y ra. 
1. ThÝ nghiÖm 1. ¶nh h­ëng cña nång ®é ®Õn tèc ®é ph¶n øng.
a ) NhËn xÐt:
Tèc ®é ph¶n øng ë èng (1) x¶y ra nhanh h¬n ë èng (2).
b) Ph¶n øng :
Häc sinh lµmTN , quan s¸t
hiÖn t­îng x¶y ra vµ gi¶i thÝch.
Ho¹t ®éng 3:
Gi¸o viªn h­íng dÉn HS c¸ch lµmTN vµ quan s¸t hiÖn t­îng x¶y ra. 
Häc sinh lµmTN , quan s¸t
hiÖn t­îng x¶y ra vµ gi¶i thÝch.
Ho¹t ®éng 4:
Gi¸o viªn h­íng dÉn HS c¸ch lµmTN vµ quan s¸t hiÖn t­îng x¶y ra.
Häc sinh lµmTN , quan s¸t
hiÖn t­îng x¶y ra vµ gi¶i thÝch.
 Zn + 2HCl " ZnCl2 +H2#
c) Nång ®é cã ¶nh h­ëng ®Õn tèc ®é ph¶n øng.
2.ThÝ nghiÖm 2. ¶nh h­ëng cña nhiÖt ®é ph¶n øng.
a) NhËn xÐt:
Tèc ®é ph¶n øng ë èng (2) x¶y ra nhanh h¬n ë èng (1).
b) Ph¶n øng:
 Zn + H2SO4 " ZnSO4 +H2#
c) NhiÖt ®é cã ¶nh h­ëng ®Õn tèc ®é ph¶n øng.
ThÝ nghiÖm 3. Anh h­ëng cña diÖn tÝchbÒ mÆt chÊt r¾n ®Õn tèc ®é ph¶n øng.
a) NhËn xÐt:
Tèc ®é ph¶n øng ë èng (2) x¶y ra nhanh h¬n èng (1).
b) Ph¶n øng:
 Zn + H2SO4 " ZnSO4 +H2#
c) DiÖn tÝch bÒ mÆt cã ¶nh h­ëng ®Õn tèc ®é ph¶n øng.
3. Cñng cè:
C«ng viÖc sau buæi thùc hµnh:
Gi¸o viªn: + NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ giê thùc hµnh, yªu cÇu HS viÕt t­êng tr×nh TN
+ HS thu dän dông cô, ho¸ chÊt, lµm vÖ sinh dông cô TN, s¾p xÕp l¹i vµ vÖ sinh phßng
4.H­íng dÉn vÒ nhµ: - ViÕt t­êng tr×nh theo mÉu vµ xem bµi häc tiÕt sau.