Giáo án Vật lí 10 Tiết 25, 26 Bài 16: Thực hành: Đo hệ số ma sát

TUẦN 13 	NGÀY SOẠN: 18/11/2015
TIẾT 25- 26 	NGÀY DẠY: 21/11/2015
Bài 16: THỰC HÀNH: ĐO HỆ SỐ MA SÁT
I. MỤC TIÊU:
 1. Kiến thức
   - Chứng minh được các công thức (16.2) trong SGK, từ đó nêu được phương án thực nghiệm đo hệ số ma sát trượt theo phương pháp động lực học (phép đo gián tiếp thông qua gia tốc a và góc nghiêng µ).
   - Biết cách hoàn thành bảng báo cáo thí nghiêm - thực hành.
2. Kỹ năng và năng lực
  a. Kĩ năng:
 - Lắp ráp được thí nghiệm theo phương án đã chọn, biết cách sử dụng đồng hồ đo thời gian hiện số điều khiển bằng nam châm điện có công tắc và cổng quang điện để đo chính xác khoảng thời gian chuyển động của vật.
 - Tính và viết đúng kết quả phép đo, với số các chữ số có nghĩa cần thiết.
b. Năng lực:
 - Kiến thức : K3 
 - Phương pháp:P4, P5, P8
 - Trao đổi thông tin: X4,X5,X7,X8
 - Cá thể: C1
 3. Thái độ
  - Tôn trọng kết quả thí nghiệm, tác phong khoa học, tinh thần hợp tác tốt khi làm việc theo nhóm.
4. Trọng tâm
- Thực hành xác định được hệ số ma sát trượt của sắt với máng nhôm
II. CHUẨN BỊ
1.Giáo viên: 
Chuẩn bị cho mỗi nhóm HS
Mặt phẳng nghiêng có gắn thước đo góc và quả dọi; Nam châm điện gắn ở đầu mặt phẳng nghiêng, có hộp công tắt để giữ và thả vật; giá đỡ mặt phẳng nghiêng có thể thay đổi độ cao; trụ kim loại; đồng hồ thời gian hiện số chính xác đến 0,001s; cổng quang điện; thước thẳng có độ chia nhỏ nhất đến mm.
2. Học sinh: 
Ôn lại kiến thức về lực ma sát đặc biệt là ma sát trượt, phương trình động học trên mặt phẳng nghiêng. Đọc trước cơ sở lý thuyết của bài thực hành, cách lắp ráp TN và trình tự thực hành.
III. PHƯƠNG PHÁP
	- Thuyết trình, diễn giải, vấn đáp
	- Phương pháp thực nghiệm, mô hình, thảo luận nhóm
IV. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Ổn định lớp(3 phút).
 2. Bài mới.(40 phút).
Hoạt động 1: Nhắc lại kiến thức về lực ma sát và nhận thức vấn đề:(10 phút)
Các năng lực cần đạt được
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
K3: Sử dụng được kiến thức vật lí để thực hiện các nhiệm vụ học tập.→để trả lời có bao nhiêu loại lực ma sát? Công thức tính lực ma sát? Hệ số ma sát trượt?
X8- X7: tham gia hoạt động nhóm trong học tập vật lí, thảo luận được kết quả công việc của mình và những vấn đề liên quan dưới góc nhìn vật lí → để viết phương trình động lực học của một vật trượt trên mặt phẳng nghiêng, phương án thực hiện để đo hệ số ma sát trượt trên mặt phẳng nghiêng?
- Gợi lại kiến thức cho học sinh bằng các câu hỏi.
+ Có mấy loại lực ma sát? Công thức tính lực ma sát? Hệ số ma sát trượt?
+ Viết phương trình động lực học của các vật chuyển động trên mặt phẳng nghiêng, với góc nghiêng so với mặt phẳng ngang?
+ Phương án thực hiện để đo hệ số ma sát trượt trên mặt phẳng nghiêng?
- Có 3 loại lực ma sát (ma sát trượt, lăn, nghỉ).
+ Công thức tính ma sát trượt: 
trong đó là hệ số ma sát trượt
- Làm việc nhóm để viết phương trình động lực học của một vật trượt trên mặt phẳng nghiêng. 
- Đo bằng cách đo gia tốc a và 
I. Mục đích
Nghiên cứu lực ma sát tác dụng vào một vật chuyển động trên mặt phẳng nghiêng. Đo hệ số ma sát trượt.
II. Cơ sở lí thuyết.
+ Cho một vật nằm trên mặt phẳng nghiêng P, với góc nghiêng α so với mặt phẳng nằm ngang.
+ Tăng dần độ nghiêng, 
α ≥ α0, vật trượt xuống dốc với gia tốc a. Độ lớn của a phụ thuộc vào góc nghiêng α và hệ số ma sát trượt μt.
+ Gia tốc a xác định theo công thức: 
Hoạt động 2: Tìm hiểu dụng cụ thí nghiệm và tiến hành TN:( 30 phút)
Các năng lực cần đạt được
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
X4: mô tả được cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của các thiết bị kĩ thuật, công nghệ→ để biết được cách sử dụng đồng hồ đo thời gian hiện số.
P4: Vận dụng sự tương tự và các mô hình để xây dựng kiến thức vật lí → để chú ý GV hướng dẫn, để tự lắp ráp các bộ phận còn lại.
X8- P8: tham gia hoạt động nhóm trong học tập vật lí , xác định mục đích, đề xuất phương án, lắp ráp, → để tiến hành đo lấy số liệu cụ thể.
P9: Biện luận tính đúng đắn của kết quả thí nghiệm và tính đúng đắn các kết luận được khái quát hóa từ kết quả thí nghiệm này.→tiến hành xử lí kết quả thí nghiệm và rút ra nhận xét và hoàn thành báo cáo.
X5: Ghi lại được các kết quả từ các hoạt động học tập vật lí của mình (nghe giảng, tìm kiếm thông tin, thí nghiệm, làm việc nhóm )→ lắng nghe GV nhận xét.
C1: Xác định được trình độ hiện có về kiến thức,kĩ năng, thái độ của cá nhân trong học tập vật lí.
- Các em hãy nhắc lại cách sử dụng đồng hồ đo thời gian hiện số?
- Hướng dẫn HS cách lắp đặt mặt phẳng nghiêng, cách đọc giá trị góc nghiêng.
- Yêu cầu HS tìm hiểu SGK để lắp ráp các dụng cụ thí nghiệm.
- Giáo viên biểu diễn thí nghiệm cho cả lớp quan sát, từ đó yêu cầu các nhóm tiến hành đo lấy số liệu cụ thể.
- Chú ý sửa sai cho các nhóm HS ngay nếu phát hiện sai.
- Trong quá trình đo cần chú ý tính đúng đắn của kết quả đo.
- GV kiểm tra từng nhóm để có thể đánh giá khả năng của học sinh, và kết hợp sửa chữa cho các em.
- Các nhóm tiến hành làm báo cáo tại lớp, thu gom dụng cụ thí nghiệm để vào đúng vị trí.
- Thu lại báo cáo, nhận xét nhanh qua 2 tiết thực hành.
- HS trả lời
Chú ý GV hướng dẫn, để tự lắp ráp.
- Từng em tự đọc SGK để lắp ráp các bộ phận còn lại.
- Chú ý quan sát.
- Phân chia nhiệm vụ các bạn trong nhóm.
- Làm việc chung để đo lấy số liệu thật chính xác.
- Các nhóm hoàn thành báo cáo.
- Lắng nghe GV nhận xét
- Thu gom dụng cụ, quét dọn phòng thí nghiệm.
Hoạt động 3: Hướng dẫn, giao nhiệm vụ học tập ở nhà.( 2 phút)
+ Yêu cầu: HS chuẩn bị bài sau.
V. RÚT KINH NGHIỆM GIỜ DẠY