Bài giảng Địa lí 10 - Bài 16: Sóng. Thủy triều. Dòng biển

BÀI 16 
SÓNG. THỦY TRIỀU. DÒNG BIỂN 
I.SÓNG BIỂN 
H­íng di chuyÓn 
Khái niệm 
 Sóng biển là hình thức dao động của nước biển theo chiều thẳng đứng nhưng lại cho người ta cảm giác là nước biển từ ngoài khơi xô vào bờ. 
2. Nguyên nhân 
Chủ yếu là do gió 
=> Gió càng mạnh thì sóng càng to 
Nguyên nhân nào 
gây ra sóng biển? 
Những giọt nước biển chuyển động lên cao, khi rơi xuống va đập vào nhau, vỡ tung toé tạo thành bọt trắng, gọi là sóng bạc đầu. 
SÓNG BẠC ĐẦU 
“Sóng bắt đầu từ gió 
Gió bắt đầu từ đâu 
Em cũng không biết nữa 
Khi nào ta yêu nhau”. 
XUÂN QUỲNH 
Sóng 
3. Sóng thần 
* Là sóng có chiều cao khoảng từ 20 – 40 m, truyền theo chiều ngang với tốc độ có thể đạt tới 400 – 800 km/h. Khi vào bờ có sức phá hoại rất lớn. 
3. Sóng thần 
* Nguyên nhân 
+ Động đất, núi lửa phun ngầm dưới đáy biển 
+ Bão 
* Là sóng có chiều cao khoảng từ 20 – 40 m, truyền theo chiều ngang với tốc độ có thể đạt tới 400 – 800 km/h. Khi vào bờ có sức phá hoại rất lớn. 
 Hậu quả của sóng thần 
1. Khái niệm 
TriÒu c­êng 
TriÒu kÐm 
Mùc n­íc triÒu 
II. THUỶ TRIỀU 
Là hiện tượng dao động thường xuyên có chu kì của các khối nước trong các biển và đại dương . 
Mặt trời 
Trái Đất 
 2. Nguyên nhân 
Do sức hút của Mặt Trăng, Mặt Trời. 
Vị trí Mặt Trăng, Mặt Trời so với Trái Đất 
“Thẳng hàng” 
Vị trí Mặt Trăng, Mặt Trời so với Trái Đất 
“Vuông góc” 
1) Ngày 
 không trăng, 1 âm lịch 
2) Ngày Trăng khuyết ngày, 7 hoặc 8 âm lịch 
3) Ngày 
 Trăng tròn, rằm 
4) Ngày 
 Trăng khuyết, 22 hoặc 23 âm lịch 
3. Triều cường và triều kém 
a) Triều cường 
b) Triều kém 
 Khi Mặt Trăng, Mặt Trời, Trái Đất nằm thẳng hàng 
=> thì dao động thủy triều lớn nhất 
 Khi Mặt Trăng, Mặt Trời, Trái Đất nằm vuông góc với nhau 
=> thì dao động thủy triều nhỏ nhất 
Ngµy m ùn 1 âm lÞch 
Mặt trời 
Trái Đất 
Mặt Trămg, Măt Trời, Trái Đất vuông góc 
MT, MT, TĐ thẳng hàng 
Thủy triều nhỏ nhất 
Thủy triều lớn nhất 
Ứng dụng của sóng biển và thuỷ triều 
- Sản xuất muối 
Điện sóng 
Điện thuỷ triều 
- Sản xuất điện 
Năm 938,Ngô Quyền đánh thắng quân Nam Hán 
trên sông Bạch Đằng nhờ lợi dụng chu kì lên 
xuống của thủy triều. 
Triều cường ở Thành phố Hồ Chí Minh 
III. DÒNG BIỂN 
1. Phân loại: + Dòng biển nóng. 
 + Dòng biển lạnh. 
Ghine 
Dòng theo gió mùa 
Gônxtrim 
Curoshio 
Curoshio 
40 0 B 
0 0 
40 0 N 
CÁC DÒNG BIỂN NÓNG 
Nam xích ñaïo 
Brazil 
Mozambique 
Đông Úc 
- Các dòng biển nóng xuất phát ở Xích đạo, chảy về hướng tây, gặp lục địa chuyển hướng về cực. 
2. Đặc điểm 
Dòng theo gió Tây 
Peru 
Tây Úc 
0 0 
Benghela 
Dòng theo gió Tây 
40 0 N 
40 0 B 
C Á C DÒNG BIỂN LẠNH 
California 
Canary 
Labrado 
Oiasivo 
- Các dòng biển lạnh xuất phát từ vùng cực men theo bờ đông của các đại dương chảy về Xích đạo 
Các dòng biển trên thế giới 
Vùng gió mùa 
- Các dòng biển nóng và dòng biển lạnh đối xứng nhau qua bờ các đại dương. 
Củng cố 
CT 
CT 
 Quan sát bản đồ phân bố lượng mưa, em hãy cho biết: 
 Ở vùng Chí tuyến : + bờ nào của lục địa có khí hậu ẩm mưa nhiều? 
 + bờ nào của lục địa có khí hậu khô? Tại sao? 
 Ở vùng ôn đới: + Bờ nào của lục địa có khí hậu lạnh, ít mưa? 
 + Bờ nào của lục địa có khí hậu ấm áp, mưa nhiều? Tại sao? 
* Vùng chí tuyến: 
 Bờ đông (lục địa): mưa nhiều . 
 Bờ tây (lục địa): khô hạn 
*Vùng ôn đới: 
 Bờ đông ( lục địa ): lạnh khô 
 Bờ tây (lục địa): mưa nhiều. 
Ôn 
Đới. 
23 
Củng cố 
Câu 1: Sóng biển là: 
M ột hình thức chuyển động của nước biển theo chiều thẳng đứng. 
b. M ột hình thức chuyển động của nước biển theo chiều ngang. 
c. M ột hình thức dao động của nước biển theo chiều thẳng đứng. 
d. M ột hình thức dao động của nước biển theo chiều ngang. 
24 
Củng cố  
Câu 2: Dao động thủy triều lớn nhất khi? 
a. Mặt Trăng, Mặt Trời và Trái Đất thẳng hàng 
b. Mặt Trăng, Mặt Trời và Trái Đất nằm trên một mặt phẳng 
c. Mặt Trăng, Mặt Trời và Trái Đất vuông góc 
25 
Củng cố 
Câu 3: Dòng biển nóng thường phân bố và chuyển động như thế nào? 
X uất phát từ khoảng vĩ tuyến 30 0 - 40 0 , gần bờ đông của các đại dương rồi chảy về phía Xích Đạo 
P hát sinh ở hai bên Xích Đạo, chảy về hướng đông gặp lục địa chuyển hướng chảy về phía cực. 
c . P hát sinh ở hai bên Xích Đạo, chảy về hướng tây, gặp lục địa chuyển hướng chảy về phía cực. 
26 
Củng cố 
Câu 4 : Các dòng biển nóng và lạnh chảy đối xứng qua: 
a. Xích đạo 
b. Bờ các đại dương 
c. Bờ các lục địa