Bài giảng Địa lí Khối 10 - Tiết 27, Bài 24: Phân bố dân cư. đô thị hóa

Hình ảnh trên gợi cho em thấy điều gì? Những câu thơ, câu hát nào có thể diễn đạt được hình ảnh đó? 
TiÕt 27 - bµi 24 
Sù ph©n bè d©n c­. ®« thÞ ho¸ 
PHÂN BỐ DÂN CƯ 
 Khái 
niệm 
thước 
đo 
Đặc 
điểm 
Các 
nhân 
tố 
ảnh 
hưởng 
ĐÔ THỊ HOÁ 
Khái 
niệm 
Đặc 
điểm 
¶ nh 
hưởng 
của 
ĐTH 
đến 
phát 
triển 
KT- XH 
CẤU TRÚC BÀI HỌC 
Bài 24 : PHÂN BỐ DÂN CƯ. ĐÔ THỊ HÓA 
I. Phân bố dân cư 
 1. Khái niệm 
Đọc SGK, em hãy nêu khái niệm về phân bố dân cư? 
Ph©n bè d©n c­ 
Khu đô thị Phú Mỹ Hưng - TPHCM 
Làng biển Lăng Cô – Thừa Thiên Huế 
Mai Châu – Hòa Bình 
I. Phân bố dân cư 
 1. Khái niệm 
- Khái niệm 
- Tiêu chí đánh giá: 
* Bài toán: Năm 20 13 , dân số thế giới là 713 7 triệu người sinh sống trên diện tích rộng 135 triệu km 2 . Hãy tính mật độ dân số của thế giới. (đơn vị: người/km 2 ). 
- Kết quả: 53 người/km 2 
Con số 53 
người/km 2 cho ta biết điều gì? 
Bài 24 : PHÂN BỐ DÂN CƯ. ĐÔ THỊ HÓA 
I. Phân bố dân cư 
 1. Khái niệm 
 - Tiêu chí đánh giá: Mật độ dân số 
 Công thức tính 
Theo em, mật độ dân số là gì? 
Dân số 
Diện tích 
(người/km 2 ) 
Mật độ sân số = 
Bài 24 : PHÂN BỐ DÂN CƯ. ĐÔ THỊ HÓA 
Quốc gia 
Diện tích 
(triêu km2) 
Dân số 
(triệu người – 1/7/2014) 
Mật độ dân số 
(người/km2) 
Trung Quốc 
9,571 
1355,69 
Việt Nam 
0,331 
90,0 
? Tính m ật độ dân số Trung Quốc và Việt Nam 
I. Phân bố dân cư 
 2. Đặc điểm 
Bài 24 : PHÂN BỐ DÂN CƯ. ĐÔ THỊ HÓA 
 Bảng:Tỉ trọng phân bố dân cư theo châu lục, thời kì 1960-2013 (%) 
 Năm 
Các châu lục 
1650 
1750 
1850 
2005 
2013 
Châu Á 
53,8 
61,5 
61,1 
60,6 
60,3 
Châu Âu 
21,5 
21,2 
24,2 
11,4 
10,4 
Châu Mĩ 
2,8 
1,9 
5,4 
13,7 
13,4 
Châu Phi 
21,5 
15,1 
9,1 
13,8 
15,4 
Châu Đại Dương 
0,4 
0,3 
0,2 
0,5 
0,5 
Toàn thế giới 
100 
100 
100 
100 
100 
Đọc số liệu năm 2013, em có nhận xét gì về sự phân bố dân cư các châu lục trên thế giới? 
Phân bố dân cư thế giới năm 2013 
Chú giải 
(đơn vị: triệu người 
Trên 1000 
100- dưới 1000 
50- dưới 100 
 25-dưới 50 
10- dưới 25 
1- dưới 10 
Dưới 1 
Bảng 24.1. PHÂN BỐ DÂN CƯ THEO CÁC KHU VỰC, NĂM 2005 
T 
T 
Khu vực 
Mật độ 
dân số 
(người/km 2 ) 
T 
T 
Khu 
vực 
Mật độ 
dân số 
(người/km 2 ) 
1 
Bắc Phi 
23 
10 
Đông Á 
131 
2 
Đông Phi 
43 
11 
Đông Nam Á 
124 
3 
Nam Phi 
20 
12 
Tây Á 
45 
4 
Tây Phi 
45 
13 
Trung – Nam Á 
143 
5 
Trung Phi 
17 
14 
Bắc Âu 
55 
6 
Bắc Mĩ 
17 
15 
Đông Âu 
93 
7 
Ca-ri-bê 
166 
16 
Tây Âu 
169 
8 
Nam Mĩ 
21 
17 
Nam Âu 
115 
9 
Trung Mĩ 
60 
18 
Châu Đại Dương 
4 
? Em hãy nhận xét nơi nào có mật độ dân số cao nhất, thấp nhất? 
Tây Âu 169 
Châu Đại Dương 4 
Bài 24 : PHÂN BỐ DÂN CƯ. ĐÔ THỊ HÓA 
PHÂN BỐ DÂN CƯ THẾ GIỚI (năm 2010) 
Bắc Mỹ 
Bắc và Trung Á 
Châu Đại Dương 
Nam Mỹ 
Bắc Phi 
Dân cư đông 
10 NƯỚC ĐÔNG DÂN NHẤT THẾ GIỚI tính đến tháng 7/2014 
stt 
Tên nước 
Dân số 
(triệu người) 
stt 
Tên nước 
Dân số 
(triệu người) 
1 
Trung Quốc 
1.355,69 
6 
Pakixtan 
196,17 
2 
Ấn Độ 
1.236,34 
7 
Nigiêria 
177,16 
3 
Hoa Kỳ 
318,89 
8 
Băng la đet 
166,28 
4 
Inđônêxia 
253,61 
9 
LB Nga 
142,47 
5 
Braxin 
202,66 
10 
Nhật Bản 
127,10 
Châu Á 
 Năm 
Các châu lục 
1650 
1750 
1850 
2005 
2013 
Châu Á 
53,8 
61,5 
61,1 
60,6 
60,3 
Châu Âu 
21,5 
21,2 
24,2 
11,4 
10,4 
Châu Mĩ 
2,8 
1,9 
5,4 
13,7 
13,4 
Châu Phi 
21,5 
15,1 
9,1 
13,8 
15,4 
Châu Đại Dương 
0,4 
0,3 
0,2 
0,5 
0,5 
Toàn thế giới 
100 
100 
100 
100 
100 
 Qua bảng số liệu sau đây, em hãy nhận xét sự thay đổi về tỉ trọng phân bố dân cư trên thế giới trong thời kì 1960-2013? 
 Bảng:Tỉ trọng phân bố dân cư theo châu lục, thời kì 1960-2013 (%) 
Bài 24 : PHÂN BỐ DÂN CƯ. ĐÔ THỊ HÓA 
I. Phân bố dân cư 
 2. Đặc điểm 
 a. Phân bố dân cư không đều trong không gian 
 - Dân cư tập trung đông: Tây Âu, Nam Âu, Đông Nam Á, 
 - Dân cư tập trung thưa thớt: châu Đại Dương, Trung Phi, Bắc Mỹ, Nam Mỹ,, 
Bài 24 : PHÂN BỐ DÂN CƯ. ĐÔ THỊ HÓA 
 b. Biến động về phân bố dân cư theo thời gian 
 Thời kỳ 1650 – 20 13, sự phân bố dân cư theo châu lục thể hiện : 
 - Tỉ trọng của dân cư châu Á, châu Mỹ tăng 
 - Tỉ trọng của dân cư châu Âu, châu Phi giảm 
 - Dân cư châu Đại Dương chiếm tỷ trọng nhỏ 
I. Phân bố dân cư 
 3. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phân bố dân cư 
Đồng bằng sông Hồng: có mức độ tập trung dân số cao : 1225 người/km 2 
Tại sao như vậy? 
Khu vực Tây Bắc dân cư thưa thớt, chỉ: 67 
người/km 2 
Bài 24 : PHÂN BỐ DÂN CƯ. ĐÔ THỊ HÓA 
 Nguồn: tổng cục thống kê, 2013 
I. Phân bố dân cư 
Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phân bố dân cư 
Nhân tố tự nhiên 
Nhân tố KT - XH 
Khí 
hậu 
Nguồn 
nước 
Địa 
Hình 
và đất 
đai 
Khoáng 
sản 
Trình 
độ 
phát 
triển 
LLSX 
Tính 
chất 
nền 
kinh 
tế 
Lịch 
sử 
khai 
thác 
lãnh 
thổ 
Chuyển 
cư 
Nhóm nhân tố nào đóng vai trò quyết định trong phân bố dân cư? 
Bài 24 : PHÂN BỐ DÂN CƯ. ĐÔ THỊ HÓA 
Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phân bố dân cư 
II. §« thÞ ho¸ 
Kh¸i niÖm 
 Đọc SGK, em hãy nêu khái niệm đô thị hóa? 
2. §Æc ®iÓm 
Bài 24 : PHÂN BỐ DÂN CƯ. ĐÔ THỊ HÓA 
Tỉ lệ dân cư thành thị và nông thôn, thời kì 1900-2005 (%) 
 Năm 
Khu vực 
1900 
1950 
1970 
1980 
1990 
2005 
10/7/ 
2014 
Thành thị 
13,6 
29,2 
37,7 
39,6 
43,0 
48,0 
54,6 
Nông thôn 
86,4 
70,8 
62,3 
60,4 
57,0 
52,0 
45,4 
Toàn thế giới 
100 
100 
100 
100 
100 
100 
100 
Báo cáo của LHQ ngày 11/7/2014 – Bộ Ngoại giao 
* Chia nhãm th¶o luËn Thêi gian 3 phót 
- Nhãm 1: Dùa vµo b¶ng sau, h·y nhËn xÐt vÒ sù thay ®æi d©n c­ thµnh thÞ vµ n«ng th«n trªn thÕ giíi trong thêi k× 1900 – 2014. 
Khu vực, 
Châu lục 
Tỉ lệ (%) 
Châu lục, nước 
Tỉ lệ (%) 
Bắc Mỹ 
82,0 
Châu Phi 
40,0 
Mỹ la tinh 
80,0 
Châu Á 
48,0 
Ca ri bê 
100 
Việt Nam 
32,2 
Khu vực, 
Tỉ lệ (%) 
Châu lục, nước 
Tỉ lệ (%) 
Bắc Mỹ 
82,0 
Châu Phi 
40,0 
Mỹ la tinh 
80,0 
Châu Á 
48,0 
Ca ri bê 
100 
Việt Nam 
32,2 
Tỉ lệ dân cư thành thị ở 1 số khu vực trên thế giới, 7/2014 (%) 
Hình 
24 
Tỉ lệ dân thành 
thị trên thế giới, 
thời kì 2000 
- 
2005 
- Nhãm 2: C¨n cø vµo h×nh 24 vµ b¶ng sè liÖu sau, h·y cho biÕt: 
 + Nh÷ng ch©u lôc vµ khu vùc nµo cã tØ lÖ d©n c­ thµnh thÞ cao nhÊt? 
+ Nh÷ng ch©u lôc vµ khu vùc nµo cã tØ lÖ d©n thµnh thÞ thÊp nhÊt? 
Cả lớp 
 Tìm hiểu biểu hiện của lối sống thành thị được phổ biến rộng rãi 
 + KÓ tªn c¸c t¸c phÈm v¨n häc thÓ hiÖn néi dung ®« thÞ hãa ë n«ng th«n ViÖt Nam. Em h·y thÓ hiÖn mét t¸c phÈm. 
Bài 24 : PHÂN BỐ DÂN CƯ. ĐÔ THỊ HÓA 
* Th«ng tin ph¶n håi 
- Nhãm 1: Nh×n vµo b¶ng 24.3 ta thÊy: 
+ Trong thêi k× 1900- 2005, tØ lÖ d©n c­ thµnh thÞ cã xu h­íng t¨ng nhanh (+34,4%). 
+ TØ lÖ d©n c­ n«ng th«n cã xu h­íng gi¶m xuèng. 
- Nhãm 2: Dùa vµo h×nh 24, ta thÊy: 
+ Nh÷ng ch©u lôc vµ khu vùc nµo cã tØ lÖ d©n c­ thµnh thÞ cao: B¾c MÜ, Nam MÜ, B¾c ¢u, T©y ¢u, Nam ¢u, B¾c ¸ , §«ng B¾c ¸ , ch©u §¹i D­¬ng, mét phÇn B¾c Phi. 
+ Nh÷ng ch©u lôc vµ khu vùc nµo cã tØ lÖ d©n thµnh thÞ thÊp nhÊt: Trung Phi, §«ng Phi... 
30 vùng đô thị lớn trên thế giới, 2008 
Tôkyo 37,8 
các siêu đô thị trên thế giới, 10/7/2014 
Tôkyo 37,8 
New York >18 
Mexico city 21 
Thượng Hải 23 
Sao Paolo 21 
Mum bai 20,7 
Đê li 
25 
Bắc Kinh 20 
Osaka 
20 
Newark 
 >18 
3. ¶ nh h­ëng cña ®« thÞ ho¸ ®Õn ph¸t triÓn KT- XH vµ m«i tr­êng. 
TÝch cùc 
- §Èy nhanh tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ. 
- Thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng. 
 Lµm thay ®æi qu¶ tr×nh ph©n bè d©n 
 c­, qu¸ tr×nh sinh, tö vµ h«n nh©n ë c¸c 
 ®« thÞ. 
Tiªu cùc 
Lµm mÊt c©n ®èi vÒ nh©n lùc gi÷a 
 thµnh thÞ vµ n«ng th«n. 
- C¸c tÖ n¹n x· héi gia t¨ng. 
- ¤ nhiÔm m«i tr­êng. 
Khi ®« thÞ ho¸ xuÊt ph¸t 
tõ c«ng nghiÖp ho¸ 
§« thÞ ho¸ 
§« thÞ ho¸ kh«ng xuÊt ph¸t 
tõ c«ng nghiÖp ho¸ . 
§iÒu khiÓn qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ 
Tôi đứng trên tầng gác thật cao nhìn ra chân trời xa xaTừ bao mái nhà đèn hoa sáng ngời  (Phan Huỳnh Điểu) 
Năm gian nhà cỏ thấp le teNgõ tối đêm sâu đóm lập lòe   (Nguyễn Khuyến) 
mét sè thµnh phè lín trªn thÕ giíi 
th­îng h¶i 
new york 
mªhic« cyti 
tokyo 
 Mảng xanh ở bức hình bên trái là khu vực dân cư sinh sống của Las Vegas, Mỹ, 27 năm trước và đã mở rộng lên rất nhiều ở bức hình bên phải, mới chụp gần đây. 
ẢNH HƯỞNG CỦA ĐTH 
Cả hai hình ảnh thể hiện vùng bờ biển phía Nam Tây Ban Nha, cho thấy mảnh đất chưa được khai hoá vào năm 1974 ở bên trái và cũng khu vực đó ở bên phải được bao phủ bởi các nhà kính để cung cấp lương thực cho thị trường châu Âu ngày nay. Hàng chục nhà máy nước và 118 đập cũng đã được xây dựng. 
« nhiÔm m«i tr­êng